Morphometric parameters of the water bodies of Bagry Wielkie and Bagry Małe in the biodiversity context

• Autorzy: Gawałkiewicz Rafał , Wagner Aleksandra

Identyfikatory

DOI

10.4467/21995923GP.23.003.18602

Warianty tytułu

PL

Parametryzacja morfometryczna zbiorników Bagry Wielkie i Bagry Małe na tle bioróżnorodności

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The article presents the results of nature-based and geodetic query of two neighbouring endorheic borrow pits, i.e., Bagry Wielkie and Staw Płaszowski (Bagry Małe), situated almost in the centre of the Krakow city. The movements of water tables in 2016–2023 were observed (from the moment of ecological disaster in the Staw Płaszowski, in February 2016) and bathymetric maps were presented. Based on geodetic measurements carried out in 2016–2022 and direct observations of nature, documenting biodiversity of both reservoirs in 2019–2022, the authors reviewed the state of biosphere in this location. Surveying, observations and interviews allowed parameterization of both water bodies (morphometric data and bathymetric maps) and creating up-to-date database (location on maps, qualitative and quantitative elements of flora and fauna). The material makes base for further studies with the application of more advanced photogrammetric technologies and UAV technologies, which can make data contained in this publication more accurate.

PL

W artykule przedstawiono wyniki przyrodniczej i geodezyjnej kwerendy dwóch sąsiadujących w przestrzeni miejskiej Krakowa bezodpływowych zbiorników pogórniczych, tj. Bagrów Wielkich i Stawu Płaszowskiego (Bagrów Małych), usytuowanych niemal w centrum Krakowa. Przeanalizowano ruch zwierciadeł wody w okresie 2016–2023 (od chwili katastrofy ekologicznej w obrębie Stawu zarejestrowanej w lutym 2016 roku) oraz przedstawiono mapy batymetryczne. Na podstawie pomiarów geodezyjnych prowadzonych w latach 2016–2022 i bezpośrednich obserwacji przyrodniczych dokumentujących bioróżnorodność obu zbiorników w latach 2019–2022, autorzy dokonali przeglądu stanu biosfery w obrębie tych lokalizacji. Pomiary geodezyjne i wywiady przyrodnicze dały podstawę sparametryzowania obu akwenów (dane morfometryczne i mapy batymetryczne) oraz stworzenia aktualnej bazy przyrodniczej (mapy lokalizacji, dane jakościowe oraz ilościowe elementów flory i fauny). Zgromadzony materiał stanowi wartościowe podstawy do dalszych prac badawczych z wykorzystaniem bardziej zaawansowanych i przydatnych w tych szczególnych warunkach technik fotogrametrycznych i technologii UAV, które w przyszłości mogą usprawnić pozyskiwanie i zwiększyć dokładność danych rozpoznania przyrodniczego zawartych w niniejszej publikacji.

Słowa kluczowe

EN

environmental monitoring; Bagry Wielkie and Bagry Małe biodiversity; Bagry Wielkie and Bagry Małe morphometric parameters

PL

monitoring środowiska; bioróżnorodność Bagrów Wielkich i Bagrów Małych; parametryzacja morfometryczna Bagrów Wielkich i Bagrów Małych

• Wydawca: Polska Akademia Umiejętności
• Czasopismo: Geoinformatica Polonica
• Rocznik: 2023
• Tom: T. 22
• Strony: 35--51
• Opis fizyczny: Bibliogr. 21 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Gawałkiewicz Rafał

• AGH University of Krakow, Faculty of Mining Surveying and Environmental Engineering, Krakow, Poland

• https://orcid.org/0000-0003-4261-1697

autor

Wagner Aleksandra

• AGH University of Krakow, Faculty of Photogrammetry, Remote Sensing, and Spatial Engineering

• https://orcid.org/0000-0001-8196-6170

Bibliografia

• 1. Michniewicz-Ankiersztajn, H. The role of green areas in European cities’ spaces in the context of the quality of life of inhabitants. Journal of Health Sciences 2014, pp. 130–140.
• 2. Grimm, N.B; Faeth, S.H.; Golubiewski, N.E.; Redman, C.L.; Wu, J.; Bai, X.; Broggs, J.M. Global change and the ecology of cities. Science 319, 2008, pp. 756–760.
• 3. Jakubiak, M; Panek, E. Małe zbiorniki wodne w zachodniej części Krakowa. Wydawnictwa AGH, 2017.
• 4. Lososová, Z.; Chytrý, M.; Tichý, L.; Danihelka, J.; Fajmon, K.; Hájek, O.; Kintrová, K.; Lánikova, D.; Otýpková, Z.; Ŕehořek, V. Biotic homogenization of Central European urban floras depends on residence time of alien species and habitat types. Biological Conservation, 145, 2012, pp. 179–184.
• 5. Groffman, P.M.; Cavendes-Bares, J.; Bettez, N.D.; Grove, J.M.; Hall, S.J.; Heffernan, J.B.; Hobbie, S.E.; Larson, K.L.; Morse, J.L.; Neill, C.; Nelson, K.; O’Neil-Dunne, J.; Ogden, L.; Pataki, D.E.; Polsky, C.; Roy Chowdhury, R.; Steele, M.K. Ecological Homogenization of urban America. Frontiers in Ecology and the Environment, 12,1, 2014, pp. 74–84.
• 6. Steele, M.K.; Heffernan, J.B. Morphological characteristics of urban water bodies: mechanisms of change and implications for ecosystem function. Ecological Applications, 24, 5, pp. 1070–1084.
• 7. Augustyn, A. Zrównoważony rozwój miast w świetle idei Smart City. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok, 2020.
• 8. Szczepanowska, H.B. Model ekorozwoju terenów zielonych w strategii kształtowania miasta. Inżynieria Ekologiczna, 6. Warszawa, 2002, pp. 86–91.
• 9. Gawałkiewicz, R.; Madusiok, D. The Bagry Reservoir – Part 4. The application of acoustic sonar lowrence mark-4 in thorough inventory of a difficult-to-access waterbody. Geoinformatica Polonica, 17, pp. 31–42.
• 10. Agaciak, A. Staw Płaszowski: eksperci radzą, by dolać wody z Bagrów. Kronika Krakowska – Dziennik Polski z dnia 4–5 czerwca 2016 roku, nr 129 (21874) Rok LXXII.
• 11. Szymczewska, P. Kiedy w końcu regulamin dla Bagrów? Kronika Krakowska – Dziennik Polski z dnia 3 czerwca 2016 roku, nr 128 (21873) Rok LXXII.
• 12. Uchwała Rady Miasta Krakowa nr XLII/1142/20 z 8 lipca 2020 roku w sprawie nadania Parkowi Miejskiemu Park Miejski Bagry Wielkie, określenia granic Parku oraz przyjęcia regulaminu Parku (Dz.U. Województwa Małopolskiego z dnia 16 lipca 2020 r., poz. 4791).
• 13. Załącznik nr 1 do uchwały nr XLII/1142/20 z 8 lipca 2020 roku Rady Miasta Krakowa w sprawie Regulaminu korzystania z Parku Miejskiego Bagry Wielkie (Dz.U. Województwa Małopolskiego z dnia 16 lipca 2020 r., poz. 4791).
• 14. Choiński, A.; Ptak M. Najnowsze sondowania wybranych jezior Pojezierza Wielkopolsko-Kujawskiego. Badania Fizjograficzne, Rok V – seria A – Geografia Fizyczna (A65), 2014, pp. 55–63.
• 15. Gawałkiewicz, R. Bagry lake – Volume 1. A bibliographic query of literature and archive data in explaining the evolution of the water. Geoinformatica Polonica, 16, 2017, pp. 115–126.
• 16. Gawałkiewicz, R.; Madusiok, D. The Bagry Reservoir – Part 3. The application of a hydro-drone smart-sonar-boat in bathymetric measurements of inaccessible water areas. Geoinformatica Polonica, 17, 2018, pp. 17–30.
• 17. Gawałkiewicz, R. Zagrożenia zbiorników wodnych wynikające z działalności człowieka na przykładzie Stawu Płaszowskiego w Krakowie. Przegląd Geologiczny, vol. 66, 1, 2018, pp. 38–47.
• 18. Gawałkiewicz, R. Bagry Lake – vol. 2, History written in cartographic archives. Geoinformatica Polonica, 16, 2017, pp. 127–138.
• 19. Traczewska, T.M. Problemy ekologiczne zbiorników retencyjnych w aspekcie ich wielofunkcyjności. European Symposium Anti- Flood Defences–Today’s Problems, 2012, pp. 1–8.
• 20. Wagner, A.; Hruševar D. Plant diversity in the area of water bodies near Kraków : focus on invasive plants. In: Info-Sys 2015; BioSciencesWorld 2015 [on-line] : ICNS 2015; CONNET 2015; ICAS 2015; ENERGY 2015; WEB 2015; DBKDA 2015; GraphSM 2015; BIOTECHNO 2015; BIONATURE 2015 : May 24–29, 2015, Rome, Italy, pp. 13–19.
• 21. Wagner, A. Charakterystyka awifauny wybranych zbiorników wodnych na terenie Krakowa. In: Dzika przyroda w mieście (red. nauk. Marek Kosmala), Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych. Oddział Toruń, cop. 2017, pp. 93–107.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2024).