Diagnozowanie uszkodzeń BVID w materiałach kompozytowych metodą tomografii komputerowej (CT)

• Autorzy: Nidzgorska Adrianna , Perczyński Jerzy , Chalimoniuk Marek , Kułaszka Artur

Identyfikatory

DOI

10.26357/BNID.2022.003

Warianty tytułu

EN

BVID damage diagnosis in composite materials using computed tomography (CT) method

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Uszkodzenia BVID (ang. Barely Visible Impact Damage) w polimerowych materiałach kompozytowych elementów konstrukcji lotniczych pojawiają się w wyniku oddziaływania na nie dynamicznych obciążeń ciał obcych (FOD - ang. Foreign Object Damage), takich jak np. narzędzia, grad, kamienie itp., o małych prędkościach i niewielkich energiach. Uszkodzenia tego typu można zaliczyć zarówno do grupy uszkodzeń eksploatacyjnych jak i produkcyjnych. Z punktu widzenia eksploatacji są one szczególnie niebezpieczne, ponieważ charakteryzują się słabą wykrywalnością powszechnie stosowanymi metodami diagnostycznymi np. metodą wizualną, jednocześnie propagując wewnątrz materiału. Tomografia komputerowa (CT - ang. Computed Tomography) jest rodzajem tomografii rentgenowskiej pozwalającym na uzyskanie obrazów przestrzennych (3D) z prześwietlania badanego obiektu wykonanych z różnych kierunków. Umożliwia ona wykrycie nieciągłości materiału oraz wiarygodną ocenę badanych elementów. Z tego powodu metoda ta znalazła zastosowanie do skutecznej weryfikacji uszkodzeń typu BVID na wczesnym ich etapie, wpływając w znacznym stopniu na bezpieczeństwo eksploatacji.

EN

Damages type Barely Visible Impact Damage (BVID) in polimer composite materials of airborne construction elements occur as a result of dynamic loads interaction caused by Foreign Object Damage (FOD) such as tools, hail, stones etc. with low velocities and energies. There are both exploitation and production type of BVID damages. They are especially dangerous from exploitation point of view because they are characterized by insufficient visual detectability while using common methods like visual method, but they spread into the material at the same time. Computed tomography (CT) is a type of X-ray tomography that allows to get 3D pictures from scanning examined object from different directions. It enables for detecting material discontinuities and reliable assessment of the researched elements. For this reason CT method has been used in effective BVID damages verification in their early stage and has an enormous influence on the exploitation safety.

Słowa kluczowe

PL

kompozyt; tomograf; badanie; uszkodzenia typu BVID

EN

composite; tomograph; research; barely visible impact damage; BVID

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich
• Czasopismo: Badania Nieniszczące i Diagnostyka
• Rocznik: 2022
• Tom: 1-4
• Strony: 23--27
• Opis fizyczny: Bibliogr. 9 poz., fot., rys.

Twórcy

autor

Nidzgorska Adrianna

• Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych

autor

Perczyński Jerzy

• Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych

autor

Chalimoniuk Marek

• Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych

autor

Kułaszka Artur

• Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych

Bibliografia

• [1] A. Kułaszka,M. Chalimoniuk,M.Wieczorowski, D. Brzozowski, „Ocena wad i niezgodności spawalniczych metodą tomografii komputerowej CT” Przegląd spawalnictwa, vol. 87, pp. 31-34, 12/2015.
• [2] www.ita-polska.com.pl/baza-wiedzy/tomografia-komputerowa
• [3] GE Sensing & Inspection Technologies GmbH 2010, Instrukcja obsługi - System kontroli rentgenowskiej v|tome|x m 300.
• [4] R. Bielawski, W. Rządkowski, S. Augustyn, P. Pyrzanowski, „Nowoczesne materiały stosowane w konstrukcjach lotniczych – wybrane problemy oraz kierunki rozwoju” Zeszyty naukowe Politechniki Rzeszowskiej 291, Mechanika 87, RUTMech, t. XXXII, z. 87 (3/15), lipiec-wrzesień 2015, s. 203-216.
• [5] https://kompozyty.net/kompozyty-lotnictwie-analiza-rynku/
• [6] J. Ćwiklak, H. Jafernik, „Bezpieczeństwo lotów w aspekcie kolizji statków powietrznych z ptakami zaistniałych w lotnictwie SZ RP”.
• [7] www.standbynordic.com
• [8] materiał własny – Z34 ITWL
• [9] C.Kassapoglou, „Modeling the effect of damage in composite structures simplified approaches“, Wiley, United Kingdom, 2015.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023).