Pociągi ruchowo-przyspieszone jako symbol renesansu kolei pasażerskiej w przewozach międzyregionalnych w Polsce

• Autorzy: Małysz Michał

Warianty tytułu

EN

Traffic-accelerated trains as a symbol of the renaissance of passenger rail in interregional transport in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W drugiej dekadzie XXI wieku w Polsce obserwowany był proces modernizacji pasażerskiego transportu kolejowego. Liczne inwestycje umożliwiły poprawę jakości infrastruktury kolejowej, a co więcej, przewoźnicy uzyskali możliwość zakupu nowoczesnego taboru kolejowego. Wskutek tego kolej na nowo stała się popularnym sposobem przemieszczania się, a wiele połączeń kolejowych niemal codziennie charakteryzowało się stałymi wysokimi potokami pasażerskimi. Wśród nich szczególną rolę zaczęły pełnić pociągi z atrakcyjnym czasem przejazdu oraz wysokim komfortem podróży, przy stosunkowo niskiej cenie biletu. Ze względu na obsługę masowych potoków z ograniczoną liczbą postojów i o charakterze pociągów ekspresowych, można określić je jako pociągi ruchowo-przyspieszone. Po 2015 roku ich oferta była stopniowo rozwijana, a obsługiwane były przez sukcesywnie modernizowane wagony i jednostki elektryczne. W rezultacie wizerunek międzyregionalnej kolei pasażerskiej uległ znaczącej poprawie, a pociągi ruchowo-przyspieszone stały się stymulantą popytu na wielu trasach. Celem tego artykułu jest podkreślenie roli, jaką odegrały one w rozwoju pasażerskiego transportu kolejowego w Polsce, który po wieloletnich przemianach zaczął odgrywać coraz większą rolę w systemie transportowym kraju jako efektywny sposób przemieszczania się. Do wykorzystanych metod badań należy analiza zgromadzonych własnych danych i rozkładów jazdy oraz ewaluacja wydajności połączeń z wykorzystaniem autorskiej formuły. W rezultacie analizy w pracy przedstawiono generalną współzależność między rozwojem oferty pociągów ruchowo-przyspieszonych i ogólnym wzrostem popularności pasażerskiego transportu kolejowego.

EN

The process of modernization of passenger rail transport was observed in Poland in the second decade of 21st century. Numerous investments made it possible to improve the quality of the railway infrastructure, and, what is more, the carriers were able to purchase modern rolling stock. As a result, the rail transport became a popular transport mean again and many rail connections were characterized by constant daily high passenger flows. Among them, trains with an attractive travel time and high comfort with a relatively low ticket price started to play a special role. Due to the handling of mass streams with a limited number of stops and the nature of express trains, they can be described as traffic-accelerated trains. Since 2015, their offer has been gradually developed and modern wagons and electric units have been introduced to their service. As a result, the image of the interregional passenger rail transport in Poland has improved significantly as traffic-accelerated trains have become a demand stimulus on many routes. The purpose of this article is to highlight the role they played in the development of passenger rail transport in Poland, which, after many years of transformations, began to play an increasingly important role in the country’s transport system as an effective way of traveling. The research methods include the analysis of the collected own data and timetables, and the evaluation of the efficiency of connections using the author`s formula. As a result of the analysis, the article presents the general correlation between the development of the offer of traffic-accelerated trains and the general increase in the popularity of interregional passenger rail transport in Poland.

Słowa kluczowe

PL

transport kolejowy; pociągi ruchowo-przyspieszone; PKP Intercity

EN

rail transport; traffic-accelerated trains; PKP Intercity

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Komunikacji Rzeczpospolitej Polskiej
• Czasopismo: Transport Miejski i Regionalny
• Rocznik: 2022
• Tom: nr 1-2
• Strony: 3--12
• Opis fizyczny: Bibliogr. 34 poz., mapa, tab., wykr.

Twórcy

autor

Małysz Michał

• Uniwersytet Wrocławski, Wydział Nauk o Ziemi i Kształtowania Środowiska, Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego, Zakład Geografii Społeczno-Ekonomicznej, pl. Uniwersytecki 1, 50-137 Wrocław

Bibliografia

• 1. VagonWeb, Historyczne zestawienia pociągów, 2003, https://www.vagonweb.cz/razeni/index.php?rok=2003, (dostęp: 20.05.2021).
• 2. Twoje Linie Kolejowe, PKP Intercity, https://www.intercity.pl/pl/site/dla-pasazera/informacje/nasze-pociagi/o-marce-tlk.html (dostęp: 20.05.2021).
• 3. „Tanie linie kolejowe” – rewelacyjna oferta PKP, https://www.wirtualnemedia.pl/artykul/tanie-linie-kolejowe-rewelacyjna--oferta-pkp/ (dostęp: 20.05.2021).
• 4. Komornicki T., Dostępność transportowa Polski Zachodniej. Analiza uwzględniająca europejską politykę TEN oraz korytarze o charakterze ponadregionalnym wiążące makroregion z terytorium europejskim i poprawiające dostępność transportową wszystkich ośrodków powiatowych (ekspertyza), IGiPZ PAN, Warszawa 2011.
• 5. Rosik P., Kowalczyk K., Rozwój infrastruktury drogowej i kolejowej a przesunięcie modalne w Polsce w latach 2000–2010,IGiPZ PAN,Warszawa 2015.
• 6. Koziarski S.M., Polska w systemie transportowym Unii Europejskiej. Inwestycje infrastrukturalne, Studia i Monografie, 512, Uniwersytet Opolski, Opole 2014.
• 7. Goliszek S., Przejazdy koleją po Polsce w 2011 r. – porównanie według kategorii pociągów, „Przegląd Komunikacyjny”, 2015, nr 1.
• 8. Modernizacja 150 wagonów dla PKP Intercity S.A. (Etap I), Baza Wagonów, http://bazawagonow.pl/wagony150.html (dostęp: 19.03.2021).
• 9. Modernizacja 68 wagonów dla PKP Intercity S.A. (Etap I), Baza Wagonów, http://bazawagonow.pl/wagony68.html (dostęp: 19.03.2021).
• 10. Instrukcja o rozkładzie jazdy pociągów, PKP Polskie Linie Kolejowe, https://www.plk-sa.pl/files/public/user_upload/pdf/Akty_prawne_i_przepisy/Instrukcje/Wydruk/Instrukcja_Ir-11_18_12_2015_.pdf.
• 11. Sieciowy Rozkład Jazdy Pociągów, 2014/2015–2020/2021, www.portalpasazera.pl.
• 12. Blisko 6 mln pasażerów więcej! PKP Intercity podsumowuje 2015 rok, https://www.intercity.pl/pl/site/o-nas/dzial-prasowy/ aktualnosci/blisko-6-mln-pasazerow-wiecej-pkp-intercitypodsumowuje-2015-rok.html (dostęp: 22.03.2021).
• 13. Mapa linii kolejowych w Polsce. Maksymalne prędkości rozkładowe na liniach znaczenia państwowego, Stan na 2010 rok, http://logistykakolejowa.pl/predkosci_H_04.pdf (dostęp: 18.03.2021).
• 14. Mapa linii kolejowych zarządzanych przez PKP Polskie Linie Kolejowe, Maksymalne prędkości rozkładowe na eksploatowanych liniach kolejowych. Stan na 01.07.2015 r., www.plk-sa.pl/files/public/user_upload/pdf/Mapy/2015_07_13_mapa_predkosci_linie_ILK_ RW.pdf (dostęp: 18.03.2021).
• 15. Jurkowski W., Smolarski M., Proteza koniecpolska jako stymulanta rozwoju transportu kolejowego, „Przegląd Komunikacyjny”, 2017, R. 72, nr 4.
• 16. Mapa linii kolejowych zarządzanych przez PKP Polskie Linie Kolejowe, Maksymalne prędkości rozkładowe na eksploatowanych liniach kolejowych. Stan na 31.12.2016 r., www.plk-sa.pl/files/public/user_upload/pdf/Mapy/2017_04_13_mapa_predkosci_linie _ILK_RW.pdf (dostęp: 18.03.2021).
• 17. Massel A.,Rozwój sieci TEN-T w Polsce, „Technika Transportu Szynowego”, 2016, nr 23.
• 18. Engelhardt J., NIK i Pendolino. Gdzie sens, gdzie logika, „Przegląd Komunikacyjny”, 2016, nr 4.
• 19. Krajowy plan wdrażania technicznej specyfikacji interoperacyjności „Sterowanie”, Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa, https://www.utk.gov.pl/download/1/48211/KrajowyPlanWdrazaniaTechnicznejSpecyfikacjiInteroperacyjnosciSterowaniezczerwca2.pdf (dostęp: 23.03.2021).
• 20. Aktualne inwestycje realizowane w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014–2020, PKP Intercity, https://www.intercity.pl/pl/site/o-nas/o-firmie/ue-dla-pkp-ic/trwajace--inwestycje.html (dostęp: 22.03.2021).
• 21. Modernizacja 335 wagonów dla PKP Intercity S.A. (Etap I), Baza Wagonów, http://bazawagonow.pl/wagony4.html (dostęp: 19.03.2021).
• 22. Małysz M., Rola porannych połączeń kolejowych w kształtowaniu przestrzennej dostępności regionów, „Transport Miejski i Regionalny”, 2019, nr 7.
• 23. Warg J., Timetable evaluation with focus on quality for travellers. Licentiate Thesis in Transport Science, Royal Institute of Technology, Stockholm 2016.
• 24. Kunimatsu T., Hirai Ch., Tomii N., Train Timetable Evaluation from the Viewpoint of Passengers by Microsimulation of Train Operation and Passenger Flow, Electrical Engineering in Japan, 2012, Vol. 181, No. 4.
• 25. Kornaszewski M., Sierociński M., Proces przygotowania rozkładu jazdy pociągów, „Autobusy: technika, eksploatacja, systemy transportowe”, 2016, nr 12.
• 26. Wymiana pasażerska na stacjach w Polsce w 2017 r., Urząd Transportu Kolejowego, https://utk.gov.pl/pl/dokumenty-i-formularze/opracowania-urzedu-tran/14931,Wymiana-pasazerska-na-stacjachw-Polsce-w-2017-r.html (dostęp: 22.03.2021).
• 27. Wymiana pasażerska na stacjach w Polsce w 2018 r., Urząd Transportu Kolejowego, https://utk.gov.pl/download/1/52195/Wymianapasazerska-Daneostacjach2018dane geograficzneliniekolejowe.xlsx (dostęp: 22.03.2021).
• 28. Wymiana pasażerska w 2019 r., Urząd Transportu Kolejowego, https://utk.gov.pl/pl/dokumenty-i-formularze/opracowania--urzedu tran/16623,Wymiana-pasazerska-w-2019-r.html (dostęp: 22.03.2021).
• 29. Prognoza frekwencji w pociągach PKP Intercity, https://www.intercity.pl/pl/site/dla-pasazera/informacje/frekwencja.html (dostęp: regularny w latach 2018-2021).
• 30. Przewozy Pasażerskie, Dane eksploatacyjne, Urząd Transportu Kolejowego, https://dane.utk.gov.pl/sts/przewozy-pasazerskie/dane-eksploatacyjne/18289,Przewozy-pasazerskie.html (dostęp: 24.11.2021).
• 31. Wpływ pandemii COVID-19 na rynek kolejowy w 2020 r., Urząd Transportu Kolejowego, https://utk.gov.pl/pl/dokumenty-i-formularze/opracowania-urzedu-tran/16878,Wplyw-pandemii-COVID-19-na-rynek-kolejowy-w-2020-r.html(dostęp: 24.11.2021).
• 32. Powiadomienie RegioJet a. s. o planowanych nowych krajowych usługach pasażerskich na trasie Wrocław Główny – Warszawa Wschodnia – Wrocław Główny, Urząd Transportu Kolejowego, https://utk.gov.pl/pl/dostep-do-infrastruktur/dostep-do-infrastruktu/otwarty-dostep-krajowyhttps://utk.gov.pl/pl/dostep--do-infrastruktur/dostep-do-infrastruktu/otwarty-dostep-krajowy/powiadomienia/17686,Powiadomienie-RegioJet-a-s-o-planowanych-nowych-krajowych-uslugach-pasazerskich-.html
• 33. Powiadomienie Kolei Dolnośląskich S.A. o planowanych nowych krajowych usługach pasażerskich na trasie Wrocław Główny – Świnoujście i w relacji powrotnej, Urząd Transportu Kolejowego, https://utk.gov.pl/pl/dostep-do-infrastruktur/dostep-do-infrastruktu/otwarty-dostep-krajowy/powiadomienia/17794, Powiadomienie-Kolei-Dolnoslaskich-SA-oplanowanych-nowych-krajowych-uslugach-pas.html
• 34. CPK: Plany dużych inwestycji kolejowych w Łódzkiem,„Rynek Lotniczy, https://www.rynek-lotniczy.pl/mobile/cpkplany-duzych-inwestycji-kolejowych-w-lodzkiem-6634.html

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2024).