Szacowanie względnego ryzyka utraty funkcjonalności wyrobisk w rejonie ściany oparte na rozpoznanych zagrożeniach

• Autorzy: Trenczek S. , Fedko M.

Warianty tytułu

EN

Relative risk estimation of loss of functionality of workings in the longwall area on the basis of identified hazards

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Na wstępie nawiązano do występujących w ruchu zakładu górniczego przypadków wzrostu poziomu zagrożeń wymagających podjęcia właściwych decyzji. Przedstawiono główne założenia realizowanego projektu strukturalnego pt. „Informatyczny system wspomagania kompleksowego zarządzania zagrożeniami górniczymi”. Przedstawiono też podsumowanie wyników badań rejonów eksploatacyjnych kopalń węgla kamiennego Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A., Kompanii Węglowej S.A. i Katowickiego Holdingu Węglowego S.A., które wyróżniały zagrożenia: – powszechnie występujące: zagrożenie pyłami szkodliwymi dla zdrowia, zagrożenie pożarami endogenicznymi, zagrożenie wybuchem pyłu węglowego, – o wysokiej częstości występowania (> 50% rejonów eksploatacyjnych): zagrożenie metanowe, zagrożenie tąpaniami, – o średniej częstości występowania (> 30% i ≤ 50%): zagrożenie klimatyczne (systematycznie wzrastające), zagrożenie wodne (zazwyczaj o najniższym poziomie), – występujące sporadyczne: zagrożenie wyrzutami gazów i skał, zagrożenie radiacyjne naturalnymi substancjami promieniotwórczymi. Podano potencjalne powody utraty funkcjonalności wyrobiska oraz omówiono aktualne klasyfikacje zagrożeń naturalnych oraz znaczenie oceny ryzyka. Opisano nowy sposób szacowania względnego ryzyka dla wyrobisk w rejonie ściany eksploatacyjnej wynikający z rozpoznania potencjalnego poziomu występujących zagrożeń. Na przykładzie przebadanych rejonów ścian zaakcentowano różnice dokonanych oszacowań ryzyka.

EN

The article refers in the beginning to the cases of increase in the level of hazards which occur in a mine and which require proper decisions to be taken. The article presents the main assumptions of the realized structural project entitled: “Informatics assisted system of the complex control of mining hazards”. The article presents also a summary of research results in hard coal mines of the Jastrzębska Coal Company JSC, Coal Company JSC, and Katowice Coal Holding JSC, which distinguished the following hazards: – commonly occurring hazards: dusts harmful for health hazard, spontaneous fire hazard, coal dust explosion hazard – hazards with high occurrence frequency (>50% of mining areas): methane hazard, rockburst hazard; – hazards with medium occurrence frequency (>30% and ≤50% of mining areas): climatic hazard (steadily increasing), water hazard (usually at the lowest level); – hazards occurring sporadically: gas and outburst hazard, radiation hazard caused by natural radioactive substances. The potential reasons for functionality loss of excavation have been given and the recent classifications of natural hazards and significance of risk estimation have been discussed. A new method of estimation of the relative risk for excavations in the longwall area resulting from the identification of the potential level of occurring hazards has been described. On the example of the investigated areas of longwalls the differences of risk estimations carried out were emphasized.

Słowa kluczowe

PL

górnictwo podziemne; zagrożenia naturalne; rejon ściany; funkcjonalność wyrobisk; ryzyko

EN

underground mining; natural hazards; longwall area; functionality of excavations; risk

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
• Czasopismo: Przegląd Górniczy
• Rocznik: 2012
• Tom: T. 68, nr 7
• Strony: 32--37
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz.

Twórcy

autor

Trenczek S.

• Instytut Technik Innowacyjnych EMAG, Katowice

autor

Fedko M.

• Instytut Technik Innowacyjnych EMAG, Katowice

Bibliografia

• 1. Dokumentacja projektu strukturalnego Nr UDAPOIG.01.03.01-048/08-00 pt. „Informatyczny system wspomagania kompleksowego zarządzania zagrożeniami górniczymi”. Zadanie 1. „Sposób kompleksowej oceny stanów zagrożeń górniczych”. GIG Katowice 2009, [niepublik].
• 2. Dokumentacja projektu strukturalnego Nr UDAPOIG.01.03.01-048/08-00 pt. „Informatyczny system wspomagania kompleksowego zarządzania zagrożeniami górniczymi”. Zadanie 6. „Opracowanie modułów oceny ryzyka dla pracownika zatrudnionego w rejonie ściany oraz utraty funkcjonalności wyrobiska uwzględniających potencjalny i rzeczywisty poziom zagrożeń dla zaktualizowania projektu architektury systemu”. GIG, Katowice 2011, [niepublik].
• 3. PN-93/G–04558 – Węgiel kamienny. Oznaczanie wskaźnika samozapalności
• 4. PN-EN 62061:2005 Bezpieczeństwo Maszyn. Bezpieczeństwo funkcjonalne elektrycznych, elektronicznych i programowalnych elektronicznych systemów sterowania związanych z bezpieczeństwem SIL – Poziom Nienaruszalności Bezpieczeństwa Poziom Bezpieczeństwa zintegrowanego. Dowolne architektury. Poziom nienaruszalności bezpieczeństwa SIL
• 5. PN-N-18002 (2000 r.). System zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy. Ogólne wytyczne do oceny ryzyka zawodowego
• 6. Trenczek S., Fedko M.: Możliwości klasyfikacji rejonów eksploatacyjnych kopalń na podstawie rozpoznania potencjalnego poziomu występujących zagrożeń. Prace Naukowe GIG 2010, Nr 4/3/2010, ISSN 17643-7608, Katowice 2010, s. 470÷480.
• 7. Trenczek S., Fedko M.: Poziomy ryzyka dla pracowników oraz ryzyka utraty funkcjonalności wyrobiska w rejonach ścian. Prace Naukowe GIG 2011, Nr 4/2/2011, ISSN 1643-7608, Katowice 2011, s. 501÷516.
• 8. Trenczek S.: Poziom potencjalnego niebezpieczeństwa w rejonach eksploatacyjnych kopalń. Mechanizacja i Automatyzacja Górnictwa 2010, Nr 8, s. 30÷38.
• 9. Trenczek S.: Sposób kompleksowej oceny zagrożeń naturalnych w górnictwie węgla kamiennego. Przegląd Górniczy 2010, Nr 6, s. 17÷23.
• 10. Trenczek S.: Szacowanie względnego ryzyka dla pracownika w oparciu o rozpoznane zagrożenia w rejonie ściany. Materiały Szkoły Eksploatacji Podziemnej 2012. Wyd. IMGiE PAN, Kraków 2012, wersja elektroniczna, s. 1178÷1184.
• 11. Trenczek S.: Wpływ zagrożeń naturalnych na poziom potencjalnego niebezpieczeństwa w rejonie eksploatacyjnym kopalń węgla kamiennego. Materiały Konferencyjne Kongresu Górnictwa Podziemnego. Wyd. Pol. Śl., Gliwice 2010, s. 159÷168.
• 12. Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. z 2005 Nr 228 poz. 1947 z późn. zm.)
• 13. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy. Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.
• 14. Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze. Dz. U. z 2005 Nr 163 poz. 981.

Uwagi

PL

Artykuł powstał w ramach realizacji projektu nr POIG.01.030.01-00-048/08.