Rushes complexes of Magnocaricion (Koch 1926) in the conditions of limited utilization in Great Obra River Wetland (pl. Wielki Łęg Obrzański) (PLB300004)

• Autorzy: Klarzyńska A. , Kryszak A. , Gajewski P. , Kryszak J. , Kaczmarek Z.

Warianty tytułu

PL

Zbiorowiska szuwarowe ze związku Magnocaricion (Koch 1926) w warunkach ograniczonego użytkowania na Wielkim Łęgu Obrzańskim (PLB300004)

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

A natural and site valorization of rushes complexes of Magnocaricion was the aim of the research conducted in the Great Obra River Wetland in the years 2007-2012. The inclusion of the terrain into NATURA 2000 region imposes some limita-tion in agricultural utilization of the area which, along with the site conditioning and the characterization of Obrzanskie Channels (pl. Kanały Obrzańskie) overflow, forms rushes phytocenoses. The analysis and assessment of flora was conduct-ed on the basis of 400 phytosociological releves taken with Braun-Blanquet’s method. The complex was characterized on the basis of soil opencast, collected soil samples and with a phytoindication method. Five plant groups from Magnocaricion were identified: Caricetum ripariae, Caricetum acutiformis, Caricetum elatae, Caricetum gracilis and Phalaridetum arundinaceae. These phytocenoses developed on organic and peat soils of a diverse trophism. Floral structure was rich in spe-cies and included numerous synatrophic species from the neighbouring grasslands. Fooder value of these communities was low, yet their extensive utilization (in accordance with the outlines of the Environmental Management Scheme) allows for the maintenance of highly natural rushes phytocenoses and relatively high natural qualities. It also contributes to the protection of nest and feeding sites of water-marsh birds.

PL

roślinnej przeprowadzono na podstawie 400 zdjęć fitosocjologicznych wykonanych metodą Braun-Blanqueta. Siedlisko scharakteryzowano w oparciu o wykonane odkrywki glebowe oraz pobrane próbki glebowe, a także metodą fitoindykacyjną. Wyróżniono 5 zespołów roślin-nych należących do związku Magnocaricion: Caricetum ripariae, Caricetum acutiformis, Caricetum elatae, Caricetum gracilis i Phalaridetum arundinaceae. Fitocenozy te wykształciły się na glebach organicznych i torfowych o zróżnicowanym trofizmie. W strukturze florystycznej zanotowano znaczne bogactwo gatunkowe, w tym wiele gatunków synantropijnych wkraczających z sąsiednich łąk. Wartość paszowa tych zbiorowisk jest niewysoka, jednak bardzo ekstensywne, ale zgodne z wymogami pakietów Programu Rolnośrodowiskowego ich użytkowanie pozwala na zachowanie dużej naturalności fitocenoz szuwarowych oraz stosunkowo wysokich walorów przyrodniczych. Przyczynia się ponadto do ochrony miejsc lęgowych i żerowisk ptactwa wodno-błotnego.

Słowa kluczowe

EN

Great Obra River Wetland; grass rushes; sedge rushes; utilization; site; soils; diversity of flora

PL

Wielki Łęg Obrzański; szuwary trawiaste; szuwary wielkoturzycowe; użytkowanie; siedlisko; gleba; różnorodność florystyczna

• Wydawca: Sieć Badawcza Łukasiewicz - Poznański Instytut Technologiczny
• Czasopismo: Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering
• Rocznik: 2014
• Tom: Vol. 59, nr 3
• Strony: 108--114
• Opis fizyczny: Bibliogr.49 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Klarzyńska A.

• University of Life Sciences in Poznan, Department of Grassland and Natural Landscape

autor

Kryszak A.

• University of Life Sciences in Poznan, Department of Grassland and Natural Landscape

autor

Gajewski P.

• University of Life Sciences in Poznan, Department of Soil Science and Land Protection

autor

Kryszak J.

• University of Life Sciences in Poznan, Department of Grassland and Natural Landscape

autor

Kaczmarek Z.

• University of Life Sciences in Poznan, Department of Soil Science and Land Protection

Bibliografia

• [1] Hanáková P., Duchoslav M.: Vegetation of the Phragmitio-Magnocaricetea class in the Morava river foodplain (Hornamoravský úval area, Czech Republic). III. Communities of the Magnocaricetalia order, final discussion. Časopis Slezského Zemského Muzea Opava (A), 52: 133-150, 2003.
• [2] Hrivnák R.: The plant communities of Phragmitetalia in the catchment area of the Ipel River (Slovakia and Hungary) 2. Tall-sedge dominated wetlands (Magnocaricion elatae). Biologia, 59, 4: 457-476, Bratislava, 2004.
• [3] Trąba Cz., Wolański P., Oklejewicz K.: Zbiorowiska roślinne nieużytkowanych łąk i pól w dolinie Sanu. Łąkarstwo w Polsce, 7: 207-238, 2004.
• [4] Michalska-Hejduk D.: Kierunki sukcesji wtórnej w zbiorowiskach nieleśnych Kampinowskiego Parku Narodowego. Acta Botanica Warmiae et Masuriae, 4: 95-104, 2007.
• [5] Grzywna A., Urban D.: Zróżnicowanie florystyczne i fitosocjologiczne zbiorowisk szuwarowych Dolin Ochoży i Bobrówki. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie, 8 z.1(22): 109-116, 2008.
• [6] Łaska G.: Zbiorowiska roślinne siedlisk mokradłowych w Dolinie Płoski - ocena aktualnego stanu w zależności od różnych form użytkowania. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie, 9 z.4 (28): 141-162, 2009.
• [7] Stančić Z.: Marshland vegetation of the class Phragmito-Magnocaricetea in northwest Croatia (Krapina river valley). Biologia, 65 (1): 39-53, 2010.
• [8] Kryszak A., Grynia M., Kryszak J., Budziński M., Grzelak M.: Zmiany różnorodności florystycznej Nadwarciańskich łąk zalewanych, Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie, 4 z.1 (10): 209-218, 2004.
• [9] Harkot W., Warda M., Sawicki J., Lipińska H., Wyłupek T., Czarnecki Z., Kulik M.: Możliwości wykorzystania runi łąkowej do celów energetycznych. Łąkarstwo w Polsce, 10: 59-67, 2007.
• [10] Rogalski M., Wieczorek A., Szenejko M., Kamińska E., Miłek E.: Możliwości wykorzystania ekstensywnie użytkowanych łąk nadmorskich do celów energetycznych. Łąkarstwo w Polsce, 11: 177-184, 2008.
• [11] Grzelak M.: Wartość gospodarcza biomasy szuwarów wielko turzycowych z ekologicznych użytków zielonych. Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering, 55, 3: 95-98, 2010.
• [12] Lipka K.: Torfowiska w dorzeczu Wisły jako element środowiska przyrodniczego. Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej w Krakowie, Rozprawy 255, Kraków, 2000.
• [13] Łachacz A.: Mokradła w krajobrazie - wybrane pojęcia. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie, 4 z.2a (11): 295-301, 2004.
• [14] Braun-Blanquet J.: Pflanzensoziologie, Grundzüge der Vegetationskunde. Wien, New York, Springer-Verlag, 1964.
• [15] Filipek J.: Projekt klasyfikacji roślin łąkowych i pastwiskowych na podstawie liczb wartości użytkowej. Postępy Nauk Rolniczych, 4: 58-69, 1973.
• [16] Oświt J.: Metoda przyrodniczej waloryzacji mokradeł i wyniki jej zastosowania na wybranych obiektach. IMUZ, Materiały Informacyjne, 35: 1-36, 2000.
• [17] Ellenberg H., Weber He., Dull R., Wirth V., Werner W., Paulissner D.: Zeigerwerte von Pflanzen in Mitteleuropa. Scripta Geobotanica, 18: 5-258, 1992.
• [18] Mocek A., Drzymała S.: Geneza, analiza i klasyfikacja gleb. Wydawnictwo UP, Poznań, 2010.
• [19] Okruszko H.: Określenie ciężaru właściwego gleb hydrogenicznych na podstawie zawartości w nich części mineralnych. Wiadomości IMUZ, 10, 1: 47-54, 1971.
• [20] PTG: Systematyka Gleb Polski. Wydanie 5, Roczniki Gleboznawcze, 62, 3: 1-193, 2011.
• [21] Borysiak J.: Struktura aluwialnej roślinności lądowej środkowego i dolnego biegu Warty. Wydawnictwo Naukowe UAM Poznań, 1994.
• [22] Ratyńska H. :Roślinność Poznańskiego Przełomu Warty i jej antropogeniczne przemiany. Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej, Bydgoszcz, 2001
• [23] Grzelak M., Janyszek M., Kaczmarek Z., Bocian T.: Kształtowanie się różnorodności zbiorowisk szuwarowych z klasy Phragmitetea pod wpływem warunków siedliskowych. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie, 8, z. 1(22): 99-108, 2008.
• [24] Kryszak A., Kryszak J., Klarzyńska A., Strychalska A.: Zmienność siedliskowa i florystyczna wybranych zbiorowisk szuwarowych doliny Warty na odcinku Konin-Rogalin. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie, 10, z.1(29): 51-58, 2010.
• [25] Rodwell J.S.: British Plant Communities Volume 4 - Aquatic communities, swamps and tallherb fens. Cambridge University Press, Cambridge, 1995.
• [26] Hrivnák R., Csiky J.: Aquatic and marsh communities of the Cerová vrchovina Mts (Slovakia), the Karancs and Medves Region (Hungary). Thaiszia Journal of Botany, 19: 71-89, Košice, 2009.
• [27] Denisiuk Z., Korzeniak J.: Zbiorowiska nieleśne krainy dolin Bieszczadzkiego Parku Narodowego. Monografie Bieszcz-adzkie, 5, 1999.
• [28] Antkowiak W.: Charakterystyka fitosocjologiczna wybranych łąk Wielkopolskiego Parku Narodowego. Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu, CCLXXXIV, Rolnictwo, 47: 141-155, 1996.
• [29] Grzelak M.: Wykształcanie się wariantów w obrębie szuwaru mozgowego Phalaridetum arundinaceae pod wpływem siedliska i czynnika antropogenicznego. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego,133, Inżynieria Środowiska, 13: 154-161, 2007.
• [30] Nagengast B., Ostapiuk J.: Roślinność wodna i bagienna drobnych zbiorników śródpolnych okolic Tarnowa Podgórnego. Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu, CCCLXIII, Botanika 7: 209-229, 2004.
• [31] Bacieczko W.: Roślinność wilgotnych łąk i ziołorośli w doli-nie Płoni ostają różnorodności florystycznej, Folia Universitatis Agriculturae Stetinensis, 197, Agricultura, (75): 11-18, 1999.
• [32] Trąba Cz., Wolański P.: Szuwary trzcinowe, turzycowe i ziołorośla na obszarze projektowanego zbiornika wodnego „Nielisz” w kotlinie Zamojskiej. Folia Universitatis Agriculturae Stetinensis, 197, Agricultura 75: 325-328, 1999.
• [33] [49] Wyłupek T.: Waloryzacja fitocenoz szuwarowych i łąkowych nadmiernie uwilgotnionych siedlisk doliny Wieprza w Roztoczańskim Parku Narodowym. PTŁ, Łąkarstwo w Polsce, 8: 215-226., 2005.
• [34] Jackowiak B., Celka Z., Chmiel J., Latowski K., Żukowski W.: Red list of vascular flora of Wielkopolska (Poland). Biodiversity: Research and Conservation, 5-8: 95-127, 2007.
• [35] Kryszak A.: Różnorodność florystyczna zespołów łąk i pastwisk klasy MolinioArrhenatheretea R. Tx. 1937 w Wielkopolsce w aspekcie ich wartości gospodarczej. Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu. Rozprawy Naukowe 314, Poznań, 2001.
• [36] Kozłowski S., Swędrzyński A.: Łąki ziołowe w aspekcie paszowym i krajobrazowym, Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych, 442: 269-276, 1996.
• [37] Trzaskoś M. Niektóre aspekty występowania ziół pastewnych w różnych siedliskach łąkowych, Annales UMCS, E, supplementum 50: 295-299, 1995.
• [38] Grzegorczyk S, Alberski J.: Występowanie ziół w zbiorowiskach łąkowo-pastwiskowych Pojezierza Olsztyńskiego. Fo-lia Universitatis Agriculturae Stetinensis, 197 Agricultura, 75: 103-106, 1999.
• [39] Grzegorczyk S., Benedycki S.: Łąkarstwo. Wydawnictwo UWM, Olsztyn, 2001.
• [40] Tomaszewski J.: Gleby łąkowe. Państwowe Wydawnictwa Rolnicze i Leśne, Warszawa, 1969.
• [41] Gnatowski T.: Water table management in lowland UK peat soils and its potential impact on CO2 emission. Soil Use Ma-nage, 23: 359-367, 2007.
• [42] Kechavarzi C., Dawson Q., Leeds-Harrison P.B., Szatyłowicz J., Gnatowski T.: Water table management in lowland UK peat soils and its potential impact on CO2 emission. Soil Use Manage, 23: 359-367, 2007.
• [43] Ilnicki P.: Torfowiska i torf. Wydawnictwo Akademii Rolniczej im. A. Cieszkowskiego, Poznań, 2002.
• [44] Myślińska E.: Development of mucks from the weathering of peats: its importance as isolation barrier. Bulletin of Engineering Geology and the Environment, 62: 389-392, 2003.
• [45] Schwarzel K., Renger M., Sauerbery R, Wessolek G.: Soil physical characteristics of peats soils. Journal of Plant Nutrition and Soil Science, 165: 479-486, 2002.
• [46] Okruszko H.: Zasady nawożenia gleb torfowych. Biblioteka Wiadomości IMUZ, 77: 87-103, 1991.
• [47] Kalisz B, Łachacz A., Glazewski R.: Transformation of same organic matter components in organic soils exposed to drainage. Turkish Journal of Agriculture & Forestry, 34: 245-256, 2010.
• [48] Bieniek A., Łachacz A.: Ewolucja gleb murszowych w krajobrazie sandrowym. "Wybrane problemy ochrony mokradeł". Współczesne Problemy Kształtowania i Ochrony Środowiska, Monografie 3p: 111-131, 2012.
• [49] Łachacz A.: Geneza i właściwości płytkich gleb organicznych na sandrze mazursko-kurpiowskim. Rozprawy i Monografie UWM Olsztyn, 49, Olsztyn, 2001.