Wojny o charakterze powstańczym (rebelie) we współczesnym świecie : aspekty teoretyczne

Reginia­Zacharski, J.

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Wojny o charakterze powstańczym (rebelie) we współczesnym świecie : aspekty teoretyczne

Autorzy

ReginiaZacharski J.

Wybrane pełne teksty z tego czasopisma

http://sbn.wat.edu.pl/

Identyfikatory

Warianty tytułu

Insurgent War (Rebellion) in the Modern World : Theoretical Aspects

Języki publikacji

Abstrakty

Poczynając od tzw. „arabskiej wiosny”, która zaznaczyła się na znacznych obszarach Północnej Afryki i Bliskiego Wschodu, obserwować można wzrost liczby wojen o charakterze rebelianckim. Ponadto w istotnej części wojna, tocząca się od 2014 roku na Ukrainie, charakteryzuje się sporą liczbą elementów składowych, które można analizować w kategoriach „rebelii”. Już na podstawie tych pobieżnych obserwacji można przyjąć, że ten rodzaj „perturbacji” w środowisku międzynarodowym nadal pozostaje aktywny. Co więcej, wziąwszy pod uwagę dynamikę zjawisk oraz ich potencjał eskalacji i rozszerzania się efektów (choćby w postaci ogromnych fal migracyjnych), zasadne wydaje się dokonanie przeglądu istniejących narzędzi analizy teoretycznej fenomenu rebelii zbrojnej i ich aktualizacja. Celem poniższego opracowania będzie zatem krytyczny ogląd dorobku naukowego w zakresie badania powstań i rebelii, ale także jego rozwinięcie w oparciu o analizę zjawisk współczesnych.

Since the beginning of the, so called, „Arabian Spring”, that took place in countries of the North Africa and the Middle East, one can observe a rise in numbers of the “rebellion wars”. In addition a type of war observed in the Ukrainian conflict since 2014 has many characteristics resembling some categories of the „rebellion”. Furthermore, its dynamics and potential for escalation and spreading (for example, because of the large emigration waves) is growing. Hence, the need for theoretical overview and analysis of armed rebellions phenomenon becomes actual. In unison with the above, the aim of the article is a critical overview of scientific data available on past rebellions and, based on the contemporary conflicts, an analysis of the current state of knowledge in a subject matter.

Słowa kluczowe

rebelia wojna powstanie partyzantka guerilla konflikt zbrojny

rebellion war uprising partisans guerrillas military conflict

Wydawca

Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego

Czasopismo

Studia Bezpieczeństwa Narodowego

Rocznik

2015

Tom

R. 5, Nr 8

Strony

57--77

Opis fizyczny

Bibliogr. 87 poz., tab.

Twórcy

autor

ReginiaZacharski J.

Uniwersytet Łódzki

Bibliografia

1. Barber B.R., Dżihad kontra McŚwiat, Warszawa 2001.
2. Betts R.F., Decolonization, London-New York 2005.
3. Brooker P., Modern Stateless Warfare, London 2010.
4. Brown N.J., Islam and Politics in the New Egypt, Carnegie Endowment for International Peace, Publications Department, Washington D.C. 2013, http://carnegieendowment.org/files/islam_politics.pdf.
5. Bueno de Mesquita B., Siverson R.M., War and the Survival of Political Leaders: A Comparative Study of Regime Types and Political Accountability, „American Political Science Review”, vol. 89, no. 4 (September 1995).
6. Buhaug H., Relative Capability and Rebel Objective in Civil War, „Journal of Peace Research”, vol. 43, no. 6 (November 2006).
7. Byman D., Chalk P., Hoffman B., Rosenau W., Brannan D., Trends in Outside Support for Insurgent Movements, Pittsburgh 2001, s. 914.
8. Byman D., Understanding Proto-Insurgencies, Santa Monica 2007.
9. Centeno M., Limited War and Limited States, [w:] Irregular Armed Forces and their Role in Politics and State Formation (eds D.E. Davis, A.W. Pereira), New York 2003.
10. Chan St., Explaining War Termination: A Boolean Analysis of Causes, „Journal of Peace Research”, vol. 40, no. 1 (2003).
11. Collier P., Hoeffler A., Greed and Grievance in Civil War, „World Bank Policy Research Working Paper 2353”, Washington 2001.
12. Collier P., Hoeffler A., Sambanis N., The Collier-Hoeffler Model of Civil War Onset and the Case Study Project Research Design, [w:] Understanding Civil War. Evidence and Analysis (eds P. Collier, N. Sambanis), Washington DC 2005.
13. Collier P., Rebellion as a Quasi-Criminal Activity, „Journal of Conflict Resolution”, vol. 44, no. 6 (December 2000).
14. Coplen L.E.W., Strategic Bridge Towards Community Building: The Military’s Role, [w:] Short of General War: Perspectives on the Use of Military Power in the 21th Century (ed. H.R. Yarger), Carlisle 2010.
15. Corn T., Peaceful Rise through Unrestricted Warfare: Grand Strategy with Chinese Characteristics, „Small Wars Journal” (smallwarsjournal.com), 2010.
16. Cronin P.M., Irregular Warfare: New Challenges for Civil-Military Relations, „Strategic Forum”, no. 234 (October 2008).
17. Culpepper M.E., Transitioning from War to Enduring Peace, [w:] Short of General War: Perspectives on the Use of Military Power in the 21th Century (ed. H.R. Yarger), Carlisle 2010.
18. DeRouen Jr K.R., Bercovitch J., Enduring internal rivalries: A new framework for the study of civil war, „Journal of Peace Research”, vol. 45, no. 1 (2008).
19. Dixon P., The British Approach to Counterinsurgency: ‘Hearts and Minds’ from Malaya to Afghanistan?, [w:] The British Approach to Counterinsurgency, From Malaya and Northern Ireland to Iraq and Afghanistan (ed. P. Dixon), London 2012.
20. Elbadawi I., Sambanis N., How Much War Will we see?: Explaining the Prevalence of Civil War, „Journal of Conflict Resolution”, vol. 46, no. 3 (June 2002).
21. Evans M., Algeria: France’s Undeclared War, Oxford 2012.
22. Galula D., Counter-Insurgency Warfare: Theory and Practice, New York 1964.
23. Gawrycki M.F., Między wojną a pokojem – narodowe i międzynarodowe koncepcje rozwiązania konfliktu zbrojnego w Kolumbii, Warszawa 2005.
24. Grossman H.I., Kleptocracy and revolutions, “Oxford Economic Papers”, vol. 51 (1999).
25. Guide to the Analysis of Insurgency (CIA − C05332177).
26. Hack K., Using and Abusing the Past: The Malayan Emergency as Counterinsurgency Paradigm, [w:] The British Approach to Counterinsurgency, From Malaya and Northern Ireland to Iraq and Afghanistan (ed. P. Dixon), London 2012.
27. Hamilton D.W., The Art of Insurgency: American Military Policy and the Failure of Strategy in Southeast Asia, Westport 1998.
28. Harborn L., Melender E., Wallensteen P., Dyadic dimensions of armed conflict 1946–2007, [w:] States in Armed Conflict 2007, eds L. Harborn, R. Sundberg, Uppsala 2007.
29. Hoffman B., Insurgency and Counterinsurgency in Iraq, „Studies in Conflict & Terrorism”, vol. 29, no. 2 (June 2006).
30. Holiday D., Stanley W., Building the Peace: Preliminary Lessons From El Salvador, “Journal of International Affairs”, vol. 46, no. 2 (Winter 1993).
31. Holsti K.J., The State, War, and the State of War, Cambridge 2004.
32. Huber T., Compound Wars: The Fatal Knot, Fort Leavenworth 1996.
33. Jentzsch C., Kalyvas S.N., Schubiger L.I., Militias in Civil Wars, „Journal of Conflict Resolution” vol. 59, no. 5 (August 2015).
34. Joes A., Urban Guerrilla Warfare, Lexington 2007.
35. Kalyvas St.N., “New” and “old” civil wars. A Valid Distinction?, „World Politics”, no. 54 (October 2001).
36. Kalyvas St.N., The Logic of Violence in Civil War, New York 2009.
37. Killculen D.J., Countering Global Insurgency, „Journal of Strategic Studies”, vol. 28, no. 4 (August 2005).
38. Kluczyński M., Czy organizacje terrorystyczne muszą prać pieniądze, chcąc finansować swoją działalność?, [w:] Bezpieczeństwo w XXI wieku. Asymetryczny świat (red. K. Liedel, P. Piasecka, T.R. Aleksandrowicz), Warszawa 2011.
39. Kopczewski M., Wpływ procesów globalizacyjnych na rozwój przestępczości zorganizowanej, [w:] Wojna o pokój. Współczesna rywalizacja, spory, konflikty i wojny (red. M. Kubiak, M. Minkina), Warszawa-Siedlce 2011.
40. Koziej St., Między piekłem a rajem. Szare bezpieczeństwo na progu XXI wieku, Toruń 2006.
41. Kubiak M., Międzynarodowa przestępczość zorganizowana a bezpieczeństwo państw i społeczeństw, [w:] Wojna o pokój. Współczesna rywalizacja, spory, konflikty i wojny (red. M. Kubiak, M. Minkina), Warszawa-Siedlce 2011.
42. Kuran T., Private Truths, Public Lies: The Social Consequences of Preference Falsification, Cambridge Mass. 1997.
43. Lacina B., From Side Show to Centre Stage: Civil Conflict after the Cold War, „Security Dialogue”, vol. 35, no. 2 (2004).
44. Le Billon Ph., The Geography od “Resource Wars”, [w:] The Geography of War and Peace. From Death Camps to Diplomats (ed. C. Flint), Oxford 2005.
45. Lezhnev S., Crafting Peace: Strategies to Deal with Warlords in Collapsing States, Lanham–Plymouth 2006.
46. Liang Q., Xiangsui W., Unrestricted Warfare, Beijing 1999.
47. Lieberfeld D., Theories of conflict and the Iraq war, „International Journal of Peace Studies”, vol. 10, no. 2 (autumn/winter 2005).
48. Madej M., Zagrożenia asymetryczne bezpieczeństwa państw obszaru transatlantyckiego, Warszawa 2007.
49. Manage N., Counterinsurgency Principles for Contemporary Internal Conflict, Monterey, CA 2012.
50. Marten K., Warlords: Strong-arm Brokers in Weak States, Ithaca 2012.
51. Melvin N., de Koning R., Resources and armed conflict, [w:] SIPRI Yearbook 2011, Armaments, Disarmament and International Security, Oxford 2011.
52. Merom G., How Democracies Lose Small Wars: State, Society, and the Failures of France in Algeria, Israel in Lebanon, and the United States in Vietnam, Cambridge 2003.
53. Mockaitis Th.R., Resolving Insurgencies, Carlisle 2011.
54. Oppenheim B., Steele A., Vargas J.F., Weintraub M., True Believers, Deserters, and Traitors: Who Leaves Insurgent Groups and Why, “Journal of Conflict Resolution” vol. 59, no. 5 (August 2015).
55. Pejcinovic L., War in International Society, New York 2013.
56. Pereira A.W., Armed Forces, Coercive Monopolies, and Changing Patterns of State Formation and Violence, [w:] Irregular Armed Forces and their Role in Politics and State Formation, eds D.E. Davis, A.W. Pereira, New York 2003.
57. Rączkiewicz M., Grecja w polityce Stanów Zjednoczonych 1944-1963, Toruń 2011.
58. Ralph J., War as an institution of international hierarchy: Carl Schmitt’s theory of the partisan and contemporary American practice, „Millenium. Journal of International Studies”, vol. XX, no. 10 (2010).
59. Rasmussen M.V., The Risk Society at War: Terror, Technology and Strategy in the Twenty First Century, Cambridge 2006.
60. Reginia-Zacharski J., „Diamentowa wojna” w Sierra Leone, [w:] Współczesne konflikty zbrojne (red. R. Łoś, J. Reginia-Zacharski), Warszawa 2010.
61. Reginia-Zacharski J., Kolumbia – sześćdziesiąt lat wojny domowej, [w:] Współczesne konflikty zbrojne (red. R. Łoś, J. Reginia-Zacharski), Warszawa 2010.
62. Reginia-Zacharski J., Wojna domowa w Somalii, [w:] Współczesne konflikty zbrojne (red. R. Łoś, J. Reginia-Zacharski), Warszawa 2010.
63. Reginia-Zacharski J., Wojna i ludobójstwo w Rwandzie, Warszawa 2012.
64. Reginia-Zacharski J., Wojna w świecie współczesnym, Łódź 2014.
65. Rid Th., Keaney Th.A., Understanding Counterinsurgency: Doctrine, Operations, and Challenges, New York 2010.
66. Rigden I.A., The British Approach to Counterinsurgency: Myths, Realities and Strategic Challenges, [w:] Short of General War: Perspectives on the Use of Military Power in the 21th Century (ed. H.R. Yarger), Carlisle 2010.
67. Rosenau W., Subversion and Insurgency, Santa Monica, 2007.
68. Russell J.A., Strategic Implications of the Iraq Insurgency, “Middle East Review of International Affairs”, vol. 8, no. 2 (June 2004).
69. Sambanis N., What Is Civil War? Conceptual and Empirical Complexities of an Operational Definition, „Journal of Conflict Resolution”, vol. 48, no. 6 (December 2004).
70. Schmitt C., The Theory of the Partisan: A Commentary/Remark on the Concept of the Political, Ann Arbor 2004.
71. Scott A.M. et alia (Clark D.P., Ehrnman R.B., Salmon Jr. J.W., Shill H.B., Trapnell F.W.), Insurgency, Chapel Hill 1970.
72. Sharp J.M., Armed Conflict in Syria: U.S. and International Response, CRS Report for Congress − June 14, 2013: http://www.fas.org/sgp/crs/mideast/RL33487.pdf.
73. Singer J.D., Small M., Correlates of War Project: International and Civil War Data, 1816-1992, Ann Arbor 1994.
74. Slantchev B.L., The Power to Hurt: Costly Conflict with Completely Informed States, “American Political Science Review”, vol. 97, no. 1 (2003).
75. Solomon Ch., Ginifer J., Disarmament, Demobilisation and Reintegration in Sierra Leone, July 2008: http://www.operationspaix.net/DATA/DOCUMENT/4024~v~Disarmament_Demobilisation_and_Reintegration_in_Sierra_Leone.pdf.
76. Sullivan G.R., West jr. T.D., Decisive Victory: America’s Power Projection Army: A White Paper, Washington, D.C. 1994.
77. Themnér L., Wallensteen P., Patterns of organized violence, [w:] SIPRI Yearbook 2011, Armaments, Disarmament and International Security, Oxford 2011.
78. Themnér L., Wallensteen P., Patterns of organized violence, [w:] SIPRI Yearbook 2012, Armaments, Disarmament and International Security, Oxford 2012.
79. Trends in Outside Support for Insurgent Movements (eds. D. Byman, P. Chalk, B. Hoffman, W. Rosenau, D. Brannan), Pittsburgh 2001.
80. UN A/46/935; S/24006: Fourth Report of the Director of the Human Rights Division, United Nations (ONUSAL), 5 June 1992.
81. Vickers M.C., Revolution Deferred: Kosovo and the Transformation of War, [w:] War Over Kosovo: Politics and Strategy in a Global Age (eds A.J. Bacevich, E.A. Cohen), New York 2001.
82. Vreeland J.R., The Effect of Political Regime on Civil War. Unpacking Anocracy, „Journal of Conflict Resolution”, vol. 52, no. 3 (June 2008).
83. Woodward P., Horn of Africa: Politics and International Relations, London-New York 2003.
84. Zartman I.W., Negotiation and Conflict Management: Essays on Theory and Practice, New York 2008.
85. Zartman I.W., Preventing Diplomacy: Setting the Stage, [w:] Preventive negotiation: avoiding conflict escalation (ed. I.W. Zartman), Lanham-Oxford 2001.
86. Zartman I.W., Ripeness: The Hurting Stalemate and Beyond, [w:] International Conflict Resolution After the Cold War (eds P.C. Stern, D. Druckman), Washington 2000.
87. Zartman I.W., The Timing of Peace Initiatives: Hurting Stalemates and Ripe Moments, „The Global Review of Ethnopolitics”, vol. 1, no. 1 (September 2001).

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2020).

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-62e57740-a80d-428c-9578-31c0ef1beef1