The land use of decommissioned coal mines areas in the Upper Silesian agglomeration (Poland)

• Autorzy: Wyrzykowska Aleksandra

Identyfikatory

DOI

10.2478/ACEE-2022-0015

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The transformation of post-industrial areas of coal mines has been going on for over 80 years. Despite years of discussion and various international experiences, effective instruments and best practices for brownfields are still being sought. Today, in the face of rapidly changing social and environmental conditions, it is necessary to rethink the future of coal regions. To meet the challenges ahead, all experiences must be critically analysed and confronted with land development. This paper shows the main directions of decommissioned coal mines areas in the Silesian Agglomeration. For this purpose, it was necessary to identify closed mines’ areas and recognise they present land use. The research is based on a query of archival and library materials, field research, the author’s classification of land use, and cartographic and quantitative research. The study shows that the main direction of land use is industry (about 48.3%) and services (24.4%). Furthermore, until today more than half of the post-industrial land is undeveloped by mining facilities, and only about 7.4% of it is prepared for potential investment.

Słowa kluczowe

EN

post-mining area; re-use of brownfields; revitalization of postindustrial areas

PL

teren pogórniczy; rewitalizacja terenów zdegradowanych; rewitalizacja terenów poprzemysłowych

• Wydawca: Silesian University of Technology
• Czasopismo: Architecture Civil Engineering Environment
• Rocznik: 2022
• Tom: Vol. 15, no. 2
• Strony: 57--70
• Opis fizyczny: Bibliogr. 62 poz.

Twórcy

autor

Wyrzykowska Aleksandra

• MSc; The Silesian University of Technology, Faculty of Architecture, Akademicka 7, 44-100 Gliwice, Poland

Bibliografia

• [1] Alves Dias, P. et al. (2018). EU coal regions: opportunities and challenges ahead, EUR 29292 EN, Publications Office of the European Union, Luxembourg, ISBN 978-92-79-89884-6, doi:10.2760/064809, JRC112593.
• [2] Baran, J. et al. (2018). Coal transitions in Poland - Options for a fair and feasible transition for the Polish coal sector. IDDRI & Climate Strategies. Retrieved from https://coaltransitions.files.wordpress.com/2018/09/coal_poland_final.pdf
• [3] Białecka, B. & Biały, W. (eds.) (2014). Tereny pogórnicze - szanse, zagrożenia. Analiza przypadku (Postmining areas - opportunities, threats. Case study), Gliwice: Wydawnictwo P.A. Nova,
• [4] https://cop24.gov.pl/pl/ (access 28.05.2020)
• [5] Cygan-Korecka, S. A. (2016). Planowanie przestrzenne jako instrument rewitalizacji terenów pogórniczych (Spatial planning as an instrument for the revitalization of post-mining areas), (PhD thesis, AGH University of Science and Technology). Poland, Kraków
• [6] https://demografia.stat.gov.pl/ (accessed on 12.07.2021)
• [7] Daczyńska, M. (2011) Rola parków przemysłowych w przekształceniach przestrzennych miast (The role of industrial parks in spatial transformations of cities). (PhD thesis, Silesian University of Technology). Poland, Gliwice
• [8] Domański, B. (2001). Przekształcenia terenów poprzemysłowych w województwach śląskim i małopolskim - prawidłowości i uwarunkowania (Transformations of post-industrial areas in the Silesian and Lesser Poland voivodships - regularities and conditions), Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego T. 3, 51-59.
• [9] Dyraga, A. (2012) Kierunki przemian poprzemysłowych terenów zieleni urządzonej w Aglomeracji Górnośląskiej (Directions of changes in post-industrial green areas arranged in the Upper Silesian Agglomeration). (PhD thesis, Silesian University of Technology). Poland, Gliwice
• [10] https://ec.europa.eu/energy/topics/oil-gas-and-coal/eu-coal-regions_en?redir=1 (access 28.05.2020)
• [11] European Council conclusions, 12 December 2019, Retrieved from https://www.consilium.europa.eu/media/41768/12-euco-final-conclusions-en.pdf, (accessed on 28.12.2021)
• [12] European Commission (2020) Assessing the need for a modification of the state aid rules for the phasing-out of coal, ISBN 978-92-895-1039-4 doi:10.2863/280697
• [13] https://ec.europa.eu/clima/eu-action/climate-strategies-targets_en (accessed on 28.12.2021)
• [14] https://ec.europa.eu/energy/sites/default/files/documents/silesia_regional_profile_-_start_technical_assistance.pdf (accessed on 28.12.2021)
• [15] https://euracoal.eu/library/annual-reports/ (accessed on 28.12.2021)
• [16] Frużyński A. (2012) Zarys dziejów górnictwa węgla kamiennego w Polsce (Outline of the history of hard coal mining in Poland), Muzeum Górnictwa Węglowego, Zabrze
• [17] Gasidło, K. (1998). Problemy przekształceń terenów poprzemysłowych (Problems of transformation of post-industrial areas). In Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, seria Architektura: z.37. Gliwice: Wydawnictwo Politechniki Śląskiej.
• [18] Gasidło, K. & Gorgoń, J. (1999). Modele przekształceń terenów poprzemysłowych i zdegradowanych (Models of transformation of post-industrial and degraded areas), Program UNDP, UNCHS (Habitat) Zarządzanie Zrównoważonym Rozwojem Aglomeracji Katowickiej, Gliwice: Wydawnictwo Politechniki Śląskiej.
• [19] Gasidło, K. (2010). Kierunki przekształceń przestrzeni przemysłu (Directions of industrial space transformations), Gliwice: Wydawnictwo Politechniki Śląskiej.
• [20] Gasidło, K. (2013). Przekształcenia terenów i obiektów poprzemysłowych jako problem urbanistyczno-architektoniczny województwa śląskiego (Transformation of post-industrial areas and objects as an urban and architectural problem of the Silesian Voivodeship), Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, Seria Architektura, z.53, Gliwice: Wydawnictwo Politechniki Śląskiej .
• [21] Gasidło, K., Klasik A. & Muster, R. (2019). Nowa urbanizacja na starym podłożu (New urbanization on the old substrate), Katowice: Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach.
• [22] Gasidło, K., (2021). Wykorzystanie terenów poprzemysłowych w przystosowaniu miast aglomeracji górnośląskiej do zmian klimatu (The use of post-industrial areas in the adaptation of cities in the Upper Silesian agglomeration to climate change), Builder 4(285). DOI: 10.5604/01.3001.0014.7898
• [23] https://geoportal360.pl (accessed on 1.04.2021)
• [24] http://geoportal.pgi.gov.pl/ (accessed on 1.04.2021)
• [25] Gorgoń, J. (eds.) (2019). Obszary miejsko-przemysłowe wobec zmian klimatu na przykładzie miast centralnej części Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii (Urban and industrial areas in the face of climate change on the example of cities in the central part of the Metropolis GZM), Zabrze: Instytut Podstaw Inżynierii Środowiska Polskiej Akademii Nauk.
• [26] Huculak, M. (2009) Rewitalizacja terenów poprzemysłowych - specyfika wyzwań i instrumentów (Revitalisation of brownfield sites - specific challenges and instruments) [In] Jarczewski W. (Eds.) (2009). Przestrzenne aspekty rewitalizacji: śródmieścia, blokowiska, tereny poprzemysłowe, pokolejowe i powojskowe, Seria Rewitalizacja miast polskich (Spatial aspects of revitalisation: downtowns, blocks of flats, post-industrial, post-oil and post-military areas, Revitalisation of Polish cities series), T.4, IRM, Kraków.
• [27] http://www.iba-see2010.de/en/ (accessed on 28.12.2021)
• [28] Janiszek, M. (2020). Sukcesja funkcji ekonomicznych na terenach pogórniczych na przykładzie województwa śląskiego (Succession of economic functions in post-mining areas on the example of the Silesian Voivodeship), (PhD thesis, University of Economics in Katowice). Poland, Katowice.
• [29] Jadach-Sepioło, A. (2021) Model rewitalizacji miast polskich na tle doświadczeń niemieckich (A model for revitalisation of Polish cities compared to the German experience), Krajowy Instytut Polityki Przestrzennej i Mieszkalnictwa, Kraków, ISBN 978-83-65105-66-0, Retrieved from http://obserwatorium.miasta.pl/wp-content/uploads/2021/04/Model_rewitalizacji_miast_polskich_na_tle_doswiadczen_niemieckich-jadach-sepiolo.pdf (accessed on 19.01.2022)
• [30] Jadach-Sepioło, A. Kułaczkowska, A. & Mróz, A. (eds.) (2018). Modele rozwiązań jako rezultaty konkursu Modelowa Rewitalizacja Miast i pilotaży w zakresie rewitalizacji (Model solutions as results of the Model Urban Revitalisation competition and revitalisation pilots), Krajowy Instytut Polityki Przestrzennej i Mieszkalnictwa, Kraków, ISBN (druk): 978-83-65105-14-1 ISBN, Retrieved from http://irmir.pl/wp-content/uploads/2018/12/M0707_Rewitalizacja-w-praktyce-e-book-2.pdf (accessed on 19.01.2022)
• [31] Juzwa, N. & Wenklar, M. (1995). Dzielnice ginącego przemysłu - problem i wyzwanie dla polityki rozwoju przestrzennego miast przemysłowych Górnego Śląska (Districts of disappearing industry - a problem and a challenge for the spatial development policy of industrial cities in Upper Silesia), Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, Seria Architektura, z.31, Gliwice: Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
• [32] Karbownik, A., & Bijańska J. (2000). Restrukturyzacja polskiego górnictwa węgla kamiennego w latach 1990-1999 (Restructuring of the Polish hard coal mining industry in the years 1990-1999), Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice.
• [33] Kielecki, J. (eds.) (2019). Raport 2018. Górnictwo węgla kamiennego (Report 2018. Hard coal mining), Instytut Gospodarki Surowcami mineralnymi i Energia Polskiej Akademii Nauk.
• [34] Klemens, J. (1985). Problemy zagospodarowania zwałów przemysłowych górnictwa węgla kamiennego (na przykładzie aglomeracji górnośląskiej) (Problems of management of hard coal mining industrial heaps (on the example of the Upper Silesian Agglomeration)), Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, Seria Architektura, z.2, Gliwice: Wydawnictwo Politechniki Śląskiej.
• [35] Klemens, J., Opania, W. & Tomaszek, S. (1996). Planowanie przestrzenne w zagrożonym ekologicznie środowisku województwa katowickiego (Spatial planning in the ecologically endangered environment of the Katowice Province), Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, Seria Architektura, z.28, Gliwice: Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
• [36] Konior, A.& Pokojska, W. (2020). Management of Postindustrial Heritage in Urban Revitalization Processes. Sustainability, 12, 5034. https://doi.org/10.3390/su12125034
• [37] Korski, J., Tobór-Osadnik, K., & Wyganowska, M. (2016). Reasons of problems of the polish hard coal mining in connection with restructuring changes in the period 1988-2014. Resources Policy, 48, 25-31.
• [38] Krystek-Kucewicz B. (2013). Przestrzeń publiczna zdegradowanych dzielnic poprzemysłowych na przykładzie wybranych miast Aglomeracji Górnośląskiej (Public space of degraded post-industrial districts on the example of selected cities of the Upper Silesian Agglomeration) (PhD thesis, Silesian University of Technology). Poland, Gliwice.
• [39] Kurus, K. & Stepien, M (2016). Tereny pogórnicze na obszarze gminy Gliwice - studium przypadku (Post-mining areas in Gliwice municipality - a case study), Systemy Wspomagania w Inżynierii Produkcji, z.1 (13)
• [40] Langer, P. (2016). “Old-new” mining towns - examples of the renovation and adaptation of post-industrial objects, Civil and Environmental Engineering Reports, 21(2), 71-80.
• [41] Lorens, P. & Załuski D. (1996). Obszary poprzemysłowe - problemy restrukturyzacji (Post-industrial areas - problems of restructuring), In Kochanowski, M. (eds.), Nowe uwarunkowania rozwoju i kształtowania miast polskich (New conditions of development and shaping of Polish cities), KPZK PAN, 175, Warszawa.
• [42] mapy.geoportal.gov.pl/ (accessed on 1.04.2021)
• [43] Niezabitowska, E. (1992). Problemy ekologiczne, przestrzenne i społeczne aglomeracji miejsko-przemysłowych wywołane przez przemysł (Ecological, spatial and social problems of urban-industrial agglomerations caused by industry), Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, Seria Architektura, z.20, Gliwice: Wydawnictwo Politechniki Śląskiej .
• [44] Niezabitowska, E. (1995). Górnośląskie projekty restrukturyzacji przemysłu (Upper Silesian industrial restructuring projects), Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, Seria Architektura, z.25, Gliwice: Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
• [45] Nowakowska M. (2006) Programy odnowy tradycyjnych regionów przemysłowych. Doświadczenia Niemieckie (Programmes for the renewal of traditional industrial regions. The German experience), Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, Seria Architektura, z.44, Gliwice: Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
• [46] Oei, P., Brauers, H. & Herpich, P. (2020). Lessons from Germany’s hard coal mining phase-out: policies and transition from 1950 to 2018, Climate Policy, 963-979.
• [47] Ostręga, A. (2013). Organizacyjno-finansowe modele rewitalizacji w regionach górniczych (Organisational and financial models for revitalisation in mining regions). Kraków: Wydawnictwo AGH.
• [48] Ostręga, A. & Uberman R. (2010). Kierunki rekultywacji i zagospodarowania - sposób wyboru, klasyfikacja i przykłady (Guidelines for reclamation and development - selection, classification and examples), Górnictwo i Geoinżynieria, rok 34, zeszyt 4,
• [49] Pinch P. & Adams N. (2013) The German Internationale Bauausstellung (IBA) and urban regeneration: lessons from the IBA Emscher Park In Leary, M.E., & McCarthy, J. (eds.). (2013). The Routledge Companion to Urban Regeneration (1st ed.). Routledge. https://doi.org/10.4324/9780203108581
• [50] Popp, R. et al., (2018). Transformative Change through Innovation: An Analysis of the Role of Innovation in Coal Transition Regions, E3G Report, Retrieved from https://regionsbeyondcoal.eu/wp-content/uploads/2019/02/Transformative-Change-Through-Innovation.pdf
• [51] Popp, R. et al., (2019). A just transition of European Coal regions assessing stakeholder positions towards the transition away from coal, E3G Report, Retrieved from https://www.euki.de/wp-content/uploads/2019/02/E3G_2019_Stakeholder_Mappings_European_Coal_Regions_Final-1.pdf
• [52] Rostański, K. M. (2021). Contaminated Areas as Recreational Places - Exploring the Validity of the Decisions Taken in the Development of Antonia Hill in Ruda Śląska, Poland. Land. 2021; 10(11):1165. https://doi.org/10.3390/land10111165
• [53] Skowronek, J. (eds.). (2009-2016). Innowacyjne Rozwiązania Rewitalizacji Terenów Zdegradowanych (Innovative Solutions for Revitalising Degraded Areas), T. 1-8, Katowice: Instytut Ekologii Terenów Uprzemysłowionych.
• [54] Sokół, W. (2014). Metodologia zarządzania terenami poprzemysłowymi z wykorzystaniem ekoefektywnych technologii środowiskowych (Methodology for managing brownfield sites using eco-efficient environmental technologies), Katowice: Główny Instytut Górnictwa
• [55] Szady, E. (1990). Uwarunkowania przekształceń przestrzennych wyeksploatowanych kopalń (Determinants of the spatial transformation of mines in operation). Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, z. 12., Gliwice: Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
• [56] Szady, E.(1993). Przestrzenne i społeczne problemy wywołane likwidacją zakładów wydobywczych (Spatial and social problems caused by the closure of mining plants), Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, Seria Architektura, z.20, Gliwice: Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
• [57] Szady, E. (1994). Rewitalizacja terenów przemysłowych jako element modernizacji miast (Revitalisation of industrial areas as part of urban modernisation), Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, Seria Architektura, z.24, Gliwice: Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
• [58] Szady, E.(1995). Koncepcja programu przekształceń funkcjonalno-przestrzennych terenów kopalń Górnego Śląska (Concept for a programme of functional and spatial transformation of the mining areas of Upper Silesia), Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, Seria Architektura, z.25, Gliwice: Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
• [59] Szpor A. & Ziółkowska K. (2018). The Transformation of the Polish Coal Sector, The International Institute for Sustainable Development, Retrieved from https://www.iisd.org/system/files/publications/transfor mation-polish-coal-sector.pdf, accessed on 19.12.2021
• [60] Wirth P., Černič Mali B. & Fischer W. (eds.). (2012). Post-mining regions in Central Europe: problems, potentials, possibilities, OekomI, München, IBN 978-3-86581-294-0
• [61] Załuski, D. (2004). Rewitalizacja śródmiejskich terenów poprzemysłowych jako szansa odnowy miast polskich (Revitalisation of inner-city brownfield sites as an opportunity for the renewal of Polish cities), In Markowski T. (eds.) Przestrzeń w zarządzaniu rozwojem regionalnym i lokalnym (Space in regional and local development management), Warszawa: PAN Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju. Biuletyn, 211,
• [62] Zięba, A. & Stangel, M. (2016). Rewitalizacja kluczowych przestrzeni publicznych w centrach miast obszaru funkcjonalnego Chorzowa, Rudy Śląskiej i Świętochłowic (Revitalisation of key public spaces in the city centres of Chorzów, Ruda Śląska and Świętochłowice functional areas), Stud. Kom. Przestrz. Zagosp. Kraju PAN 2016, 168, 94-110. Retrieved from https://journals.pan.pl/Content/97896/mainfile.pdf (accessed on 28.12.2021).

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023).