Muzeum Archidiecezjalne we Wrocławiu. Proces przekształceń zespołu budynków od końca XIX wieku – rozbudowa o Nowe Archiwum Książęco-Biskupie i Bibliotekę Katedralną

• Autorzy: Gryglewska Agnieszka

Identyfikatory

DOI

10.17425/WK58ARCHDIOCESE

Warianty tytułu

EN

Archdiocese Museum in Wrocław. Transformation process of a group of buildings from the end of the 19ᵗʰ century – extension with New Ducal-Bishop Archives and the Cathedral Library

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Częścią zespołu obecnego Muzeum Archidiecezjalnego, Archiwum Archidiecezjalnego i Biblioteki Kapitulnej we Wrocławiu jest zbudowany w 1896 r. według projektu architekta diecezjalnego Josepha Ebersa neogotycki budynek dawnego Nowego Archiwum Książęco-Biskupiego i Biblioteki Katedralnej przy ul. Kanonii 12–14. Jest on reprezentatywnym przykładem neogotyku szkoły hanowerskiej, stylu ukształtowanego w II połowie XIX w. w oparciu o formy północnoniemieckiego gotyku ceglanego i zasadę zgodności formy z funkcją, konstrukcją i właściwościami materiału. Budynek jest jednym z kilku zachowanych we Wrocławiu przykładów tzw. bibliotek magazynowych. Jego dużą część stanowi ogromny magazyn książek i archiwaliów, o konstrukcji przypominającej przemysłowe magazyny. Jest przykładem architektury rzeczowej, bez dekoracji, ukazującej w końcu XIX w. nowoczesne oblicze historyzmu.

EN

The neo-Gothic building of the former New Ducal-Bishop Archives and the Cathedral Library at 12–14 Kanonia Str. in Wrocław, designed by a diocese architect Joseph Ebers in 1896, is part of the complex of the present Archdiocese Museum, Archdiocese Archives and Capitulary Library. It is a representative example of the neo-Gothic of the Hanover school of architecture, a style shaped in the second half of the 19ᵗʰ century on the background of north German brick gothic and compatibility rule of form that resulted from function, structure and material properties. The building is one of the few preserved examples of the so-called storage libraries in Wrocław. Its big part consists of an enormous book and archive storerooms whose structure resembles industrial warehouses. It is an example of an objectivity architecture without any decorations expressing modern face of the historicism at the end of the 19ᵗʰ century.

Słowa kluczowe

PL

architektura XIX-XX w.; neogotyk; biblioteka magazynowa; Ebers Joseph; Wrocław

EN

19th/20th centuries architecture; neo-Gothic; storage library; Ebers Joseph; Wrocław

• Wydawca: Zarząd Główny Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków
• Czasopismo: Wiadomości Konserwatorskie
• Rocznik: 2019
• Tom: Nr 58
• Strony: 48--59
• Opis fizyczny: Bibliogr. 17 poz., il.

Twórcy

autor

Gryglewska Agnieszka

• Katedra Historii Architektury, Sztuki i Techniki, Wydział Architektury Politechniki Wrocławskiej

Bibliografia

• [1] Chorowska M., Gryglewska A. Rozszerzone studium historyczno-konserwatorskie zespołu budynków Muzeum Archidiecezjalnego we Wrocławiu. Maszynopis, Wrocław, 2018.
• [2] Brzezicki S. Zwischen Hannover, Berlin und Breslau. Zum Kirchenbau von Joseph Ebers. Zeitschrift für Ostmitteleuropa-Forschung, 2007;2: 214–236.
• [3] Gryglewska A. Nurty neogotyku w świeckiej architekturze Wroclawia lat 1813–1913. W: Kościuk J. (red.) Non solum villae. Ofi cyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław, 2010, 467–494.
• [4] Joseph Ebers, https://de.wikipedia.org/wiki/Joseph_ Ebers (dostęp 28.12.2018).
• [5] Brzezicki S. Archiwum Archidiecezjalne i Biblioteka Kapitulna. W: Eysymontt R., Ilkosz J., Tomaszewicz A., Urbanik J. (red.) Leksykon architektury Wrocławia Wydawnictwo. Via Nova, Wrocław, 2011, 408–409.
• [6] Dobrzyniecki A. Biblioteka, Archiwum i Muzeum Archidiecezjalne, ul. Kanonia 12–14. W: Jan Harasimowicz J. (red.) Atlas architektury Wrocławia. T. 1. Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław, 1997, 179.
• [7] Pater J. Muzeum Archidiecezjalne we Wrocławiu. W: Łukaszewicz P (red.). Muzea sztuki w dawnym Wrocławiu. Wrocław, 1998, 125–136.
• [8] Pater J. 100 lat Muzeum Archidiecezjalnego we Wrocławiu. 1898–1998. Muzeum Archidiecezjalne, Wrocław, 1999.
• [9] Jungnitz J. Das Breslauer Diözesanmuseum. Zur Eröffnung desselben am 29. Oktober 1903. Schlesische Volkszeitungs-Buchdruckerei, Breslau, [1903].
• [10] Jungnitz J. Das Breslauer Diözesanarchiv. Odbitki z: Schlesische Volkszeitung (411, 413, 417), Breslau, 1908.
• [11] Jungnitz J. Die Breslauer Dombibliothek. Odbitki z: Schlesische Volkszeitung, (245, 249, 253), Breslau, 1908.
• [12] Nowack A. Führer durch das Erzbischöfl iches Diözesanmuseum in Breslau. Otto Borgmeyer, Breslau, 1932.
• [13] Giedion S. Przestrzeń, czas i architektura. Narodziny nowej tradycji. PWN, Warszawa, 1968.
• [14] Ahnert R., Krause K.H. Typische Baukonstruktionen von 1860 bis 1960 zur Beurteilung der vorhandenen Bausubstanz. Bd. 3, Huss-Medien GmbH, Berlin, 2009;23:56–57.
• [15] Junk C. Bibliotheken und Archive. W: Baukunde des Architekten. (Hg.) Deutsche Bauzeitung, Deutsche Baukalender 1899;2(2): 91–299, Kommissions- Verlag von Ernst Toeche, Berlin.
• [16] Scharowsky C. Musterbuch für Eisen-Constructionen. Otto Spamer, Leipzig, 1888, 1892, 1895, Tab. 2, 10.
• [17] Muzeum Archidiecezjalne we Wrocławiu, http:// www.muzeum.archidiecezja.wroc.pl (dostęp: 26.12.2018).

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).