Nowe stanowiska roślin naczyniowych i weryfikacja istniejących z terenu Polski Środkowej ze szczególnym uwzględnieniem Scheuchzeria palustris L.

• Autorzy: Plackowski R. , Sender J.

Identyfikatory

DOI

10.12912/23920629/99167

Warianty tytułu

EN

New position of vascular plants and verification given from central Poland with particular emphasis on Scheuchzeria palustris L.

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Praca przedstawia obserwacje gatunków roślin naczyniowych znalezionych głównie w latach 2015–2017, na wybranych stanowiskach Polski Środkowej, w okolicy Radomska, Sulejowa oraz Piotrkowa Trybunalskiego. Ogółem stwierdzono 58 gatunków roślin naczyniowych. Spotykano gatunki torfowisk przejściowych i wysolich tworzące specyficzną mozaikę Liparis loeselii, częściej Epipactis palustris oraz gatunku z rodziny Parnassia palustris na podłożu wapiennym. Gatunkiem o przypuszczalnym statusie efemeryta jest stwierdzony w okolicach Piotrkowa Trybunalskiego Fallopia aubertii. Zauważono zjawisko wędrówek kilku gatunków, np. w przypadku rodzaju Bidens czy rodzaju Lepidium. Znaleziono także gatunki klasy Oxycocco-Sphagnetetea, szczególnie narażone na zanik z powodu eutrofizacji, a także z klasy Scheuchzerio-Caricetea nigrae. Prawidłowym rozwojem charakteryzowała się Scheuchzeria palustris. Z przeprowadzonych analiz chemicznych próbek z wierzchniej warstwy torfowych uwagę skupia zróżnicowanie takich cech glebowych jak C:N, pH oraz metali ciężkich. Pomimo bliskości ośrodków przemysłowych nie stwierdzono przekroczenia stężeń metali ciężkich. Przeprowadzona analiza statystyczna nie wykazała istotności parametrów w przedziałach wartości oraz korelacji między otrzymanymi wynikami. Reasumując, torfowisko z udziałem Scheuchzeria palustris znajduje się w trakcie przemian, co dokumentuje różnorodność występującej flory. Roślina gatunku Scheuchzeria palustris współwystępuje z gatunkiem Carex limosa, wydając sporo nasion i rozmnażając się wegetatywnie.

EN

There were 58 species in the analyzed area, some of them occurred in three locations. A few of the issues discussed indicate the explanation of several phenomena occurring amongst both rare plants which are sometimes legally protected. Some of them are included on the red list the exemple rare plants Scheuchzeria palustris regarded as an relict boreal and orchids species. There have recordet degration species included those preffering alkaline substrates and Oxycocco-Sphagnetes classe. The study of Scheuchzeria palustris was conducted on one recent stands in the Łódz region, in the Czarny Ług Reserve near Wolbórz. There is an emphasis on the migration of plants which in some cases are previously cultivated by man. Juncus bulbosus in two forms, was found in ecotonal zones with wariable water condition. There nereumougs alien species. An important issue is the issue of anthropogenic impact. on which it usually grows. The statistical analysis carried out using a descriptive method for the listed species, in most cases showed a variation of heavy metal, starting from weak ones such as Pb (non tand stronger ones such as Cr. Apart from heavy metals, high in case of Ca0 content and low with reference to Ph and C:N). characteristic in evolution the soils for themporary and oligotrophe boogs.

Słowa kluczowe

PL

Polska środkowa; ekologia; ochrona; migracja; analiza gleby; Scheucheria palustris

EN

Central Poland; ecology; protection; migration; soil analyse; Scheucheria palustris

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Inżynieria Ekologiczna
• Rocznik: 2018
• Tom: Vol. 19, nr 6
• Strony: 160--171
• Opis fizyczny: Bibliogr. 53 poz., tab., rys.

Twórcy

autor

Plackowski R.

autor

Sender J.

• Katedra Hydrobiologii i Ochrony Ekosystemów, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie

Bibliografia

• 1. Aczel A..D. 2006. Statystyka w zarządzaniu. Wydawnictwo Naukowe PWN.Warszawa.
• 2. Adler W., Oswald K., Fischer R. Exkursionflora von Österreich. Verlag Eugen Ulmer. Stuttgart und Wien.
• 3. Błońska A. 2013. Stanowisko Liparis loeselii w Porębie koło Zawiercia (N koniec Wyżyny Śląskiej) Fragm. Flor. et Geob. Ser. Pol. 20, 11-17.
• 4. Casper S.J., Krausch H-D. 1981. Süßwasserflora von Mitteleuropa. Vol. 1. Pteriophyta und Anhophyta VEB Gustav Fischer Verlag. Jena.
• 5. Casper S.J., Krausch H-D. 1981. Saururaceae bis Asteraceae. Teil. 2. VEB Gustav Fischer Verlag Jena.
• 6. Charpin A, Jordan D. 1977. Observation sur la flore de la Haure-Savoie (4), Saussurea, 110-125.
• 7. Chopyk V., Fedoronchuk M. 2015. Flora Ukrainae Carpaticeae. KiÏvs’kij Nacional’nij Univiersitiet imieni Tarasa Szievczienka. Institut Botaniki im. M.G. Chołodnogo NAN UkraÏni. KriemIeniec’ka Oblasna Gumanitarno-Piedadagogiczna Akadiemija imieni Tarasa Szievczienka. Akadeiemija Nauk ViszoÏ Szkoli UraÏni. Tornopil.
• 8. Czeczottowa H. 1926. Element atlantycki we florze Polski. Rozprawy Wydz. Mat-Przyr. PAU, Kraków, seria A-B, 65-66, 121-286.
• 9. Cohn E.V.J., Rostański A., Tokarska-Guzik B., Trueman L.C. i in. 2001. The flora and vegetation of an old Solvay proces stip in Jaworzno (Upper Silesia), Poland. Acta. Soc. Bot. Pol. 70(1), 47-60.
• 10. Hereźniak J. 1969. Nowe stanowisko Carex chordorrhiza Ehrh. w okolicy Radomska. Fragm. Flor. et Geob. Ann. XIV, 2, 69-72.
• 11. Hereźniak J. 1993. Stosunki geobotaniczno-leśne północnej części Wyżyny Śląsko-Krakowskiej na tle zróżnicowania i przemian środowiska. Monographiae Botanicae.
• 12. Hereźniak J. 2002. Regionalna lista wymarłych i zagrożonych gatunków roślin naczyniowych północnej części Wyżyny Śląsko-Krakowskiej. Acta Univ. Lodz.Folia. Biol. et Oecol., 1, 39-63.
• 13. Jakubowska-Gabara J., .Kucharski L. 1999. Ginące i zagrożone gatunki flory naczyniowej zbiorowisk naturalnych i półnaturalnych Polski Środkowej. Fragm. Flor. Geob.Ser. Polonica 6, 55-74.
• 14. Kabata-Pendias A., Pendias H. 1999. Biogeochemia pierwiastków śladowych. PWN Warszawa.
• 15. Kabata-Pendias A., Mukherjee A.B. 2007. Trace elements from soil. Springer Verlag Heidelberg.
• 16. Kaźmierczakowa R. (red.) 2001. Polska czerwona księga roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Instytut Botaniki im. W. Szafera. Polska Akademia Nauk, Kraków.
• 17. Kaźmierczakowa R. (red.) 2016. Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Instytut Ochrony Przyrody, PAN Kraków.
• 18. Kennedy M.P. i in. 2003. Hydrobiological and hydrochemical condition characteristing Carex chordorrhiza L. fill. (String Sedge) habitat scotisch. Aquatic Botany 77, 243-255.
• 19. Koczur A. 2009. Rare, relict and endangerend plants and fungi in Poland. W: Mirek Z., Nikel (red.), W. Szafer Institute of Botan, Polish Academy of Sciences, Kraków, 247-258.
• 20. Kondracki J. 1994. Geografia Polski. Mezoregiony Fizyczno-geograficzne. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• 21. Kornaś J., Medwecka-Kornaś J. 2002. Geografia roślin. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• 22. Kowarik I. 1991. Berücksichtigung anthropogener Stndort – und Florenveränderungen bei Aufstellung Roter Listen. W: Rote Listen der gefährdeten Pflanzen und Tiere in Berlin, Schwerpunkt Berlin (West), 25-66.
• 23. Kucharski L. 1998 Interesujące zespoły roślinne występujące na torfowiskach Polski Środkowej. Acta Univ. Lodziensis. Folia bot. 12, 95-108.
• 24. Latowski K. 1981. Taksonomiczne studium karpologiczne euroazjatyckich gatunków rodzaju Lepidium. Wyd. Naukowe Uniwersytetu Poznańskiego im. A. Mickiewicza w Poznaniu. Seria Biologia. 1-105.
• 25. Lityńska, 2005. Chwasty w uprawach roślinnych w pradziejach i wczesnym średniowieczu. Instytut Archeologii i Etnologii. PAN Warszawa.
• 26. Ławrynowicz M., Warcholińska A.U. 1992. Rośliny pochodzenia amerykańskiego zadomowione w Polsce. ŁTN, Łódź.
• 27. Łomnicki A. 2014. Wprowadzenie do statystyki dla przyrodników. Wyd. piąte, PWN Warszawa.
• 28. Matuszkiewicz W. 2002. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Vademecum Geobotanicum. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• 29. Michael P., Kennedy K., Murphy J. 2003. Hydrological characteristing Carex chordorrhiza L. fill. (Sting Sedge) habitat in a Scothland riviere floodplain. Aquatic Botany 77, 341-355.
• 30. Mirek Z., Piękoś-Mirkowa H., Zając A., Zając M. 2002. Flowering plants and pteridiophytes of Poland Check list. Polish Academy of Sciences W. Szafer Institute of Botany, Kraków.
• 31. Mowszowicz J. 1978. Conspectus florae Poloniae Medianae. Przegląd flory Polski Środkowej (rośliny naczyniowe). Uniwersytet Łódzki.
• 32. Olaczek R., Tranda E. 1990. Z biegiem Pilicy. Przyroda Polska. Wiedza Powszechna. Warszawa.
• 33. Olaczek R. (red.) 2012. Czerwona księga roślin województwa łódzkiego. Zagrożone zbiorowiska roślinne. Ogród Botaniczny w Łodzi, Łódź.
• 34. Pendias A., 1997. Biogeochemia pierwiastków śladowych. Wydawnictwo PWN, Warszawa.
• 35. Pendias A., Mukheejce, 2007. Trace Elements from Soil Human. Springer Verlag, Stuttgart.
• 36. Plackowski R. 2006. .Nowe stanowisko turzycy strunowej Carex chordorrhiza Ehrh. Chrońmy Przyr, Ojcz. 62(5), 61-74.
• 37. Plackowski R. 2008a. Ciekawe gatunki roślin naczyniowych z Polski Środkowej. Zesz. Nauk. UP. Wroc. Rol, XCIII, Nr 569, 35-40.
• 38. Plackowski R. 2008b. Rzadkie gatunki roślin naczyniowych okolic Piotrkowa Trybunalskiego (Polska Środkowa. Zesz.Nauk. UP. Wroc. Rol, XCIII, Nr 569. 27-40.
• 39. Plackowski R. 2010. Populacja Epipactis palustris (L.) CRANTZ w okolicach Piotrkowa Trybunalskiego (Polska Środkowa). Zesz. Nauk. UP Wroc.. Rol., XCVII. 578, 119-128.
• 40. Rozporządzenie Rady Ministerstwa Ochrony Środowiska z dnia 9.10. 2014. Dz.U. poz. 1409.
• 41. Rutkowski L. 1998. Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski Środkowej. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• 42. Rybnicek K., Balátová-Tulácková E., Neuhäusl R. 1984. Prehled rostlinnych spolecenstev raseliništ a mokradnich luk. Studie Československa Akademie Věd. Studie Čsav. 8, 84, 1-123.
• 43. Sudnik B., Wójcikowska. 2011. Rośliny synantropijne. Flora Polski. Multico Oficyna Wydawnicza, Warszawa.
• 44. Sundermann H. 1989. Europäische und mediterrane Orchideen, Eine Bestimungsflora mit Berücksichtung der Ökologie. 3-erweitere und verbesserte Auflage. Brücke-Verlag Kurt Schmersow. Hildsheim.
• 45. Szafer W., Zarzycki K. 1972. Szata roślinna Polski. 1-sze wyd. T. 1 i 2, PWN Warszawa.
• 46. Szczęśniak E., Gola E. 2008. Salvinia natans (L.) All in fishpond and oxfow lakes in Lower and Opole Silesia (SW Poland). W: Club mosses horstailsand fern in Poland-recources and Protection. Institute of Plant Biology, Wroclaw, 147-160.
• 47. Tamm C.O. 1991. Behaviour of some orchid population in a changing environment, observations on permanent polots, 1943-1990. Population Ecology of Terrestrialorchids, 1-13.
• 48. Tokarska-Guzik B., Dajdok Z., Zając M. i in. 2012. Rośliny obcego pochodzenia w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem gatunków inwazyjnych. Ge-neralna Dyrekcja Ochrony Środowiska. Warszawa.
• 49. Weihe K/ (red.) 1972. Illustrierte Flora Deutschland Und angenzende Gebiete,. Gefäßkryptogamen und Blütenpflanzen. Verlag Paul Parey.
• 50. Wnukowa M., Wnuk Z., 1971. Interesujące zespoły roślinne Uroczyska Piskorzeniec. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego Nauki Matematyczno- Przyrodnicze. S.II, z. 41, 209-229.
• 51. Zając A. 1978. Atlas of distribution of vascular plants in Poland (ATPOL), Taxon 27 (5-6), 481-484.
• 52. Zając A., Zając M. (red.) 2001. Atlas romieszczenia roślin naczyniowych w Polsce. Nakładem Pracowni Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• 53. Zarzycki K., Szeląg Z. (red.) 2006. Czerwona lista roślin naczyniowych w Polsce. W: Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, Kraków.