Dynamika plonowania łąk górskich po zaniechaniu nawożenia w okresie dwudziestopięciolecia

• Autorzy: Smoroń S.

Warianty tytułu

EN

Dynamics of the mountain meadow yielding in period of 25 years after fertilisation abandonment

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przeanalizowano dynamikę plonowania łąk górskich w Małych Pieninach, na dwóch obiektach doświadczalnych, w okresie dwudziestopięciolecia od zaprzestania nawożenia mineralnego. Określono także potencjalne możliwości utrzymania na 1 ha łąki pogłowia krów mlecznych (w DJP), z założeniem, że siano stanowi podstawę ich wyżywienia. Badania prowadzono na obiektach doświadczalnych Stacji Badawczej Małopolskiego Ośrodka Badawczego, dawnego Instytutu Melioracji i Użytków Zielonych (obecnie ITP). Obiekt I był zlokalizowany na wysokości 600, a obiekt II 800 m n.p.m. Z poletek o powierzchni 20 m² na obiekcie I zbierano trzy, a na II dwa pokosy zielonej masy, i po wysuszeniu próbek w 105°C określano plon absolutnie suchej masy w przeliczeniu na ha. W ciągu dwudziestu pięciu lat badań średnie plony łąk po zaprzestaniu nawożenia obniżyły się na I obiekcie o 26,9%, a na II o 26,3%. Średnie plonowanie na obiekcie II było o 14,1% mniejsze. Obsada krów mlecznych możliwa do utrzymania z założeniem, że są wyłącznie żywione paszą łąkową zmniejszyła się z 0,74 do 0,57 na obiekcie I i z 0,57 do 0,42 DJP·ha-¹ na obiekcie II. Wynika z tego jednoznacznie, że wieloletnie zaprzestanie nawożenia, co często jest obecnie praktykowane w małych gospodarstwach górskich, znacznie ogranicza efektywność produkcyjną.

EN

In this study dynamics of the mountain meadow yielding in Small Pieniny Mountains was analyzed, on two experimental objects in period of 25 years after fertilisation abandonment. Also potential possibilities of preservation on 1 ha meadow, dairy cattle stock (in LAU), on the under standing that hay is the basis of their alimentation was defined. Research was conducted on experimental objects of the Research Station of Małopolska Research Centre former Institute for Land Reclamation and Grassland Farming. Object I was located at height of 600 m a.s.l., and II at 800 m a.s.l. From the 20 m² plot on object 1 were taken three harvests, and on the object II two swaths, and after dryling samples in 105°C the crop of absolutely dry extract was defined. Over the 25 years of research period, average meadow crops after fertilisation abandonment on object I got down by 26.9%, and on the second by 26.3%. Average yielding on the second object was 14.1% lower. Cattle manning converting to dairy, possible to preservation on the understanding that cattle is feeded strictly by pasture forage, got down from 0.74 to 0.57 on object I, and from 0.57 to 0.42 LAU·ha-¹ on object II. It expressly shows that perennial desistance of fertilising, which currently is frequently practice in small mountains farms, significantly stints production efficiency.

Słowa kluczowe

PL

DJP; łąki nienawożone; MJ; plonowanie; potencjał produkcyjny

EN

LAU; MJ; non-fertilised meadows; production potential; yielding

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2013
• Tom: T. 13, z. 2
• Strony: 111--120
• Opis fizyczny: Bibliogr. 20 poz., wykr.

Twórcy

autor

Smoroń S.

• Małopolski Ośrodek Badawczy ITP w Krakowie, ul. Ułanów 21b, 31-450 Kraków; tel. [phone]

Bibliografia

• 1. DOBRZAŃSKI B., GLIŃSKI J., GUZ T. 1958. Gleby terenu dorzecza Białej Wody. Roczniki Nauk Rolniczych. T. 72. F-3 s. 963–990.
• 2. DOBRZAŃSKI B., GLIŃSKI J., GUZ T. 1962. Przydatność rolnicza gleb górnego biegu Grajcarka. Roczniki Nauk Rolniczych. T. 96. D s. 93–113.
• 3. DUER I., FOTYMA FOTYMA M., MADEJ A. (red.). 2002. Kodeks dobrej praktyki rolniczej. Warszawa. FAPA, MRiRW, MŚ. ISBN 83-88010-43-3 ss. 94.
• 4. GŁĘBOCKI B. 2006. Zasoby trwałych użytków zielonych a natężenie chowu bydła i owiec na obszarach górskich Polski w latach 1988–2002. Problemy Zagospodarowania Ziem Górskich. Z. 53 s. 91–108.
• 5. HESS M. 1965. Piętra klimatyczne polskich Karpat Zachodnich. Zeszyty Naukowe UJ. Prace Geograficzne. Z. 11 ss. 267.
• 6. JAGŁA S. 2001a. Chów bydła mlecznego i produkcja mleka w terenach górskich na przykładzie byłego województwa nowosądeckiego. W: Niskonakładowa produkcja rolnicza z wykorzystaniem pasz z użytków zielonych w Karpatach Polskich. Pr. zbior. Red. H. Jankowska-Huflejt, J. Zastawny. Falenty. Wydaw. IMUZ s. 47–55.
• 7. JAGŁA S. 2001b. Dominujące zbiorowiska roślinne górskich użytków zielonych i ich wartość paszowa. W: Niskonakładowa produkcja rolnicza z wykorzystaniem pasz z użytków zielonych w Karpatach Polskich. Pr. zbior. Red. H. Jankowska-Huflejt, J. Zastawny. Falenty. Wydaw. IMUZ. s. 126–139.
• 8. KASPERCZYK M. 2004. Plonowanie łąki górskiej w zależności od przebiegu warunków meteorologicznych [online]. Acta Agrophysica. Vol. 3. Iss. 2. [Dostęp 07.08.20012]. Dostępny w Internecie: www.acta-agrophysica.org/.../polrocznik.html?...vol=3&numer=2 s. 263–269.
• 9. KOMORNICKI T. 1958. Gleby cerkla wzorcowego w Jaworkach koło Szczawnicy. Roczniki Nauk Rolniczych. T. 72. F-3 s. 993–1013.
• 10. KOPEĆ M. 2000. Dynamika plonowania i jakości runi łąki górskiej w okresie trzydziestu lat trwania doświadczenia nawozowego. Zeszyty Naukowe AR. Z. 267. ISSN 1233-4189 ss. 84.
• 11. KOPEĆ S. 1978. Porównanie wpływu nawożenia NPK i N na produkcyjność łąk górskich. Wiadomości IMUZ. T. XIII. Z. 4 s. 125–129.
• 12. KOPEĆ S., MISZTAL A., SMOROŃ S. 1992. Wpływ wieloletniego nawożenia NPK i N na plonowanie i właściwości chemiczne gleby dwóch łąk górskich. Wiadomości IMUZ T. 17. Z. 2 s. 383–401.
• 13. KOSTUCH R. 1966. Użytki zielone zlewni Białej Wody. Roczniki Nauk Rolniczych. Ser. D. T. 118 s. 161–184.
• 14. PIEKUT K. 2006. Prośrodowiskowe zmiany „Wspólnej polityki rolnej”. W: Aktualne problemy gospodarowania na użytkach zielonych i kształtowania środowiska w świetle obowiązujących norm prawnych. Materiały Seminaryjne. Nr 51. Falenty. Wydaw. IMUZ s. 5–24.
• 15. PROKOPOWICZ J, KOWALCZYK J. 2007. Różnice w plonowaniu łąk pastwisk na glebach torfowych w doświadczeniach łąkarskich i w skali produkcyjnej. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 7. Z. 1(19) s. 159–170.
• 16. RYŚ R. (red.) 1981. Normy żywienia zwierząt gospodarskich. Pr. zbior. Wyd. 8. Warszawa. PWRiL. ISBN 83-09-00250-5 ss. 232.
• 17. SMOROŃ S., KOPEĆ S. 1996. Wpływ zmiennego nawożenia mineralnego na plonowanie łąk górskich w okresie 25 lat. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych. Z. 442 s. 395–403.
• 18. SMOROŃ S., TWARDY S., KUŹNIAR A. 2010. Bilans azotu i fosforu w rolniczych obszarach karpackich o niekorzystnych warunkach gospodarowania. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 10. Z. 4 (32) s. 225–236.
• 19. TWARDY S., KUŹNIAR A. 2002. Charakterystyka warunków klimatycznych na obszarze Pienin w okresie wegetacyjnym. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 2. Z. 2 (5) s. 59–72.
• 20. ZASTAWNY J., JANKOWSKA-HUFLEJT H., WRÓBEL B. 2001. Podstawowe założenia systemu niskonakładowej produkcji rolniczej. W: Niskonakładowa produkcja rolnicza z wykorzystaniem pasz z użytków zielonych a Karpatach Polskich. Pr. zbior. Red. H. Jankowska-Huflejt, J. Zastawny. Falenty. Wydaw. IMUZ s. 21–31.