Miejsce pamięci - pamięć miejsca, definiowanie i zasady ochrony w dokumentach planistycznych Łodzi

• Autorzy: Dankowska Maria

Warianty tytułu

EN

Sites of Memory - memory of the site, defining and rules of protection in Lodz planning documents

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Niektóre miejsca w sposób szczególny przechowują naszą zbiorową pamięć, są materialnym nośnikiem naszej historii i tożsamości. Jedną z możliwości ochrony, ale także wyeksponowania takich miejsc są ustalenia dokumentów planistycznych. Ujawniane są w nich nie tylko miejsca pamięci o randze narodowej, ale także inne. Kategoryzacja miejsc pamięci jest również istotna z punktu widzenia zakresu ich ochrony. W Łodzi, w aktualnie opracowywanym dokumencie studium wyróżniono w tym zakresie: 1) miejsca walk i martyrologii, 2) groby i mogiły wojenne, 3) pomniki i obeliski, 4) cmentarze (w tym cmentarze zapomniane), 5) wyburzone synagogi, 6) tablice pamiątkowe. Miejsca pamięci są tematem trudnym, wielowątkowym, dotykającym często zagadnień delikatnych, takich jak ludzkie uczucia, pamięć, są to również miejsca z którymi wiążą bolesne i smutne wspomnienia. Tym bardziej wskazać trzeba na potrzebę ogromnej pieczołowitości i staranności na każdym etapie ich rozpoznania, definiowania czy formułowania zasad ochrony lub dopuszczenia ewentualnego przekształcenia. Przekazanie pamięci miejsca poprzez zachowanie miejsc pamięci jest to ogromna zbiorowa odpowiedzialność i zarazem wyzwanie.

EN

Some places hold our collective memory in a particular way, they are a material carrier of our history and identity. One of the possibilities of the protection and exposure of such places are the arrangements of planning documents. They reveal not only memorial sites of national rank but also others. The categorization of memory places is also important from the point of view of their protection. In Lodz, the currently developed study document highlights: 1) places of battles and martyrdom, 2) graves and war graves, 3) monuments and stone obelisks, 4) cemeteries (including forgotten cemeteries), 5) demolished synagogues, 6) memorial plaques. Sites of Memory are a difficult, multi-threaded subject, often affecting delicate issues, such as human feelings, memory, these are also places with which they bind painful and sad memories. All the more, we need to point out the need for great care and diligence at every stage of their recognition, defining or formulating the principles of protection or allowing for any transformation. Passing the memory of the place through the preservation of Sites of Memory is a huge collective responsibility and a challenge.

Słowa kluczowe

PL

miejsca pamięci; dziedzictwo kulturowe; tożsamość

EN

sites of memory; cultural heritage; identity

• Wydawca: Polski Komitet Narodowy Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków ICOMOS ; Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej
• Czasopismo: Ochrona Dziedzictwa Kulturowego
• Rocznik: 2018
• Tom: Nr 5
• Strony: 47--61
• Opis fizyczny: Bibliogr. 20 poz., ryc.

Twórcy

autor

Dankowska Maria

• Instytut Architektury i Urbanistyki Politechniki Łódzkiej Polska

Bibliografia

• 1. Affelt W., Szalaga M., Stocznia Gdańska – rewitalizacja pamięci czy obiektu?” [w:] Prorevita 2010, Zakres i granice ingerencji konserwatorskiej w adaptacji obiektów i zespołów poprzemysłowych, (red.) A. Kępczyńska-Walczak, Łódź.
• 2. Asworth G., Planowanie dziedzictwa, Międzynarodowe Centrum Kultury, Kraków 2015.
• 3. Kłosek-Kozłowska D., Historyczny Krajobraz Miejski (Historic Urban Landscape – HUL) – uwagi metodologiczne do propozycji międzynarodowego standardu ochrony [w:] Prorevita 2010, Zakres i granice ingerencji konserwatorskiej w adaptacji obiektów i zespołów poprzemysłowych, (red.) A. Kępczyńska-Walczak, Łódź.
• 4. Kowalski K., O istocie dziedzictwa europejskiego – rozważania, Kraków 2013.
• 5. radalegislacyjna.gov.pl/sites/default/files/dokumenty/projekt_ustawy_256.pdf (dostęp: 15.02.2018).
• 6. Szpociński A., Miejsca pamięci (lieux de memoire), www.staff.amu.edu.pl/~ewa/Szpocinski,%20Miejsca%20pamieci.pdf (dostęp: 15.02.2018).
• 7. Szpociński A., Nośniki pamięci, miejsca pamięci, [w:] Sensus Historiae, t. XVII (2014/4), www.sensushistoriae.epigram.eu/index.php/czasopismo/article/viewFile/230/233 (dostęp: 15.02.2018).
• 8. Tomaszewski A., Ku nowej filozofii dziedzictwa, oprac. W. Święcicka, Międzynarodowe Centrum Kultury, Kraków 2012.
• 9. Uchwała nr LXIX/1753/18 Rady Miejskiej w Łodzi z dnia 28 marca 2018 r. w sprawie uchwalenia „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Łodzi”.
• 10. Ustawa z dnia 2 lipca 1947 r. o utworzeniu Rady Ochrony Pomników Męczeństwa (Dz.U. z 1947 r. Nr 52, poz. 264).
• 11. Ustawa z dnia 21 stycznia 1988 r. o Radzie Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa (Dz.U. 1988 nr 2 poz. 2).
• 12. Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, (Dz. U. z 2014 r. poz. 1446 z późn. zm.).
• 13. Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, (Dz. U. z 2016 r. poz. 778 z późn. zm.).
• 14. Wojewódzki Program Opieki nad Zabytkami w Województwie Łódzkim na lata 2016-2019, https://www.lodzkie.pl/kultura/ochrona-zabytkow/program-opieki-nad-zabytkami (dostęp: 15.02.2018).
• 15. http://lodzhipsteremmiast.wordpress.com/2012/11/04/zapomniane-lodzkie-cmentarze2 (dostęp: 03.09.2014).
• 16. http://www.czystemiasto.uml.lodz.pl/pomniki_i_cmentarze.php?article_id=478 dostęp (dostęp: 20.06.2009).
• 17. http://www.radaopwim.gov.pl/article_details/1/misja-rady/ (dostęp: 04.09.2018).
• 18. https://ipn.gov.pl/pl/upamietnianie/38749,Upamietnianie-walk-i-meczenstwa.html (dostęp: 15.02.2018).
• 19. https://pl.wikipedia.org/wiki/Ob%C3%B3z_przy_ulicy_Przemys%C5%82owej_w_%C5%81odzi (dostęp: 15.02.2018).
• 20. https://pl.wikipedia.org/wiki/Park_im._Tadeusza_Rejtana_w_%C5%81odzi (dostęp: 15.02.2018).