Stanisław Loria i Mieczysław Wolfke we Wrocławiu – pomost pomiędzy niemiecką przeszłością i polską teraźniejszością

Kiejna, A.

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Stanisław Loria i Mieczysław Wolfke we Wrocławiu – pomost pomiędzy niemiecką przeszłością i polską teraźniejszością

Autorzy

Kiejna A.

Wybrane pełne teksty z tego czasopisma

http://www.ejournals.eu/KHNT/

Identyfikatory

Warianty tytułu

Stanisław Loria and Mieczysław Wolfke in Wroclaw - a bridge between the German past and Polish present

Języki publikacji

Abstrakty

On the occasion of the 300th anniversary of the establishment of the University of Wroclaw, celebrated in the year 2002, the paper recollects the life and work of two Polish physicists, Stanisław Loria and Mieczysław Wolfke, who worked at that university in the first half of the 20th century. Stanisław Loria worked at Wrocław (then Breslau) in the years 1907-1909, after he received his doctoral degree at Jagiellonian University in Cracow (Krakow). Loria conducted research at the Institute of Physics of the University in Wroclaw (Breslau), headed at that time by Professor Otto Lummer. It was during those years that Stanisław Loria met and developed a long-standing friendship with the future Nobel-prize winner Max Born, who came from Wroclaw (Breslau). After the end of World War Two, in 1945, Loria was one of the pioneers of the Polish University of Wroclaw. Mieczysław Wolfke, who studied in Wroclaw (Breslau) in the years 1907-1910 and obtained his doctoral degree at the university there, and then in the years 1911-1913 worked in Lummer’s laboratory, was one of the most eminent Polish physicists of the 20th century. The article discusses his scientific achievements and especially his contribution to the development of optics and low-temperature physics.

Słowa kluczowe

Uniwersytet Wrocławski fizycy optyka

University of Wroclaw physicists optics

Wydawca

Instytut Historii Nauki im. L. i A. Birkenmajerów Polskiej Akademii Nauk

Czasopismo

Kwartalnik Historii Nauki i Techniki

Rocznik

2003

Tom

R. 48, nr 3/4

Strony

7--32

Opis fizyczny

Bibliogr. 51 poz.

Twórcy

autor

Kiejna A.

Instytut Fizyki Doświadczalnej Uniwersytetu Wrocławskiego

Bibliografia

[1] M. Pater: Historia Uniwersytetu Wrocławskiego do roku 1918. Wrocław 1997 Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
[2] W. Molik: Uniwersytet Wrocławski na tle uniwersytetów w Rzeszy (1871-1914). „Studia i Materiały z Dziejów Uniwersytetu Wrocławskiego” 1974 37.
[3] N.Conrads: W: Universitäten und Hochschulen in Deutschland, Österreich und der Schweiz. Düsseldorf 1983 [Wyd.] L. Boehm, R.A. Müller, s. 93.
[4] M. Born: Physics in my generation. New York 1969 Springer-Verlag New York Inc., s. 65.
[5] R. Torge: Budowa i rozwój Instytutu Fizyki Uniwersytetu Wrocławskiego za czasów Ottona Lummera. „Postępy Fizyki” 2000 51 31.
[6] O.E. Meyer: Das physikalische Institut der Universität zu Breslau. „Physikalische Zeitschrift” 1905 6 194.
[7] A. Kiejna: Stulecie wzoru Plancka. „Postępy Fizyki” 2001 52 294.
[8] R.Torge: Otto Lummer, Fritz Reiche i Mieczysław Wolfke: Szkice biograficzne. „Postępy Fizyki” 2002 53 201.
[9] M. Puchalik: Loria Stanisław. W: Polski Słownik Biograficzny. Warszawa-Kraków-Wrocław 1972 t. 17 s. 559.
[10] J.Nikliborc: Wspomnienie o prof. Stanisławie Lorii. „Acta Universitatis Wratislaviensis” 1962 Nr 12 3.
[11] T.Piech: W: Zarys dziejów nauk przyrodniczych w Polsce. Red. K. Maślankiewicz. Warszawa 1983 Wiedza Powszechna.
[12] M. Born: My Life. London 1978 Taylor and Francis, s. 124.
[13] L. Infeld: Stanisław Loria (1883-1958). „Acta Physica Polonica” 1959 18 3.
[14] M. Born: Physics in my generation, op.cit., s. 103.
[15] S. Loria: Über die Dispersion des Lichtes in gasförmigen Kohlenwasserstoffen. „Annalen der Physik” 1909 29 605.
[16] R.Ladenburg, S.Loria: Dispersion des Leuchtenden Wasserstoffs. „Physikalische Zeitschrift” 1908 9 875.
[17] R.S. Ingarden: Stanisław Loria (1883-1958). „Sprawozdania Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego” 1958 13B 4.
[18] M. Born: Physics in my generation, s. 91.
[19] J. Mehra, H. Rechenberg: The Historical Development of Quantum Theory. New York 1987 t. 5 cz. 1. Springer-Verlag.
[20] M. Born: Optik. Berlin 1932 Springer-Verlag.
[21] S. Loria: Die Lichtbrechung in Gasen als Physikalisches und Chemisches Problem. Braunschweig 1914 Verlag Vieweg & Sohn.
[22] M. von Laue: Materiewellen und ihre Interferenzen. Leipzig 1944 Akademische Verlagsgesellschaft Becker & Erler Kom.-Ges.
[23] S. Loria: List do M. Borna (8 maja 1946 r.). Nachlaß Born 457, Staatsbibliothek zu Berlin - Preußischer Kulturbestiz, Handschriftenabteilung.
[24] J. Łopuszański: Moje wspomnienia o niektórych fizykach wrocławskich z pierwszych lat po wojnie. „Postępy Fizyki” 1996 47 285.
[25] O optyce geometrycznej i termodynamice informacyjnej, a także o Lwowie, Wrocławiu i Toruniu - Rozmowa z R.S. Ingardenem. „Postępy Fizyki” 1995 46 357.
[26] J. Nikliborc: Rozwój fizyki doświadczalnej na Uniwersytecie Wrocławskim po ukończeniu wojny. „Acta Universitatis Wratislaviensis” 1967 Nr. 58 51.
[27] Fizyka wrocławska 1945-1995. Red. Z.M. Galasiewicz. Wrocław 1995 Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej.
[28] K. Wolfke: Wspomnienia o Ojcu, Mieczysławie Wolfke. „Postępy Fizyki” 1980 31 551.
[29] M. Suffczyński: Mieczysław Wolfke (w 25 rocznicę śmierci). „Postępy Fizyki” 1972 23 599.
[30] M. Suffczyński: Stulecie urodzin Mieczysława Wołfkego. „Postępy Fizyki” 1983 34 333.
[31] O. Lummer, F. Reiche: Die Lehre von der Bildenstehung im Mikroskop von Emst Abbe. Braunschweig 1910 Vieweg & Sohn.
[32] M. Wolfke: Über die Abbildung eines Gitters bei künstlischer Begrenzung. „Annalen der Physik” 1911 34 277.
[33] M. Wolfke: Über die Abbildung eines Gitters bei asymmetrischen Abblendung. „Annalen der Physik” 1912 37 96.
[34] M. Wolfke: Über eine neue Metalldampflampe mit weißem Licht. „Elektrochemische Zeitschrift“ 1912 33 917.
[35] M. Wolfke: Über die Abbildung eines durchlässigen Gitters., Annalen der Physik” 1912 37 797.
[36] M. Wolfke: Zur Abbildung eines durchlässigen Gitters. „Annalen der Physik” 1912 38 385.
[37] M. Wolfke: Allgemeine Abbildungstheorie selbstleuchtender und nicht selbstleuchtender Objekte. „Annalen der Physik” 1912 39 569.
[38] M. Wolfke: Über die Abbildung eines Gitters außerhalb der Einstellebene. „Annalen der Physik” 1913 40 194.
[39] M. Wolfke: Über die Möglichkeit der optischen Abbildung von Molekulargittern. „Physikalische Zeitschrift” 1920 21 495.
[40] A.H. Piekara: Nowe oblicze optyki. Warszawa 1976 PWN.
[41] Sz. Szczeniowski: Polski fizyk prekursorem holografii. „Problemy” 1967 23 115.
[42] S.F. Szuszurin: Przyczynek do historii holografii. „Postępy Fizyki” 1972, 23 229. Przekład z „Uspiechów Fiziczeskich Nauk” 1971 105 145.
[43] D. Gabor, Holography 1948-1971. W: Nobel Lectures, Physics 1971-1980. Red. S. Lundqvist. Singapore 1992 World Scientific, s. 11. Przekład polski: „Postępy Fizyki” 1972 23 599.
[44] R. Ingarden: Mieczysław Wolfke, Wojciech Ruhinowicz i początki optyki kwantowej. „Studia i Materiały z Dziejów Nauki Polskiej” 1979 C23 13.
[45] W. Łaniecki: Mieczysław Wolfke 1883-1947. „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki” 1976 21 545.
[46] W.H. Keesom: Sur les états d’agrégation de l'helium. „Acta Physica Polonica” 1932 1 1.
[47] M. Born: Physics in my generation, s. 68.
[48] W.M. Ścisłowski: Ś.p. Mieczysław Wolfke (1883-1947). „Rocznik Towarzystwa Naukowego Warszawskiego” 1947 40 159.
[49] List A. Einsteina do M. Wolfkego z 12 lipca 1946 r. (dzięki uprzejmości prof. Karola Wolfkego).
[50] List M. Wolfkego do A. Einsteina z 17 sierpnia 1946 r. (dzięki uprzejmości prof. Karola Wolfkego).
[51] M. Born, E. Wolf: Principles of Optics. Oxford 1964, Pergamon Press.

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-60ea4aea-da24-4a58-9b95-e554b9a503a7