Agenturalna łączność radiowa w strukturach wywiadu operacyjnego Armii Czerwonej w końcowym okresie II wojny światowej /1944 -1945/. Część I: Organizacja węzłów łączności wywiadu operacyjnego

• Autorzy: Nogaj A.

Identyfikatory

DOI

10.5604/17318157.1127095

Warianty tytułu

EN

Radio communication of agents in operational intelligence structures of the Red Army at the end of World War II /1944-1945/. Part I: The organization of an operational intelligence radio communication node

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W opracowaniu, autor prezentuję organizację łączności radiowej, wykorzystywanej przez oddziały wywiadowcze sztabów frontów Armii Czerwonej oraz sztaby partyzanckie, w końcowym okresie II wojny światowej. W części pierwszej opracowania, tytułem wprowadzenia, autor omawia zarys organizacji radzieckich frontów oraz organizację oddziałów wywiadowczych sztabów frontów, a także wydziałów wywiadowczych sztabów partyzanckich. W części zasadniczej artykułu zaprezentował strukturę organizacyjną węzłów łączności organów wywiadowczych, ich wyposażenie oraz charakterystykę sprzętu łączności. Bazę źródłową opracowania stanowią materiały archiwalne Oddziału Wywiadowczego Sztabu Głównego Wojska Polskiego, jak również materiały Polskiego Sztabu Partyzanckiego oraz powstałej w wyniku jego przekształcenia Bazy Materiałowo-Technicznego Zaopatrzenia przy Naczelnym Dowódcy WP dla Oddziałów na Tyłach Wroga, a także literatura historyczna i relacje. Z uwagi na fakt, że wymienione instytucje organizowane były według etatów, regulaminów i instrukcji Sztabu Generalnego Armii Czerwonej, autor przyjął, że organizacja oddziałów wywiadowczych, jak również Węzłów Łączności wywiadu operacyjnego we wszystkich sztabach frontów Armii Czerwonej oraz sztabach partyzanckich w okresie od lata 1943 r. do zakończenia wojny była identyczna, bądź bardzo podobna i bazowała na tych samych radzieckich etatach organizacyjnych, instrukcjach, kadrach oraz urządzeniach łączności.

EN

In the paper, the author presents the organization of radio communication established by the intelligence divisions of the front staffs and partisan staffs in the final years of World War II. As an introduction, in the first part of the paper, the author presents the draft of the Soviet fronts organization and the organization of the intelligence divisions of the front staffs, as well as the intelligence divisions of partisan staffs. The paper also shows the organizational structure of communication nodes, their equipment and the description of communication equipment. The source literature consists of archival materials of the Intelligence Department of the General Staff of the Polish Army, as well as documents from the Polish Partisan Staff and the Base for Material and Technical Supply under the Supreme Commander of the Polish Army for the troops behind enemy lines, which was created in the process of transforming the Polish Partisan Staff. The source literature also includes historical literature and personal accounts. Based on the fact that the aforementioned institutions were organized according to the plan of the General Staff of the Red Army, the author assumes that the organization of the intelligence divisions in all front staffs of the Red Army and in the partisan staffs between the year 1943 and the end of the War was identical, or similar, and that it was based on the same organizational plan.

Słowa kluczowe

PL

wywiad operacyjny; wywiad agenturalny; łączność radiowa; radiostacje wywiadowcze; szyfrowanie; Armia Czerwona; Polski Sztab Partyzancki; wojna 1939-1945

EN

operational intelligence; human intelligence; radio communication; intelligence radio stations; Red Army; Polish Partisan Staff; war of 1939-1945

• Wydawca: Wydawnictwo Akademii Wojsk Lądowych imienia generała Tadeusza Kościuszki
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe / Wyższa Szkoła Oficerska Wojsk Lądowych im. gen. T. Kościuszki
• Rocznik: 2014
• Tom: Nr 2
• Strony: 45--69
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz., rys.

Twórcy

autor

Nogaj A.

Bibliografia

• 1. Andrianow, W., Razwiedywatielnaja diejatielnost partizan, w: „Wojenno Istoriczeskij Żurnał”, 1971, nr 8, s. 20,
• 2. Buja, R., Radiostacje RSB i RAF,[w:] „Świat Radio”, styczeń 2004, s. 56
• 3. Encyklopedia II wojny światowej, Warszawa 1975, s. 100.
• 4. Gogun, A., Partyzanci Stalina na Ukrainie. Nieznane działania 1941-1944, Warszawa 2010
• 5. Historia Drugiej Wojny Światowej 1939-1945, w 12 tomach, tom 9, Moskwa 1978, s. 603.
• 6. Historia sztuki wojennej 1939-1945 pod red. prof. dr. nauk wojskowych P.A. Rotmistrowa, głównego marszałka wojsk pancernych, Warszawa 1965, s. 678-679.
• 7. II wojna światowa 1939 -1945, pod red. Piotra Matusaka, Warszawa 2005, s. 412.
• 8. Larecki, J., Wielki Leksykon służb specjalnych świata, Warszawa 2007, s. 228-232
• 9. Nogaj, A., Zarys struktury organów rozpoznania w związkach operacyjnych Armii Radzieckiej pod koniec II wojny światowej,[w:]„Myśl Wojskowa”, nr 6, 1989, s. 101-108.
• 10. Organizacja i działania bojowe Ludowego Wojska Polskiego w latach 1943–1945, Wybór materiałów źródłowych, t. I. /Organizacja Ludowego Wojska Polskiego –przyp. AN/, Warszawa 1958.
• 11. Polski Czyn Zbrojny w latach II wojny światowej, t. 3, Ludowe Wojsko Polskie 1943 -1945, Warszawa 1973, s. 140 -141.
• 12. Slepyan, K., Partyzanci Stalina, Poznań 2008, s. 166-168 oraz 287 i inne.
• 13. Sprawocznik po radiostancjam, primienjajemym w WWS woorużiennych sil Sojuza SSR, Wojennoje Izdatielstwo Ministierstwa Woorużiennych Sił Sojuza SSR, Moskwa 1946, s. 22-26.
• 14. Suworow, W., GRU, Radziecki wywiad wojskowy, Warszawa 1999, s. 49-55.
• 15. Wielikaja Otieczestwiennaja Wajna 1941-1945, Enciklopedija, Moskwa 1985, s. 776.