Źródła antropogenicznych anomalii grawitacyjnych i ich znaczenie

• Autorzy: Bednarek Stanisław

Identyfikatory

DOI

10.15199/50.2020.2.2

Warianty tytułu

EN

Sources of anthropogenic gravity anomalies and their significance

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł przedstawia zarys problemu antropogenicznych anomalii grawitacyjnych. W odróżnieniu od innych prac, koncentrujących się głównie na anomaliach pochodzenia górniczego, podjęto w nim próbę całościowego ujęcia tematu. W początkowej części artykułu zwrócono uwagę na problemy związane z wyznaczeniem przyspieszenia siły ciężkości oraz znaczenie tej wielkości dla konstrukcji geoidy i dokładności pomiarów geodezyjnych. Zdefiniowano antropogeniczną anomalię grawitacyjną i podano opracowaną przez autora systematyczną klasyfikację jej źródeł. Sformułowano uproszczone modele obliczeniowe dla charakterystycznych typów źródeł. Używając tych modeli, oszacowano wartości anomalii grawitacyjnych, powodowanych przez wymienione w klasyfikacji, reprezentatywne przykłady źródeł i przedyskutowano ich znaczenie.

EN

This article presents the outline of the anthropogenic gravity anomalies problem. In contrast to other papers concerning mining-related anomalies, here a holistic approach to the subject was attempted. In the introductory part of the article, the attention is given to the problems with determination of the gravity acceleration, and the importance of this estimation to the geoid construction and accuracy of measurements in land surveying. An anthropogenic gravity anomaly was defined and a systematic classification of its sources was developed and given by the author. Simplified computational models for the characteristic source types were formulated. Using those models, the values of gravity anomalies were estimated. The anomalies are caused by enumerated in the classification representative examples of sources and their significance was discussed.

Słowa kluczowe

PL

grawitacja; anomalia; źródło; klasyfikacja; przyspieszenie; siła ciężkości; model; obliczenia

EN

gravity; anomaly; source; classification; acceleration; weight; model; computations

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Przegląd Geodezyjny
• Rocznik: 2020
• Tom: R. 92, nr 2
• Strony: 15--19
• Opis fizyczny: Bibliogr. 50 poz., tab.

Twórcy

autor

Bednarek Stanisław

• Uniwersytet Łódzki, Wydział Fizyki i Informatyki Stosowanej, ul. Pomorska 149/153, 90-001 Łódź

Bibliografia

• [1] Hirt C., Claessens S., Fecher T., Kuhn M., Pail R. 2013. „New ultrahigh-resolution picture of Earth’s gravity field”. Geophysical Research Letters 40: 4279-4283. doi:10.1002/grl.50838.
• [2] Trojanowicz M., Osada E., Karsznia K. 2018. „Precise local quasigeoid modeling using GNSS/leveling height anomalies and gravity data”. Survey Review. doi: 10.1080/00396265.2018.1525981.
• [3] Osada E., Siudziński K., Drąg A., Gralak H., Sięga K., Kurpiński G., Seta M. 2018. „Procedura optymalnego planowania i wykonywania pomiaru aktualizacyjnego szczegółowych osnów wysokościowych przeliczonych z układu PL-KRON86-NH do układu PL-EVRF2007-NH – ciąg dalszy”. Przegląd Geodezyjny 1: 14-19. doi:10.15199/50.2018.1.2.
• [4] Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 14 lutego 2012 r. w sprawie osnów geodezyjnych, grawimetrycznych i magnetycznych. (Dz. U. z 2012 r., poz. 352).
• [5] Osada E. 2016. Geodezyjne układy odniesienia. Wrocław: Wydawca UxLan Wrocław.
• [6] Stöcker H. 2010. Nowoczesne kompendium fizyki. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• [7] Mizerski M. 2013. Tablice fizyczno-astronomiczne. Warszawa: Wydawnictwo Adamantan.
• [8] Barlik M. 2001. Pomiary grawimetryczne w geodezji. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej.
• [9] Fajklewicz Z. 2007. Grawimetria stosowana. Kraków: Wydawnictwo Akademii Górniczo-Hutniczej.
• [10] Barlik M., Pachura A. 2007. Geodezja fizyczna i grawimetria geodezyjna, teoria i praktyka. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej.
• [11] Hartle J.B. 2003. Gravity, An Introduction to Einstein’s General Relativity. San Francisco: Addison.
• [12] Massalski M., Massalska M. 2008. Fizyka dla inżynierów, fizyka klasyczna. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne.
• [13] Stoker H. 2007. Taschenbuh der Physik, Formeln, Tabellen Übersichten. Frankfurt am Main: Verlag Harri Deutsch GmbH.
• [14] https://pl.wikipedia.org/wiki/Piramida_Cheopsa [dostęp: 2.01 2020].
• [15] https://pl.wikipedia.org/wiki/Angkor_Wat [dostęp: 3.01 2020].
• [16] Usidus M. 2019. „Tony snów o potędze”. Młody Technik 8: 37-48.
• [17] Usidus M. 2019. „Rozmiar, który ma znaczenie”. Młody Technik 8: 49-54.
• [18] https://pl.wikipedia.org/wiki/Wie%C5%BCa_Eiffla [dostęp: 2.01 2020].
• [19] https://pl.wikipedia.org/wiki/Statua_Chrystusa_Zbawiciela_w_Rio_de_Janeiro [dostęp: 3.01 2020].
• [20] https://pl.wikipedia.org/wiki/Kopalnia_W%C4%99gla_Brunatnego_Be%C5%82chat%C3%B3w [dostęp: 3.01 2020].
• [21] https://finanse.wp.pl/najwieksza-dziura-w-europie-czyli-odkrywka-wegla-brunatnego-w-belchatowie-6114671393601153a [dostęp: 3.01 2020].
• [22] https://pl.wikipedia.org/wiki/G%C3%B3ra_Kamie%C5%84ska [dostęp: 3.01 2020].
• [23] https://pl.boell.org/pl/2016/06/20/wegiel-brunatny-surowiec-samych-superlatyw [dostęp: 4.01 2020]
• [24] https://pl.boell.org/sites/files/uploads/2016/06/atlas_wegla_grafiki [dostęp: 3.01 2020].
• [25] https://pl.wikipedia.org/wiki/Wielki_Mur_Chi%C5%84ski [dostęp: 2.01 2020].
• [26] https://wiadomosci.dziennik.pl/swiat/artykuly/190072,podziemny-wybuch-atomowy-to-proste-zadanie.html [dostęp: 3.01 2020].
• [27] https://tech.wp.pl/najpotezniejsze-bomby-najwieksze-wybuchy-6035081594680449g/12 [dostęp: 3.01 2020].
• [28] https://pl.wikipedia.org/wiki/Tama_Trzech_Prze%C5%82om%C3%B3w [dostęp: 3.01 2020].
• [29] https://wiadomosci.wp.pl/ewakuowano-mieszkancow-miasta-ktore-zniknie-pod-woda-6036926421771393a [dostęp: 4.01 2020].
• [30] https://pl.wikipedia.org/wiki/Kana%C5%82_Sueski [dostęp: 4.01 2020].
• [31] https://pl.wikipedia.org/wiki/Kana%C5%82_Panamski [dostęp: 4.01 2020].
• [32] https://pl.wikipedia.org/wiki/Wyrobisko_podziemne [dostęp: 4.01 2020].
• [33] https://pl.wikipedia.org/wiki/Wyrobisko_korytarzowe [dostęp: 4.01 2020].
• [34] https://pl.wikipedia.org/wiki/Metro [dostęp: 5.01 2020].
• [35] https://pl.wikipedia.org/wiki/Wielki_Zderzacz_Hadron%C3%B3w [dostęp: 4.01 2020].
• [36] Dworniczak M. 2019. „Olbrzymy”. Wiedza i Życie 9: 66-69.
• [37] https://pl.wikipedia.org/wiki/TT_Knock_Nevis [dostęp: 4.01 2020].
• [38] https://pl.wikipedia.org/wiki/Saturn_V [dostęp: 4.01 2020].
• [39] Halliday D., Resnick R. Walker J. 2001. Fundamentals of Physics Part 1. New York: John Wiley & Sons Inc.
• [40] Halliday D., Resnick R. Walker J. 2001. Fundamentals of Physics Part 3. New York: John Wiley & Sons Inc.
• [41] Kortas Ł. 2012. „Modelowanie efektu grawitacyjnego generowanego przez pustki poeksploatacyjne o zmiennych parametrach”. Przegląd Górniczy 5: 9-20.
• [42] Fajklewicz Z., Ostrowski C. 2012. „Badania grawimetryczne terenów naruszonych eksploatacją górniczą”. Materiały z Sympozjum Zagrożenia Naturalne w Górnictwie: 115-131.
• [43] Piechota S. 2008. Technika podziemnej eksploatacji złóż i likwidacji kopalń. Kraków: Wydawnictwo Akademii Górniczo-Hutniczej.
• [44] Baryła R. 2018. Integracja niwelacji geometrycznej z pomiarami satelitarnymi w badaniach nad antropogenicznymi deformacjami powierzchni Ziemi. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
• [45] Operating Principle of the Superconducting Gravity Meter 2017. San Diego: Editor GWR Instruments, Inc.
• [46] Bednarek S. 2019. „Grawimetr 425228”. Biuletyn Urzędu Patentowego, Wynalazki i Wzory użytkowe 22: 39.
• [47] Bednarek S. 2019. „Grawimetr 425448”. Biuletyn Urzędu Patentowego, Wynalazki i Wzory użytkowe 23: 34-35.
• [48] Semberg A. (red). 2019. „Sukcesy polskich fizyków w badaniach nad kondensatem Bosego-Einsteina”. Postępy Fizyki 2: 2-3.
• [49] Usidus M. 2019. „Majsterkowanie na planetarną skalę”. Młody Technik 8: 26-31.
• [50] Usidus M. 2019. „Metropolie i slumsopolie”. Młody Technik 8: 32-36.