Ekspertyzy przedmelioracyjne jako źródło informacji o stanie fitocenoz siedlisk podmokłych w Borach Tucholskich

• Autorzy: Stosik T.

Warianty tytułu

EN

Pre-land-reclamation expertises as a source of information on the state of the phytocenoses of swampy habitats in The Tuchola Pinewoods

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Zmiany siedlisk podmokłych, polegające na nadmiernym i trwałym obniżeniu ich wilgotności prowadzą do istotnych zmian w składzie gatunkowym towarzyszących im zbiorowisk roślinnych. W przypadku badań fitosocjologicznych, prowadzonych na większym obszarze często brakuje materiałów do porównań, trudno więc określić dynamikę tego zjawiska. Gromadzone w zasobach wojewódzkich Zarządów Melioracji i Urządzeń Wodnych materiały dotyczące ostatniej ogólnokrajowej akcji melioracyjnej z lat 60. i 70. ubiegłego wieku, mogą w wielu przypadkach stanowić odniesienie do obecnej sytuacji. Dla obszaru działań Biura Terenowego w Świeciu (K-PZMiUW we Włocławku) zidentyfikowano 12 opracowań. Są to dokumentacje zawierające zróżnicowane pod względem jakości, zorientowane przestrzennie spisy flory. Przeprowadzona próba określenia struktury fitocenotycznej obszaru i charakterystyki poszczególnych płatów fitocenoz przyniosła pozytywne rezultaty. Zgromadzone dokumentacje dostarczają informacji o strukturze fitocenoz łąkowych i torfowiskowych sprzed 40 lat oraz o występowaniu i obfitości gatunków chronionych. Na ich podstawie wyróżniono 15 syntaksonów, w większości w postaci zespołów, które odpowiadają obecnie istniejącym na tym terenie.

EN

Changes in the swampy habitats, involving an excessive and permanent decrease in their moisture, lead to significant changes in the species compositlon of the plant communities accompanying them. As for the phytosociological studies performed in a bigger area, there is often too little materiał for comparisons, and so it is difficult to determine the dynamics of the phenomenon. The materials collected from the resources of the Provincial Authorities of Land Reclamation and Water Devices on the last countrywide land-reclamation action of the 1960s and 1970s, in many cases, can refer to the present situation. As for the area of the activities of the Field Bureau in Świecie (K-PZMiUW in Włocławek) 12 studies have been identified. Those are the documentations including a quality variation, space-oriented flora records. The attempt at defining the phytocenosis structure of the area and the characteristics of respective patches of phytocenoses made has been successful. The documentations collected provide Information on the structure of meadow and peatland phytocenoses dating 40 years back as well as on the occurrence and the abundance of protected species, which facilitated differentiating between 15 syntaxa, mostly in a form of communities which correspond to those currently existing in this area.

Słowa kluczowe

PL

Bory Tucholskie; ekspertyza przedmelioracyjna; zbiorowiska roślinne; gatunki chronione

EN

Tuchola Pinewoods; pre-land-reclamation expertises; plant communities; protected species

• Wydawca: Bydgoskie Towarzystwo Naukowe
• Czasopismo: Ekologia i Technika
• Rocznik: 2014
• Tom: R. 22, nr 6
• Strony: 325--331
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Stosik T.

• Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy Im. J. J. Śniadeckich, Katedra Botaniki i Ekologii, 85-796 Bydgoszcz, Al. prof. S. Kaliskiego 7

Bibliografia

• 1. Barabasz B. 1997. Zmiany roślinności łąk w północnej części Puszczy Niepołomickiej w ciągu 20 lat. Studia Naturae. 43:1-99.
• 2. Baryła R. 2001. Zmiany składu gatunkowego runi łąkowej w siedlisku pobagiennym (synteza 30-letnich badań przeprowadzonych w Sosnowicy - rejon kanału Wieprz-Krzna). Annales UMCS. Sec. E. 56: 65-76.
• 3. Baryła R., Kulik M. 2011. Zmiany składu gatunkowego runi w warunkach wieloletniego użytkowania łąk pobagiennych w rejonie kanału Wieprz-Krzna. Woda-Środowisko-Obszary wiejskie 11. 4(36): 7-18.
• 4. Bator I. 2005. Stan obecny i przemiany zbiorowisk łąkowych okolic Mogilan (Pogórze Wielickie) w okresie 40 lat. Fragm. Flor. et Geobot. Polonica. Supplementum 7: 1-97.
• 5. Boińska U., Boiński M. 2002. Roślinność torfowiskowa Tucholskiego Parku Krajobrazowego, (w:) Tucholski Park Krajobrazowy 1985-2000. Stan poznania. Ławrynowicz M., Rózga B. (red.). Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s: 187-244.
• 6. Grzegorczyk S., Grabowski K., Bieniek B. 2000. Zbiorowiska roślinne na zdegradowanych glebach murszowych obiektu „Siódmak". Biul. Nauk. UWM Olsztyn. 9: 171-179.
• 7. Grzyb S. 1969. Charakterystyka gleb i szaty roślinnej na łąkach czerskich. IMUZ Falenty. Materiały seminaryjne 8: 14-26.
• 8. Kamiński J. 2008. Zróżnicowanie florystyczne i walory przyrodnicze łąk 2-kośnychna zagospodarowanymtorfowisku w zależności od warunków wilgotnościowych. Water-Environment-Rural Areas. 2a(23): 87-104.
• 9. KirylukA. 1995. Wpływ wieloletniego użytkowania łąkowego torfowiska niskiego na produkcję biomasy i kształtowanie się zbiorowisk roślinnych w dolinie rzeki Supraśli. Mat. Semin. IMUZ 34:149-154.
• 10. Matuszkiewicz W. 2002. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. PWN Warszawa, ss. 537.
• 11. Piernik A. 2008. Metody numeryczne w ekologii na przykładzie zastosowań pakietu MVSP do analizy roślinności. Wydawnictwo UMK. Toruń.
• 12. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 5 stycznia 2012 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin. Dz.U. z dnia 20 stycznia 2012, poz. 81.
• 13. Stosik T. 2009. Environmental conditions of agricultural actMty in the areas of unfavourable farming conditions with the Śliwice commune in the Tuchola Forest as an example. (in:) Understanding the Reąuirements for Development of Agricultural Production and of Rural Areas in the Kuyavian-Pomeranian Province as a Result of Scientifłc Research. Śliwińska E., Spychaj-Fabisiak E. (eds.). University of Technology and Life Sciences Press. Bydgoszcz, s. 271-278.
• 14. Stosik T. 2009. Możliwości ochrony walorów przyrodniczych łąk na przykładzie gminy Śliwice w Borach Tucholskich Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich. Komisja Technicznej Infrastruktury Wsi. PAN. 6:161-170.
• 15. Stosik T., Krasicka-Korczyńska E. 2012. Łąki „Linice" w Borach Tucholskich - historia, struktura fitocenoz i zagrożenia. Ekologia i Technika. 20(4):217-226.
• 16. Trąba Cz., Wolański P. 1999. Zbiorowiska roślin łąkowych na przesuszonych pomelioracyjnie organicznych glebach węglanowych w dolinie Topornicy. Zesz. Probl. Post. Nauk Roi. 467: 697-702.
• 17. Wysocki Cz., Sikorski P. 2002. Fitosocjologia stosowana. Wydawnictwo SGGW. Warszawa, ss. 449.
• 18. Zając A., Zając M. 2001. (red.) 2001. Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce. Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki UJ, Kraków, ss. 391.