Teatry dawnej ul. Cegielnianej w Łodzi - wczoraj i dziś

• Autorzy: Przewłocka-Sionek Renata

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0054.0131

Warianty tytułu

EN

Theaters of the former Cegielniana street in Łódź - yesterday and today

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Tradycje teatralne Łodzi sięgają przełomu XIX/XX wieku. Dawna ulica Cegielniana, obecnie Jaracza, i część ulicy Więckowskiego były obszarem, przy którym w omawianym okresie znajdowały się aż cztery teatry. Poziom i repertuar łódzkich teatrów były zmienne i zróżnicowane, odzwierciedlające sytuację ekonomiczną i społeczną panującą w mieście. Celem badań prezentowanych w niniejszym artykule jest wzbogacenie wiedzy na temat teatrów, ich usytuowania, historii i architektury. Przyjęta w artykule metoda badań ma charakter analityczno-poznawczy. Opiera się w głównej mierze na analizie dostępnych materiałów archiwalnych i literaturze przedmiotu. Uzyskane wyniki prowadzą do uzupełnienia luki związanej z teatrami jednej ulicy w Łodzi, a przy okazji do uświadomienia czytelnikowi, jaką funkcję one pełniły w omawianym okresie.

EN

The theatrical traditions of the city of Łódź date back to the turn of the 19th and 20th centuries. Former Cegielniana Street, now Jaracza and part of Więckowskiego street, was a street with as many as four theaters in the elaborated period. The level and repertoire of Łódź theaters was varied and changeable, reflecting the economic and social situation prevailing in the city. The aim of the research presented in this article is to enrich the knowledge about these buildings, their location, history and architecture. The method of research adopted in the article is analytical and cognitive. It is based mainly on the analysis of available archival materials and literature on the subject. The obtained results lead to filling the gap related to the theaters of one street in Łódź, and at the same time to make the reader aware of the role they played in the discussed period.

Słowa kluczowe

PL

teatr; architektura; kultura; historia; Łódź

EN

theatre; architecture; culture; history; Łódź

• Wydawca: BUILDER CORP Sp. z o.o.
• Czasopismo: Builder
• Rocznik: 2023
• Tom: R.27, nr 12
• Strony: 75--81
• Opis fizyczny: Bibliogr. 24 poz., il.

Twórcy

autor

Przewłocka-Sionek Renata

• Politechnika Łódzka, Instytut Architektury i Urbanistyki

• https://orcid.org/0000-0003-4477-6399

Bibliografia

• [1] Kuligowska A., 1976, Trudne początki. Teatr Łódzki w latach 1844-1863, wyd. PWN, Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk.
• [2] Kowalczyński K.R., 2011, Łódź przełomu wieków XIX/XX, wyd. Księży Młyn, Łódź.
• [3] Kuligowska-Korzeniowska A., 1995, Scena obiecana, Teatr Polski w Łodzi 1844-1918, wyd. łódzkie, Łódź.
• [4] Stefański K., 2001, Jak zbudowano przemysłową Łódź, wyd. ROSIOŚK, Łódź.
• [5] Stefański K., 2008, Atlas architektury dawnej Łodzi do 1939 r., Archidiecezjalne wydawnictwo łódzkie, Łódź.
• [6] Rynkowska A., 1970, Ulica Piotrkowska, wyd. łódzkie, Łódź.
• [7] Kędzierski D., 2012, Ulice Łodzi, wyd. Księży Młyn, Łódź.
• [8] Piestrzeniewicz M., 2009, Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX wieku, „Życie towarzyskie i kulturalne Łodzian w latach 1870-1914”, wyd. UŁ, Łódź.
• [9] Biskupski Ł., 2013, Miasto atrakcji. Narodziny kultury masowej na przełomie XIX/XX wieku, wyd. NCK, Warszawa.
• [10] Tygodnik ilustrowany „Świat” R. 4 (1909), nr 11, Warszawa (dodatek ilustrowany, s. 20-21).
• [11] Król-Kaczorowska B., 1971, Teatr dawnej Polski. Budynki. Dekoracje. Kostiumy, wyd. PWN, Warszawa.
• [12] Praca zbiorowa pod red. S. Kaszyńskiego, 1980, Teatr przy ulicy Cegielnianej. Szkice z dziejów sceny łódzkiej 1844-1978, wyd. Łódzkie, Łódź.
• [13] Praca zbiorowa pod red. E. Drozdowskiej i J. Siudzińskiej, 2013, Teatr im. Stefana Jaracza - przyczynek do historii stałej sceny polskiej w Łodzi 1888-2013, wyd. Teatr im. Stefana Jaracza w Łodzi, Łódź.
• [14] Praca zbiorowa pod red. A. Kuligowskiej-Korzeniowskiej przy współpracy E. Drozdowskiej, Teatr przy Jaracza - 110 lat stałej sceny w Łodzi (1888-1998), wyd. Teatr im. Stefana Jaracza w Łodzi, Łódź.
• [15] Puś W., 1998, Żydzi w Łodzi w latach zaborów 1793-1914, wyd. UŁ, Łódź.
• [16] Praca zbiorowa pod red. M. Baranowskiej i J. Podolskiej, 2010, Spacerownik łódzki, wyd. Druk Intro S.A., Inowrocław.
• [17] Pytlas S., 1994, Łódzka burżuazja przemysłowa w latach 1854-1914, wyd. UŁ, Łódź.
• [18] Prykowska-Michalak K., 2005, Teatr niemiecki w Łodzi. Sceny, wykonawcy, repertuar (1867-1939), wyd. UŁ, Łódź.
• [19] Archiwum Państwowe w Łodzi, Zespół RGP, sygn. 39/1/0/4/11918.
• [20] Archiwum miasta Łodzi, Zespół techniczny 1920, Zarząd Miejski w Łodzi, Akta: Plany sal teatralnych, zabaw i kinomatografów, sygn. 20580.
• [21] Archiwum Państwowe w Łodzi, Zespół Towarzystwa Kredytowego w Łodzi, sygn. 39/476/0/-/2891/.
• [22] Zdjęcie archiwalne (1911), „Tygodnik Ilustrowany” nr 19/1911, Warszawa.
• [23] Zdjęcie archiwalne (1960), Cyfrowe Archiwum Materiałów o Łodzi, Miastograf.pl.
• [24] Zdjęcie archiwalne (1919-1922), Narodowe Archiwum Cyfrowe, sygn. 3/1/0/9/3875/1/1/242351.

Uwagi

Artykuł umieszczony w części "Builder Science"

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2024).