Ryby jako źrodło narażenia człowieka na rtęć

• Autorzy: Ćwieląg-Drabek M. , Rogala D. , Hajok I. , Dziubanek G.

Identyfikatory

DOI

10.15199/65.2017.7.8

Warianty tytułu

EN

Fish as a source of human exposure to the mercury

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Głównym źródłem jeśli chodzi o narażenie na rtęć drogą pokarmową na rtęć są ryby drapieżne oraz owoce morza. Rtęć jest szczególnie niebezpieczna dla dzieci, kobiet w ciąży oraz karmiących piersią. Celem pracy była szacunkowa ocena narażenia na rtęć dostającą się do organizmu człowieka wraz z najczęściej spożywanymi rybami. W 39 próbkach najczęściej konsumowanych rybświeżych i przetworzonych oznaczono rtęć przy użyciu analizatora rtęci PSA Millennium Merlin. Najwyższe średnie stężenia rtęci odnotowano w rybach świeżych, a najniższe w rybach z puszki. Wartość normatywna została przekroczona w przypadku dorsza i miętusa. W Polsce spożycie ryb na obecnym poziomie nie stanowi zagrożenia rtęcią, w przypadku konsumpcji większości gatunków ryb obecnych na polskim rynku. Zaleca się zastąpić w diecie dorsza i miętusa rybami wskazanymi w pracy, kumulującymi mniejsze ilości rtęci.

EN

The consumption of predatory fish and seafood is by far the most significant source of ingestion-related mercury exposure in humans. Mercury is particularly dangerous for children, pregnant and lactating women. The aim of the study was to assess the exposure to mercury, getting to the human body with the most commonly consumed fish. The Hg concentration was determined by PSA Millennium Merlin mercury analyzer in 39 samples of most commonly consumed fresh and processed fish. The highest average mercury concentrations were reported in fresh fish whereas the lowest one in canned fish. The normative value was exceeded in case of cod and burbot (Lota lota). In Poland fish consumption at the current level is not a threat by mercury, in the case of consumption of most fish species present on the Polish market. It is recommended to replace in the diet fish like cod and burbot by fish cumulating lower amounts of mercury, indicated in the study.

Słowa kluczowe

PL

rtęć; ryby; narażenie

EN

mercury; fish; exposure

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Przemysł Spożywczy
• Rocznik: 2017
• Tom: T. 71, nr 7
• Strony: 38--41
• Opis fizyczny: Bibliogr. 25 poz.

Twórcy

autor

Ćwieląg-Drabek M.

• Katedra Zdrowia Środowiskowego, Wydział Zdrowia Publicznego w Bytomiu, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach

autor

Rogala D.

• Katedra Zdrowia Środowiskowego, Wydział Zdrowia Publicznego w Bytomiu, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach

autor

Hajok I.

• Katedra Zdrowia Środowiskowego, Wydział Zdrowia Publicznego w Bytomiu, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach

autor

Dziubanek G.

• Katedra Zdrowia Środowiskowego, Wydział Zdrowia Publicznego w Bytomiu, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach

Bibliografia

• [1] Azevedo Bruna, Lorena Furieri. 2012. „Toxic Effects of Mercury on the Cardiovascular and Central”. Journal of Biomedicine and Biotechnology 2012 : 1-12.
• [2] European Commission, Health and Consumers Directorate-General: Information Note, Subject: Methyl mercuryin fish and fishery products. 2008 D/530286.
• [3] Farina Marcelo, Joao Rocha. 2011. „Mechanisms of methylmercury-induced neurotoxicity: evidence from experimental studies”. Life Sciences 89 (15-16) : 555-563.
• [4] Food and Agriculture Organization of the United Nations. 2016. The state of world fisheriesand aquaculture contributing to food security and nutrition for all. Rome. URL: http:// www.fao.org/3/a-i5555e.pdf (data dostępu: 30.12.2016).
• [5] Food and Agriculture Organization of the United Nations. Joint FAO/WHO Expert Committee on Food Additives Seventy-second meeting Rome, 16-25 February 2010. http:// www.who.int/foodsafety/chem/summary72_rev.pdf (data dostępu: 02.01.2017).
• [6] Food Standards Australia New Zealand. 2004. Factsheet Mercury in fish. URL: http://www.foodstandards.gov.au/publications/Pages/Mercury-in-fish---background-to-themercury- in-fish-advisory-statement.aspx (data dostępu: 28.12.2016).
• [7] Gallaghera Carolyn, Jaymie Meliker. 2012. „Mercury and thyroid autoantibodies in U.S.women, NHANES 2007-2008”. Environment International 40 : 39-43.
• [8] Głowny Urząd Statystyczny. 2015. Roczniki Branżowe. Rocznik statystyczny rolnictwa.Warszawa.
• [9] Hoshino Ana, Heloisa Pacheco. 2012. „A systematic review of mercury ototoxicity”. Cadernos de Saúde Pública 28 (7) : 1239-1247.
• [10] Houston Mark C. 2011. „Role of Mercury Toxicity in Hypertension, Cardiovascular Disease and Stroke”. The Journal of Clinical Hypertension 13 (8) : 621-627.
• [11] Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 grudnia 2010 w sprawie przeglądu strategii Wspólnoty w zakresie rtęci. KOM (2010) 723.
• [12] Leblanc Jean-Charles, Veronique Sirot, Jean-Luc Volatier. 2006. Calipso – fish and seafood consumption study and biomarker of exposure to trace elements, pollutants and omega 3, AFFSA, DGAL, INRA. Geneva.
• [13] Li Shi-Jun, Su-Hua Zhang. 2010. „Mercury-Induced Membranous Nephropathy: Clinical and Pathological Features”. Clinical Journal of the American Society of Nephrology 5 (3) : 439-44.
• [14] Mania Monika, Maria Wojciechowska-Mazurek. 2012. „Ryby i owoce morza jako cenne źródło narażenia człowieka na metylortęć”. Roczniki Państwowego Zakładu Higieny 63 (3) : 257-264.
• [15] Ministerstwo Środowiska. Konwencja z Minamaty w sprawie rtęci. URL: https://www. mos.gov.pl/srodowisko/ochrona-powietrza/konwencje-i-inicjatywy-miedzynarodowe/ konwencja-z-minamaty-w-sprawie-rteci/(data dostępu: 02.01.2017).
• [16] Rozporządzenie Komisji (UE) nr 488/2014 z dnia 12 maja 2014 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1881/2006 w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów kadmu w środkach spożywczych.
• [17] Sahuquillo Inmaculada, Maria Lagarda. 2007. „Methylmercury determination in fish and seafood products and estimated daily intake for the Spanish population”. Food Additives and Contaminants 24 : 869-876.
• [18] Seńczuk Witold. 2006. Toksykologia wspołczesna. Warszawa: PZWL.
• [19] Shima Soon-Mi, Mario Ferruzzib. 2009. „Impact of phytochemical-rich foods on bioaccessibility of mercury from fish”. Food Chemistry 112 (1) : 46-50.
• [20] Standards Australia New Zealand. Mercury in fish. URL: http://www.foodstandards.gov. au/consumer/chemicals/mercury/pages/default.aspx (data dostępu: 28.12.2016).
• [21] Stroma Sofie, Ingela Helmfridb. 2011. „Nutritional and toxicological aspects of seafood consumption – an integrated exposure and risk assessment of methylmercury and polyunsaturated fatty acids”. Environmental Research 111 (2) : 274-280.
• [22] Thomson Barbara, Martin Rose. 2011. „Environmental contaminants in foods and feeds in the light of climate change”. Assuance and Safety of Crops & Foods 3 (1) : 2-11.
• [23] Wojciechowska-Mazurek Maria, Krystyna Starska. 2010. „Monitoring zanieczyszczenia żywności pierwiastkami szkodliwymi dla zdrowia. Część II. Wody mineralne, napoje bezalkoholowe, owoce, orzechy, ryż, soja, ryby i owoce morza”. Roczniki PaństwowegoZakładu Higieny 61 : 27-35.
• [24] World Health Organization. 2003. Elemental mercury and inorganic mercury compounds: human health aspects. Geneva.
• [25] World Health Organization. 2010. Children’s Exposure to Mercury Compounds.