Próba oceny czynników hydrometeorologicznych wpływających na wielkość wydzielającego się posuszu na obszarze lasu łęgowego Uroczyska Warta

• Autorzy: Miler A. T.

Identyfikatory

DOI

10.14597/infraeco.2016.2.2.034

Warianty tytułu

EN

Attempt of estimation of hydyometorological factors influencing on deadwood quantity on area the Uroczysko Warta floodplain forest

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Uroczysko Warta stanowi jedno z najważniejszych skupisk lasów łęgowych w Polsce. Wybudowanie zbiornika Jeziorsko przyczyniło się do zmiany reżimu rzeki Warty (ograniczenie powierzchni zalewów i ich częstotliwości), co w konsekwencji wpływa destrukcyjnie na lasy łęgowe uroczyska. Lasy łęgowe należą do najbogatszych i bardzo urokliwych ekosystemów leśnych. Regulacja rzek i ochrona przeciwpowodziowa przyczynia się niestety do ich degradacji. W Polsce jedynie 0,2% całkowitej powierzchni zajmują lasy łęgowe. Uroczysko Warta stanowi jedno z najważniejszych skupisk tych siedlisk. Wybudowanie w środkowym biegu rzeki Warty zbiornika Jeziorsko przyczyniło się do zmiany reżimu rzeki (ograniczenie powierzchni zalewów i ich częstotliwości). Wydaje się, iż zastosowanie prostych systemów melioracyjnych – zastawek, progów, przepustów z klapami zwrotnymi, może spowodować odtworzenie korzystnych warunków hydrologicznych. Wystąpi wtedy zwiększenie pojemności retencyjnej starorzeczy, a wody gruntowe będą się utrzymywały na wyższym poziomie przez dłuższy okres. Planowana budowa licznych zastawek na ciekach oraz podpiętrzeń zbiorników wodnych to najtańsze metody zwiększania zasobów wodnych w zlewniach. Budowa tych urządzeń technicznych bez wątpienia przyczyni się też do ochrony bardzo wartościowych biotopów mokradłowych, pełniących głównie funkcje ochronną i rekreacyjną. W niniejszej pracy przedstawiono wpływ czynników klimatycznych oraz stanów wód powierzchniowych w starorzeczach i gruntowych na terenie uroczyska na wielkość wydzielającego się posuszu.

EN

The Uroczysko Warta is one of most important concentrations of floodplain forest in Poland. Building of the Jeziorsko reservoir contributed to change of the Warta River regime (limitation of surface overflows, their frequencies), what in consequence negatively influencing on floodplain forest areas. Flood plain forests are the richest and highly picturesque forest ecosystems. Unfortunately, river regulation and flood control contribute to their degradation. In Poland only 0.2% of total area is covered by flood plain forests. The Uroczysko Warta forest district constitutes one of the most important clusters of these sites. The construction of the Jeziorsko reservoir in the middle course of the Warta River has contributed to changes in the river regime (reduced flooding areas and decreased flooding frequency). It seems that the use of simple land improvement systems, i.e. gates, river bars and culverts with flap check valves, may result in the recreation of advantageous hydrological conditions. In such a case storage volume of oxbow lakes would be increased and ground water would be maintained at a higher level over longer periods of time. Planned building of numerous dams on water-courses and devices to dam up water on reservoirs are cheapest methods of enlarging of water supplies in catchments. Build of these technical devices no doubt will contribute also to protection very valuable marshland biotopes, fulfilling mostly functions protective and recreational. In paper a influences of climatic factors and levels of surface water in oxbow and ground water on deadwood quantity are presented.

Słowa kluczowe

PL

las łęgowy; posusz; mała retencja wodna; starorzecze; Uroczysko Warta

EN

floodplain forest; deadwood; small water retention; oxbow lake; Uroczysko Warta

• Wydawca: Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
• Czasopismo: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
• Rocznik: 2016
• Tom: nr II/2
• Strony: 491--500
• Opis fizyczny: Bibliogr. 16 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Miler A. T.

• Poznań University of Life Sciences, Department of Forest Engineering, 60-625 Poznań, ul. Wojska Polskiego 71C, tel. kom. 660-942-792, tel. [phone]

Bibliografia

• American Meteorological Society (2006). Glossary of Meteorology, http://amsglossary.allenpress, com/glossary, accessed 10 May 2006.
• Cieśla A. (2009): Wpływ zabudowy hydrotechnicznej Odry na zróżnicowanie fitosocjologiczne siedlisk łęgowych kompleksu leśnego. Leśne Prace Badawcze 70 (2): 161-174.
• Danielewicz W. (1993). Lasy i zadrzewienia dolin rzecznych - znaczenie gospodarcze oraz rola w ochronie środowiska przyrodniczego. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych 412: 33-39.
• Haase D., Gläser J. (2009). Determinants of floodplain forest development illustrated by the example of the floodplain forest in the District of Leipzig. Forest Ecology and Management, 258: 887-894.
• Kamiński B., Miler A.T., Grajewski S., Okoński B., Schwartz K. (2010). The concept for protection of flood plain forests in the Uroczysko Watra Forest District. Infrastructure and Ecology of Rural Areas. Polish Academy of Sciences, Cracow Branch, Commission of Technical Rural Infrastructure, 11: 31-41.
• Kamiński B., Miler A. T., Grajewski S., Okoński B., Schwartz K. (2011). Floodplain Forest Technical and Monitoring Solutions for Protection of the Uroczysko Warta Floodplain Forest. Polish Journal of Environmental Studies. Vol. 20, No. 5: 1193-1201.
• Kowalczak P., Terlecki P., Hański A. (2006). Opracowanie - ekspertyza dotycząca optymalnego rozwiązania zagadnienia uzupełniania i zatrzymywania wody w starorzeczach Uroczyska Warta na terenie Lasów Czeszewskich. Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, Oddział Poznań. (Maszynopis).
• Kramer K., Vreugdenhil S. J., Van Der Werf D. C. (2008). Effects of flooding on the recruitment, damage and mortality of riparian tree species: A field and simulation study on the Rhine floodplain. Forest Ecology and Management, 255: 3893-3903.
• Kurowski J. K. (2007). Procesy syndynamiczne w zbiorowiskach leśnych wywołane odwodnieniem siedlisk. Leśne Prace Badawcze 68 (2): 27-44.
• Miler A.T. (2015). Variability of the Warta River water discharge in the city of Poznań as influenced by the Jeziorsko reservoir. Archives of Environmental Protection. Vol. 41, No. 3: 53-59.
• Molga M. (1986). Meteorologia rolnicza. Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa.
• Nadleśnictwo Jarocin - Uroczysko Warta. (2009). Opracowanie pod red. K. Schwartza. (Maszynopis).
• Rohde S., Hostmann M., Peter A., K.C. Ewald K. C. (2006). Room for rivers: An integrative search strategy for floodplain restoration. Landscape and Urban Planning, 78: 50-70.
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 22 marca 2006 roku w sprawie szczegółowych zasad zabezpieczenia przeciwpożarowego lasów. 2006. Dz. U. nr 58, poz. 405.
• Syrbe R.U, Bastian O., Röder M., James P. (2007). A framework for monitoring landscape functions: The Saxon Academy Landscape Monitoring Approach (SALMA), exemplified by soil investigations in the Kleine Spree floodplain (Saxony, Germany). Landscape and Urban Planning, 79: 190-199.
• Zieliński W., Niemczyński D. (2008). Dokumentacja geologiczna z wykonania monitoringu lokalnego wód podziemnych i powierzchniowych dla istniejącego systemu retencji wód powierzchniowych w starorzeczach „Uroczyska Warta” na terenie Lasów Czeszewskich. GEKO, geologia, ekologia, konsulting - Wrocław.