Compostion of football stadiums and their surroundings

• Autorzy: Usydus Szymon

Identyfikatory

DOI

10.21005/pif.2020.42.C-06

Warianty tytułu

PL

Kompozycja stadionów piłkarskich i ich otoczenia

• Języki publikacji: EN PL

Abstrakty

EN

Football stadiums are among the most recognisable buildings within cities. Contemporary urban planning concepts do not diminish their historical significance and purpose, yet proposals of placing stadiums within city commercial districts grant them the status of service and entertainment complexes. In a process of evolution, they have been given the rank of central points of new commercial districts. What distinguishes their contemporary architecture? What factors affect their vision and the shaping of their surroundings? The author makes an attempt at answering these questions while referring to a broader spectrum of the design of the spatial structure and urban composition of cities and the concept of sustainable development. He characterises phenomena and selected components of stadium-related infrastructure elements and their function depending on a range of identified variable factors.

PL

Stadiony piłkarskie należą do najbardziej rozpoznawalnych obiektów w miastach. Współczesne koncepcje urbanistyczne nie umniejszają ich historycznej rangi i przeznaczenia ale idee sytuowania stadionów w obrębie dzielnic komercyjnych miast nadają im status kompleksów widowiskowousługowych. W procesie ewolucji otrzymały one miano centralnych punktów nowych dzielnic komercyjnych. Co wyróżnia ich współczesną architekturę oraz jakie czynniki mają wpływ na ich wizję i kształtowanie ich otoczenia? Autor próbuje odpowiedzieć na te pytania w odniesieniu do szerszego spektrum kształtowania struktury przestrzennej – kompozycji urbanistycznej miast oraz koncepcji zrównoważonego rozwoju. Charakteryzuje zjawiska i wybrane komponenty infrastruktury okołostadionowej oraz jej funkcje w zależności od identyfikowanych, zmiennych czynników.

Słowa kluczowe

EN

football; public space; sport; stadium; urban design

PL

piłka nożna; projektowanie urbanistyczne; przestrzeń publiczna; sport; stadion

• Wydawca: Wydawnictwo Uczelniane Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie
• Czasopismo: Przestrzeń i Forma
• Rocznik: 2020
• Tom: nr 42
• Strony: 213--242
• Opis fizyczny: Bibliogr. 36 poz.,rys., tab.

Twórcy

autor

Usydus Szymon

• Cracow University of Technology, Faculty of Architecture, City Rebuilding Laboratory

Bibliografia

• [1] Balaji Rajdeep Chakraborti, M. S. (2015) ‘Stadium atmosphere scale, development and validation in Indian context’, Journal of Indian Business Research, 7(1). doi: dx.doi.org/10.1108/JIBR-05-2014-0029.
• [2] Bartuś, Z. (2020) ‘Kraków. Milion aut, potworne korki i smog. Ponad dwie trzecie pojazdów ma ponad 10 lat. Potrzeba radykalnych działań, jak na Zachodzie’. Available at: dziennikpolski24.pl/krakow-milion-autpotworne-korki-i-smog-ponad-dwie-trzecie-pojazdow-ma-ponad-10-lat-potrzeba-radykalnych-dzialan-jakna/ar/c4-14740392, dostęp/access 2020.02.03.
• [3] Cacciari, S. and Giudici, L. (2010) Stadio Italia. I conflitti del calcio moderno [Stadium Italy. Conflicts of modern football]. Firenze: La casa Usher.
• [4] Cohen, A. (2012) ‘How Stadium Construction Costs Reached the Billions - Athletic Business’. Available at: athleticbusiness.com/stadium-arena/how-stadium-construction-costs-reached-the-billions.html, dostęp/access 2020.01.05.
• [5] Cullen, G. (1995) The Concise Townscape. Architectural Press.
• [6] Dermot, C. (2017) ‘Wanda Metrpolitano leaves Atletico Madrid fans with mixed feelings’. Available at: espn.com/soccer/club/atletico-madrid/1068/blog/post/3203000/atletico-madrid-stadium-move-leavesfans-with-mixed-feelings, dostęp/access 2020.01.30.
• [7] Feng, X. and Humphreys, B. R. (2012) ‘The impact of professional sports facilities on housing values: Evidence from census block group data’, City, Culture and Society, pp. 189–200. doi:10.1016/j.ccs.2012.06.017.
• [8] Filippi, F. B. and Vallinotto, M. (2011) Lo stadio che cambia il calcio [The stadium that changes football]. Torino: Priuli & Verlucca.
• [9] Gaffney, C. T. (2008) Temples of the Earthbound Gods. Austin: University of Texas Press.
• [10] Gammon, S. (2011) ‘“Sporting” new attractions? The commodification of the sleeping stadium’, in Tourist Experience: Contemporary Perspectives. Militon Park: Routhledge, pp. 115–126. doi:10.4324/9780203855942.
• [11] Janus, T. (2014) Zjawisko agresji w widowiskach sportowych. Charakterystyka i ocena. Warszawa.
• [12] Jasmand, S. and Maennig, W. (2008) ‘Regional Income and Employment Effects of the 1972 Munich Olympic Summer Games’, Regional Studies, 42(7), pp. 991–1002. doi: 10.1080/00343400701654095.
• [13] Kurkowska-Budzan, M. and Stasiak, M. (2016) Stadion na peryferiach. Kraków: Universitas.
• [14] Maennig, W. and Schwarthoff, F. (2006) Stadium architecture and regional economic development international experience and the plans of Durban, Hamburg Contemporary Economic Discussions. Edited by W. Maennig. Hamburg: University of Hamburg. Available at: papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1540571, dostęp/access 2019.08.08.
• [15] McGee, P. (2018) ‘Carmakers take electric fight to the factory floor’, Financial Times. Available at: ft.com/content/25f947da-1718-11e8-9e9c-25c814761640.
• [16] Metz, T. (2002) Fun! Leisure and Landscape. Rotterdam: NAI Publishers.
• [17] Palvarini, P. and Tosi, S. (2013) ‘Globalisation, stadiums and the consumerist city: The case of the new Juventus stadium in Turin’, European Journal for Sport and Society, 10(2), pp. 161–180. doi:10.1080/16138171.2013.11687917.
• [18] Piątek, G. (2008) ‘Palimpsest wpisany w elipsę’, in Stadion X, Miejsce którego nie było. Warszawa.
• [19] Porsche, M. and Maennig, W. (2008) ‘The Feel-Good Effect at Mega Sport Events - Recommendations for Public and Private Administration Informed by the Experience of the FIFA World Cup 2006’, Hamburg Contemporary Economic Discussion Paper No. 18. doi: 10.2139/ssrn.1541952.
• [20] Rackiewicz, I. et al. (2019) ‘Analiza stanu rozwoju oraz aktualnych trendów rozwojowych w obszarze elektromobilności w Polsce’. Available at: gov.pl/web/rozwoj/rozwoj-elektromobilnosci-w-polsce, dostęp/access 2020.02.02.
• [21] di Roger, P. (2008) ‘The English Football Stadium as a Site of Post-Modern Consumption: Text and Image’,
• [22] Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 10 czerwca 2010 r. w sprawie warunków bezpieczeństwa, jakie powinny spełniać stadiony, na których mogą odbywać się mecze piłki nożnej (Dz. U. nr 121. Poz. 820).
• [23] Rzegocińska-Tyżuk, B. (2009) ‘Triada Witruwiusza a przestrzeń architektoniczna dla sportu / The Vitruvian Triad and an architectural space for sport’, Technical Transactions. Architecture, 1-A2(7), pp. 482–487. Available at: repozytorium.biblos.pk.edu.pl/redo/resources/33830/file/suwFiles/RzegocinskaTyzukB_TriadaWitruwius za.pdf, dostęp/access 2019.09.04.
• [24] Rzegocińska-Tyżuk, B. (2010) ‘Przestrzeń sportu w mieście - aspekt oszczędności / The space of sport in a city - the aspect of economy’, Technical Transactions. Architecture, 6-A2(14), pp. 109–118. Available at: repozytorium.biblos.pk.edu.pl/redo/resources/33105/file/suwFiles/RzegocinskaTyzukB_PrzestrzenSport u.pdf, dostęp/access 2019.09.04.
• [25] Rzegocińska-Tyżuk, B. (2012) ‘Sport in the landscape of the city - selected issues of its role and composition’, Technical Transactions. Architecture, 1-A2(1), pp. 145–156. Available at: repozytorium.biblos.pk.edu.pl/redo/resources/31110/file/suwFiles/RzegocinskaTyzukB_SportKrajobrazie.pdf, dostęp/access 2019.09.04.
• [26] Rzegocińska-Tyżuk, B. (2013) ‘The architecture of stadiums in the space of the city – their Role, composition and modernization problems exemplified by selected cities in Italy and Austria’, Technical Transactions. Architecture, 1-A(3), pp. 119–143. doi: 10.4467/2353737XCT.14.007.1985.
• [27] Sawicki, P. (2009) ‘Sen o Warszawie’, Sport Plus, 2.
• [28] Teague, L. (2015) Stadium story an icon in Europe. Available at: academia.edu/15865583/Stadium_Story_An_Icon_In_Europe, dostęp/access 2019.12.27.
• [29] Terekli, M. S. and Çobanoğlu, H. O. (2018) ‘Stadiums and arenas the new revenue source of professional football clubs: The economic impact of Turkish football stadiums and arenas in Turkey’, Physical Activity Review, 6, pp. 213–226. doi: 10.16926/PAR.2018.06.26.
• [30] Theodorakis, N., Tsigilis, N. and Kostas, A. (2009) ‘The mediating role of place attachment on the relationship between service quality and loyalty in the context of skiing’, International Journal of Sport Management and Marketing, pp. 277–291. doi: 10.1504/IJSMM.2009.029089.
• [31] Trumpbour, R. (2007) The New Cathedrals: Politics and Media in the History of Stadium Construction. New York: Syracuse University Press.
• [32] UEFA (2018) ‘UEFA Stadium Infrastructure Regulations Edition 2018’. Available at: uefa.com/MultimediaFiles/Download/uefaorg/Stadium&Security/01/48/48/85/1484885_DOWNLOAD.pdf, dostęp/access 2020.02.01.
• [33] Uhrich, S. and Benkenstein, M. (2011) ‘Physical and social atmospheric effects in hedonic service consumption: Customers’ roles at sporting events’, Advance Online Publication. doi:10.1080/02642069.2011.556190.
• [34] Williams, J. and Wagg, S. (1992) British football and social change. Leicester: Leicester University Press.
• [35] Zabłocki, W. (1994) ‘Olimpizm a ekologia – problemy i kontrowersje’, Logos i etos polskiego olimpizmu.
• [36] Zinganel, M. (2010) ‘The stadium as cash machine’, Stadium Worlds: Football, Space and the Built Environment, pp. 77–97. doi: 10.4324/9780203848562. Sociologia del lavoro, 108(1), pp. 141–146. doi: 10.1400/94318.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2020).