Contemporary views on social participation in the context of sustainable development of rural landscapes

• Autorzy: Sobala M.

Warianty tytułu

PL

Współczesne poglądy na temat partycypacji społecznej w kontekście zrównoważonego rozwoju krajobrazów wiejskich

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The equal treatment of environmental, social and economic problems in the concept of sustainable development is often understood improperly as the need to subordinate economic development to the demands of the environmental protection. This concept should take individuals and social groups into account, too. The article is a summary of views on the social participation in the context of the sustainable development concept. Its implementation should be based on neoendogenous mechanisms of development. Their essence is the stakeholders’ participation in forming and applying the development strategy in cooperation with other social actors, both local and external partners. Social capital resources are an important source of development potentials. The development of the whole country is not possible without the participation of local communities. The chances of creating conditions for sustainable development will be very difficult despite the available grants, funds and programs.

PL

Równoważne traktowanie problemów środowiskowych, społecznych i ekonomicznych w koncepcji zrównoważonego rozwoju jest często błędnie interpretowane, jako konieczność podporządkowania rozwoju gospodarczego wymogom ochrony środowiska. Koncepcja ta powinna brać pod uwagę także potrzeby jednostek i grup ludzkich. Artykuł stanowi zestawienie poglądów na temat partycypacji społecznej w kontekście koncepcji zrównoważonego rozwoju. Jej realizacja powinna opierać się na neoendogennych mechanizmach rozwojowych. Ich istotą jest uczestnictwo interesariuszy w formułowaniu i aplikacji strategii rozwojowej we współpracy z lokalnymi i zewnętrznymi aktorami społecznymi. Zasoby kapitału społecznego stanowią ważne źródło potencjałów rozwojowych. Bez partycypacji i aktywności społeczności lokalnych rozwój całego kraju nie jest możliwy, a szanse na stworzenie warunków zrównoważonego rozwoju będą bardzo trudne do efektywnego wykorzystania, mimo dostępnych dotacji, funduszy i programów.

Słowa kluczowe

EN

sustainable development; social participation; neoendogenous development model; rural areas; cultural landscape

PL

rozwój zrównoważony; partycypacja społeczna; model rozwoju neoendogennego; obszary wiejskie; krajobraz kulturowy

• Wydawca: Komisja Krajobrazu Kulturowego Polskiego Towarzystwa Geograficznego
• Czasopismo: Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
• Rocznik: 2014
• Tom: nr 23
• Strony: 135--147
• Opis fizyczny: Bibliogr. 41 poz., tab.

Twórcy

autor

Sobala M.

• University of Silesia, Faculty of Earth Sciences, Sosnowiec, Poland

Bibliografia

• Adamski T., 2008: Pomiędzy zaufaniem i kontrolą – rola wiedzy lokalnej w pilotażowym programie LEADER w Polsce [w:] Społeczne aspekty zrównoważonego rozwoju wsi w Polsce. Partycypacja lokalna i kapitał społeczny (red.): H. Podedworna, P. Ruszkowski, Wyd. Nauk. Scholar, Warszawa: 87-101.
• Andrejczuk W., 2013: Koncepcje współdziałania człowieka i natury w krajobrazie, Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego PTG nr 20: 9-16.
• Angiel M., Pietrzak M., 2009: Wieś tradycyjna w krajobrazie Pogórzy Karpackich, Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego PTG nr 12: 13-32.
• Dobrzańska B.M., 2007: Planowanie strategiczne zrównoważonego rozwoju obszarów przyrodniczo cennych. Wyd. Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok: 1-160.
• Gawor L., 2006: Antyglobalizm, alterglobalizm i filozofia zrównoważonego rozwoju jako globalizacyjne alternatywy. Problemy Ekorozwoju, vol. 1, nr 1: 41-48.
• Gonda-Soroczyńska E., 2008: Udział społeczności lokalnej w rozwoju ziemi górskich. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich nr 8: 65-78.
• Hausner J. (red.) 1999: Komunikacja i partycypacja społeczna. Poradnik. Wyd. MSAP AE, Kraków
• Juroszek L., 2008: Partycypacja lokalna w gminie Istebna i możliwości jej wykorzystania w zrównoważonym rozwoju gminy [w:] Społeczne aspekty zrównoważonego rozwoju wsi w Polsce. Partycypacja lokalna i kapitał społeczny (red.): H. Podedworna, P. Ruszkowski, Wyd. Nauk. Scholar, Warszawa: 37-52.
• Kiełczewski D., 2009: Rozwój zrównoważony w skali regionalnej. Środowisko przyrodnicze – czynnik czy bariera rozwoju? [w:] Zrównoważony rozwój – aspekty rozwoju społeczności lokalnych. Fundacja Forum Inicjatyw Rozwojowych (red.): M. Skup, Białystok: 29-37.
• Klekotko M., 2008: Społeczeństwo obywatelskie a rozwój zrównoważony wsi. Podejście poznawcze [w:] Społeczne aspekty zrównoważonego rozwoju wsi w Polsce. Partycypacja lokalna i kapitał społeczny (red.): H. Podedworna, P. Ruszkowski, Wyd. Nauk. Scholar, Warszawa: 21-36.
• Klekotko M., 2012: Rozwój po śląsku. Procesy kapitalizacji kultury w śląskiej społeczności górniczej. Wyd. UJ, Kraków: 1-288.
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Dz.U. 1997 nr 78 poz. 483.
• Konwencja z 25 czerwca 1998 roku o Dostępie do Informacji, Udziale Społeczeństwa w Podejmowaniu Decyzji oraz Dostępie do Sprawiedliwości w Sprawach Dotyczących Środowiska.
• Kotowska O.A., 2008: Czy można oswoić lisa? [w:] Społeczne aspekty zrównoważonego rozwoju wsi w Polsce. Partycypacja lokalna i kapitał społeczny (red.): H. Podedworna, P. Ruszkowski, Wyd. Nauk. Scholar, Warszawa: 265-287.
• Kozak A., 2008: Deficyt kapitału społecznego w społeczności lokalnej, jako czynnik zakłócający realizację idei zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich [w:] Społeczne aspekty zrównoważonego rozwoju wsi w Polsce. Partycypacja lokalna i kapitał społeczny (red.): H. Podedworna, P. Ruszkowski, Wyd. Nauk. Scholar, Warszawa: 67-83.
• Kramarz M., Topiński P., 1997: Strategia rozwoju gmin wiejskich. FAPA, Warszawa.
• Kronenberg J., Bergier T. (red.), 2010: Wyzwania zrównoważonego rozwoju w Polsce. Fundacja Sendzimira, Kraków: 1-414.
• Lowe P., Murdoch J., Ward N., 1995: Network in Rural Development: Beyond Endogenous and Exogenous Approaches [w:] Beyond Modernization: The Impact of Endogenous Rural Development. Assen, Van Gorcum (red.): J.D. van der Ploeg, G. van Dijk.
• Mularska M., 2008: Czy można zmienić wieś bez udziału mieszkańców? O znaczeniu podmiotowości dla koncepcji zrównoważonego rozwoju [w:] Społeczne aspekty zrównoważonego rozwoju wsi w Polsce. Partycypacja lokalna i kapitał społeczny (red.): H. Podedworna, P. Ruszkowski, Wyd. Nauk. Scholar, Warszawa: 205-219.
• Myga-Piątek U., 2010: Przemiany krajobrazów kulturowych w świetle idei zrównoważonego rozwoju. Problemy Ekorozwoju, vol. 5, nr 1: 95-108.
• Olech A., 2012: Modele partycypacji społecznej w Polsce [w:] Dyktat czy uczestnictwo? Diagnoza partycypacji publicznej w Polsce (red.): A. Olech, T. 1. Instytut Spraw Publicznych, Warszawa: 25-54.
• Pawłowska K., 2002: Idea swojskości krajobrazu kulturowego [w:] Ochrona dziedzictwa kulturowego: zarządzanie i partycypacja społeczna (red.): K. Pawłowska, M. Swaryczewska, Wydaw. Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków: 95-102.
• Pawłowska K., 2010: Zanim wybuch nie konflikt. Idea i metody partycypacji społecznej w ochronie krajobrazu i kształtowaniu przestrzeni T. A. Fundacja Partnerstwo dla Środowiska, Kraków: 1-146.
• Pawłowska K., Staniewska A., Konopacki J., 2012: Udział społeczeństwa w ochronie, zarządzaniu i planowaniu krajobrazu – podręcznik dobrych praktyk. Instytut Architektury Krajobrazu Politechniki Krakowskiej, Pracownia Podstaw Kulturowych Architektury Krajobrazu, Kraków: 1-40.
• Pawłowski A., 2006: Wielowymiarowość rozwoju zrównoważonego. Problemy Ekorozwoju, vol. 1, nr 1: 23-32.
• Pawłowski A., 2008: Rozwój zrównoważony – idea, filozofia, praktyka. Monografie Komitetu Inżynierii Środowiska PAN nr 51, Lublin: 1-499.
• Pawłowski A., 2009: Rewolucja rozwoju zrównoważonego. Problemy Ekorozwoju, vol. 4, nr 1: 65-76.
• Podedworna H., 2008: Przedmowa [w:] Społeczne aspekty zrównoważonego rozwoju wsi w Polsce. Partycypacja lokalna i kapitał społeczny (red.): H. Podedworna, P. Ruszkowski, Wyd. Nauk. Scholar, Warszawa: 9-16.
• Prandecki K., 2011: Człowiek i społeczeństwo w koncepcji zrównoważonego rozwoju [w:] B. Poskrobko (red.) Uwarunkowania rozwoju zrównoważonej gospodarki opartej na wiedzy, Wyższa Szkoła Ekonomiczna w Białymstoku: 180-192.
• Raszeja E., 2012: Zrozumieć, docenić, chronić. Edukacja jako element strategii ochrony krajobrazu kulturowego na obszarach wiejskich [w:] Przestrzenie krajobrazu kulturowego wsi (red.): A. Szerląg, K. Dziubacka, Oficyna Wydawnicza Atut, Wrocław: 27-43
• Ratajski S., 2009: Przedmowa [w:] Kultura a zrównoważony rozwój. Środowisko, ład przestrzenny, dziedzictwo w świetle dokumentów Unesco i innych organizacji międzynarodowych (red.): R. Janikowski, K. Krzysztofek, Polski Komitet ds. Unesco, Warszawa: 7-14.
• Ray C., 2006: Neo-endogenous Rural Development in the EU [w:] Handbook of Rural Studies (red.): P. Cloke, T. Marsden, P. Mooney Sage, London: 278-291.
• Redclift M. R., 2009: Rozwój zrównoważony (1987-2005) – oksymoron czasu dorastania. Problemy Ekorozwoju, vol. 4, nr 1: 33-50.
• Skowroński A., 2006: Zrównoważony rozwój perspektywą dalszego postępu cywilizacyjnego. Problemy Ekorozwoju, vol. 1, nr 2: 47-57.
• Strategia zrównoważonego rozwoju Polski do roku 2025
• Sztumski W., 2008: Refleksja na temat rozwoju zrównoważonego. Czy rozwój zrównoważony jest fikcją, utopią, iluzją czy oszustwem? Problemy Ekorozwoju, vol. 3, nr 2: 133-139.
• Trzepacz P., 2012a: Geneza i istota koncepcji rozwoju zrównoważonego [w:] Zrównoważony rozwój – wyzwania globalne (red.): P. Trzepacz, IGiGP UJ, Kraków: 11-35.
• Trzepacz P., 2012b: Zasady i mierniki rozwoju zrównoważonego [w:] Zrównoważony rozwój – wyzwania globalne (red.): P. Trzepacz, IGiGP UJ, Kraków: 37-51.
• Wiktorowski K., 2011: Zrównoważony rozwój oparty na wiedzy a budowanie tożsamości regionalnej [w:] Uwarunkowania rozwoju zrównoważonej gospodarki opartej na wiedzy (red.): B. Poskrobko, Wyższa Szkoła Ekonomiczna w Białymstoku: 338-354.
• Wojtoń M., 2011: Zrównoważony rozwój – mit stworzony przez polityków czy narzędzie ratujące pokolenia przed ekologiczną katastrofą? [w:] Zrównoważony rozwój – debiut naukowy 2010 (red.): T. Jamczura, H. Kretek, Wydawnictwo PWSZ, Racibórz: 58-67.
• Woolcock M., Narayan D., 2000: Social Capital: Implications for Development Theory, Research and Policy. The World Bank Research Observer, t. 15, nr 2.