Zastosowanie materiałów kartograficznych i teledetekcyjnych w analizach zmian krajobrazu kulturowego ogrodów Zamku Królewskiego w Warszawie

• Autorzy: Bogucka E. P. , Osińska-Skotak K.

Warianty tytułu

EN

Use of cartography and remote sensing in heritage landscape change detection on the example of the Royal Castle gardens in Warsaw

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

Historical maps, photoplans as well as modern satellite images and ortophotomaps are effective sources of geographical information for heritage landscape research. The presented study aims at characterizing landscape changes and focuses on the example of the Royal Castle gardens in Warsaw, Poland. Fundamental elements of the garden structure were examined from the period between 1700-2015 using historical maps, photoplans, and ortophotomaps. The methodology included multitemporal data harmonization, which was performed on the basis of visual interpretation keys for photoplans and cartographic symbols. The datasets were subsequently stored, analyzed and visualized using a historical GIS. A major transformation resulting from the regulation of the Vistula river banks was identified as the creation of the Lower Garden at the end of 18th century, which covers three quarters of the total study area in 1829. After World War II, restoration of the garden commenced. The derived geohistorical knowledge can be applied in future landscape planning in order to implement better informed reconstruction strategies.

Słowa kluczowe

PL

krajobraz kulturowy; hGIS; ortofotomapa; ogrody; Zamek Królewski; Warszawa

EN

heritage landscape; historical GIS; hGIS; orthophotomap; gardens; Royal Castle; Warsaw

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Geograficzne, Oddział Teledetekcji i Geoinformatyki
• Czasopismo: Teledetekcja Środowiska
• Rocznik: 2016
• Tom: T. 54
• Strony: 33--49
• Opis fizyczny: Bibliogr. 35 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Bogucka E. P.

• Zakład Kartografii Monachijskiego Uniwersytetu Technicznego

autor

Osińska-Skotak K.

• Zakład Fotogrametrii, Teledetekcji i Systemów Informacji Przestrzennej, Wydział Geodezji i Kartografii, Politechnika Warszawska

Bibliografia

• BARTOSZEWICZ H., 2003. Rozwój przestrzenny Warszawy w latach 1800-1914 w świetle źródeł kartograficznych. Mazowieckie Studia Humanistyczne, Tom 9, Nr 1-2, s. 165-187.
• BARTOSZEWICZ H., 2008. Zbiory kartograficzne Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie. Polski Przegląd Kartograficzny, Tom 40, Nr 2, s. 144-157.
• BENDER O., BOEHMER H. J., JENS D., SCHUMACHER K. P., 2005. Using GIS to analyse long-term cultural landscape change in Southern Germany. Landscape and Urban Planning, Vol. 70, s. 111-125.
• BOGDANOWSKI J., 1995. Podkrakowskie założenia dworskie w świetle planów katastralnych (1848). Dwór polski w XIX wieku. Zjawisko historyczne i kulturowe, s. 51-71.
• BOGDANOWSKI J., 2000. Polskie ogrody ozdobne: historia i problemy rewaloryzacji. Wydawnictwo Arkady, Warszawa.
• BUCHWALD K., ENGELHARD W., 1975. Kształtowanie krajobrazu a ochrona przyrody. Państwowe Wydawnictwa Rolnicze i Leśne, Warszawa.
• CHEN J., DOWMAN I., LI S., LI Z., MADDEN M., MILLS J., PAPARODITIS N., ROTTENSTEINER F., SESTER M., TOTH CH., TRINDER J., HEIPKE CH., 2016. Information from imagery: ISPRS scientific vision and research agenda. ISPRS Journal of Photogrammetry and Remote Sensing, Vol. 115, s. 3-21.
• CIOŁEK G., 1954. Ogrody polskie. Wydawnictwo „Arkady”, wydanie drugie, 1978, Warszawa.
• CIOŁEK G., 1965. Z dziejów kartografii ogrodów. W: Rejestr ogrodów polskich, Zeszyt 3, 1965, Warszawa.
• DROZDOWSKI M., ZAHORSKI A., 1981. Historia Warszawy. Wydawnictwo Jeden Świat, Warszawa.
• GAŹDZICKI J., 2002. Leksykon geomatyczny - Lexicon of Geomatics. Polskie Towarzystwo Informacji Przestrzennej.
• GROMSKI J., 1997. Plany Warszawy i mapy okolic Warszawy w zbiorach Muzeum Historycznego m.st. Warszawy. Almanach Muzealny, Tom I, s. 263-284.
• KAMIŃSKI Z., MODRZEWSKI B., 2012. Kształtowanie kompozycji urbanistycznej - przeszłością czy przyszłością rozwoju miast? Czasopismo Techniczne Zeszyt 1, Architektura Zeszyt 1-A1, Politechnika Krakowska, s. 345-355.
• KNOWLES A.K., 2002. Past Time, Past Place. GIS for History. Wydawnictwo ESRI Press.
• KONDRACKI J., 1976. Podstawy regionalizacji fizycznogeograficznej. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• KUNA J., 2015. Metodyczne aspekty analiz przestrzennych GIS wykorzystujących dawne mapy topograficzne. W: Dawne mapy topograficzne w badaniach geograficzno-historycznych, red. A. Czerny, Wydawnictwo UMCS, Lublin, s. 125-149.
• KUNZ M., 2002. Standaryzacja danych kartograficznych i teledetekcyjnych do analizy zmian struktury krajobrazu. Roczniki Geomatyki 2006, Tom IV, Zeszyt 3, s. 119-127.
• KUPIDURA A., 2013. Dziedzictwo krajobrazowe w gospodarowaniu przestrzenią. Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej. Zeszyt Geodezja, Nr 53.
• MYGA-PIĄTEK U., 2005. Historia, metody i źródła badań krajobrazu kulturowego. W: Przemiany środowiska przyrodniczego polski a jego funkcjonowanie. Problemy Ekologii Krajobrazu, red. S. Horska-Schwarz, Vol. 17, s. 71-77.
• NITKIEWICZ-JANKOWSKA A., JANKOWSKI G., 2010. Krajobraz kulturowy jako walor turystyczny. Krajobraz a turystyka. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego Nr 14, s. 185-193.
• OSIŃSKA-SKOTAK K., RÓŻYCKI S., 2015. Potencjał zobrazowań satelitarnych Pléiades pod kątem badania obiektów dziedzictwa kulturowego. W: Nieinwazyjne rozpoznanie zasobów dziedzictwa archeologicznego: potencjał i możliwości, red. M. Pawleta, R. Zapłata, Wydawca: E-Naukowiec, Fundacja „5Medium”, Lublin, s. 179-205.
• PINDOZZI S., CERVELLI E., CAPOLUPO A., OKELLO C. BOCCIA L., 2016. Using historical maps to analyze two hundred years of land cover changes: case study of Sorrento peninsula (south Italy). Cartography and Geographic Information Science, Vol. 43, s. 250-265.
• PLESKACZYŃSKA-CHYLIŃSKA M., 2005. Zamek Królewski w Warszawie i jego otoczenie w 2. połowie XIX wieku i na początku XX wieku, w świetle archiwalnych źródeł fotograficznych. Kronika Zamkowa 1-2/49-50, s. 93-151.
• SALATA T., MYGA-PIĄTEK U., 2015. Krajobraz jako nośnik danych przestrzennych. Próba zastosowania dyrektywy INSPIRE do zapisów polityki krajobrazowej Polski. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego Nr 30, s. 71-86.
• SCHAFFER G., NOAM LEVIN N., 2015. Challenges and Possible Approaches for Using GIS as a Tool in Historical Geography Landscape Research: a Meta-analysis Review. E-Perimetron, Vol. 10, No.3, s. 94-123.
• SROCZYŃSKA K., JAWORSKA J., 1985. Widoki Zamku Królewskiego w Warszawie. Materiały ikonograficzne w malarstwie, rysunku i grafice (1851-1939). Krajowa Agencja Wydawnicza, Warszawa.
• SZAFRAŃSKA M., 1994. Ogród Zamku Królewskiego w Warszawie. Arx Regia Ośrodek Wydawniczy Zamku Królewskiego w Warszawie, Warszawa.
• WALERZAK M.T., ŚWIERK D., KRZYŻANIAK M., URBAŃSKI P., 2015. Analiza związków miarowych w barokowych kompozycjach ogrodowych z terenu Francji (na wybranych przykładach). Nauka Przyroda Technologie, Tom 9, Zeszyt 3, s. 1-9.
• ZACHARIASZ A., 2007. Odczytywanie historii zapisanej w krajobrazie. Roczniki Geomatyki, Tom V, Zeszyt 8, s. 43-56.
• ZACHARIASZ A., 2012. Przydatność archiwalnych źródeł kartograficznych dla współczesnych badań krajobrazowych. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego Nr 16, s. 63-83.
• Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Dz.U. 2003 nr 162 poz. 1568. http://isap. sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20031621568 Data dostępu - 20.07.2016.
• Portal Biblioteki Narodowej - www.polona.pl. Data dostępu - 20.07.2016.
• Portal Projektu Mapsterigrek.amzp.pl. Data dostępu - 20.07.2016.
• Serwis Warszawa Historyczna m.st. Warszawy - http://www.mapa.um.warszawa.pl/mapaApp1/mapa?service=mapa_historyczna Data dostępu - 20.07.2016.
• Internetowy Leksykon Geomatyczny - www.ptip.org.pl Data dostępu - 20.01.2017.