Study of the allegoric cculpture of generosity from the tombstone of Adam Hieronim Seniawski in the Castle Church of the Holy Trinity in Brzeżany

• Autorzy: Chen Lesya , Ohnysta Natalia

Identyfikatory

DOI

10.48234/WK72ALLEGORIC

Warianty tytułu

PL

Badanie alegorycznej rzeźby Szczodrości z nagrobka Adama Hieronima Sieniawskiego w zamkowym Kościele Św. Trójcy w Brzeżanach

• Języki publikacji: EN PL

Abstrakty

EN

Noble tombstones of the Renaissance era were distinguished by lavishly decorated forms and were a direct reflection of the complex processes of artistic style formation in the lands of the former Polish-Lithuanian Commonwealth in the sixteenth and seventeenth centuries and that are now Western Ukrainian territories. The tombstones combined features of the late Italian Renaissance, Dutch Mannerism and local traditions. This paper presents a study of the Renaissance allegorical sculpture of Generosity in the castle Church of the Holy Trinity in the city of Brzeżany (present-day Berezhany in Ukraine), which is an integral element of the architectural and sculptural composition of the pediment finish of the tombstone of A.H. Sieniawski and the work of an outstanding sculptor from the first half of the seventeenth century—Jan Pfister. The sculpture belongs not only to the artistic heritage of Ukraine, but also that of the entire world. Under the influence of mechanical and physical factors, the sculpture suffered significant damage and requires urgent restoration measures. An analysis of its current state is analyzed and priority restoration measures are proposed.

PL

Szlacheckie nagrobki epoki renesansu odznaczały się bogato zdobionymi formami były bezpośrednim odzwierciedleniem kształtowania się stylów artystycznych na ziemiach należących w XVI i XVII wieku do dawnej Rzeczpospolitej Obojga Narodów, a obecnie stanowią terytoria Zachodniej Ukrainy. Nagrobki te łączyły cechy późnego włoskiego renesansu, holenderskiego manieryzmu i lokalnych tradycji. Niniejszy artykuł prezentuje badanie renesansowej rzeźby alegorycznej przedstawiającej Szczodrość, zlokalizowanej w zamkowym Kościele Św. Trójcy w Brzeżanach, która stanowi integralny element architektonicznej i rzeźbiarskiej kompozycji tympanonu nagrobka A.H. Sieniawskiego i dzieło znakomitego rzeźbiarza z pierwszej połowy XVII wieku, Jana Pfistera. Rzeźba ta należy nie tylko do dziedzictwa artystycznego Ukrainy, ale także całego świata. Pod wpływem czynników mechanicznych i fizycznych, rzeźba uległa znacznemu uszkodzeniu i wymaga pilnych działań rewaloryzacyjnych. Przedstawiono analizę jej obecnego stanu i zaproponowano priorytetowe działania naprawcze.

Słowa kluczowe

EN

castle church; tombstone of A. Sieniawski; architectural and sculptural composition; allegorical; sculpture of Generosity; historical and artistic value of sculpture; restoration methods

PL

kościół zamkowy; nagrobek A. Sieniawskiego; kompozycja architektoniczna i rzeźbiarska; alegoryczna rzeźba Szczodrości; wartości; historyczne i artystyczne rzeźby; metody renowacji

• Wydawca: Zarząd Główny Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków
• Czasopismo: Wiadomości Konserwatorskie
• Rocznik: 2022
• Tom: Nr 72
• Strony: 101--109
• Opis fizyczny: Bibliogr. 19 poz., fot., rys.

Twórcy

autor

Chen Lesya

• Faculty of Architecture and Design, Lviv Polytechnic National University

• https://orcid.org/0000-0003-2496-4560

autor

Ohnysta Natalia

• Faculty of Architecture and Design, Lviv Polytechnic Na- tional University

Bibliografia

• Archival materials / Materiały archiwalne
• 1. Current archive of the State Historical and Architectural Reserve in Brzeżany.
• Source texts / Teksty źródłowe
• 2. Chen Lesya, Основи наукових досліджень у реставрації пам’яток архітектури, Lviv 2016.
• 3. Gębarowicz Mieczysław, Materiały źródłowe do dziejów kultury i sztuki XVI–XVIII w., Wrocław 1974.
• 4. Історія міст і сіл Української РСР. Тернопільська область, ed. S.P. Nechai, 1973.
• 5. Korzheva Anna, Надгробкові портрети представників шляхетських родів у контексті еволюції скульптури ренесансу і маньєризму на сучасних західноукраїнських землях у другій половині ХVІ – на початку ХVІІ ст., “Вісник Львівської національної академії мистецтв” 2019, No. 36.
• 6. Łoziński Władysław, Sztuka lwowska w XVI-XVII wieku, Lviv 1901.
• 7. Lyubchenko Volodymyr, Львівська скульптура Х XVI-XVIIIст, Kyiv 1981.
• 8. Maciszewski Maurycy, Brzeżany w czasach Rzeczpospolitej Polskiej, Brody 1910.
• 9. Matsyuk Orestes, Замки і фортеці Західної України, Lviv 2005.
• 10. Памятники градостроительства и архитектуры Украинской ССР в 4 т, vol. 4. Kyiv: Builder, 1986.
• 11. Netorow R., Kościół zamkowy pw. Św. Trójcy w Brzeżanach [in:] Kościoły i klasztory rzymskokatolickie dawnego województwa ruskiego. Część I, tom 15, ed. J. Ostrowski, Kraków 2007.
• 12. Ovssiychuk Volodymyr, Українське мистецтво другої половини XVI – першої половини XVII вул., Kyiv 1985.
• 13. Pshyk Volodymyr, Відоме і невідоме в творчій спадщині Іоана Пфістера (Львівська національна галерея мистецтв ім.Б.Г.Возницького: дослідження і матеріали. Наук. збірн, ed. Yu. Birulov, V. Pshyk, 2016.
• Secondary sources / Opracowania
• 14. Niżnik-Mucha Agata, Metoda konstytucyjnej regulacji w przedmiocie ochrony dziedzictwa narodowego i dóbr kultury – zarys rozważań, “Wiadomości Konserwatorskie – Journal of Heritage Conservation” 2019, No. 60.
• 15. Rybchynskyi Oleh, Investigation and Restoration of the Black House on Rynok Square in Lviv, “Wiadomości Konserwatorskie – Journal of Heritage Conservation” 2021, No. 68.
• 16. Paratsy V., Archaeological research on the territory of monuments and in the protected areas of the Reserve (2000–2014), 2015, 94, 1245
• 17. Tykhyi Bohdan, Бережанський замок, “Пам’ятки України” 2013, special issue No. 2 191.
• Press publications / Publikacje prasowe
• 18. Paratsy V. Berezhany Castle. // Lviv: Halytska brama, 2002.- № 7-9 (91-93).
• Electronic sources / Źródła elektroniczne
• 19. “Jan Pfister”, Internetowy Polski Słownik Biograficzny, https://www.ipsb.nina.gov.pl/a/biografia/jan-pfister (accessed: 10 X 2022)

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023).