Problemy funkcjonalne, techniczne i społeczne drewnianej architektury letniskowej okolic Łodzi

• Autorzy: Pardała W.

Warianty tytułu

EN

Functional, social and technical aspects of wooden leisure architecture of Lodz surroundings

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł omawia poszczególne formy podłódzkiej architektury letniskowej, w tym te najoryginalniejsze – powstałe w okresie modernizmu „szklane domy” z drewna. Kontekstem dla tych budynków jest kilka podłódzkich, międzywojennych „miast-ogrodów” i „miast-lasów” będących w zamyśle ich pomysłodawców, osiedlami letniskowymi. Wkrótce powstały całe zespoły drewnianej zabudowy letniskowej. Budynki powstawały w różnych stylach i formach – od form będących kontynuacją formy podłódzkiego domu na wsi, przez style dworkowe na formach awangardy modernistycznej kończąc. Zaaplikowano tam, niemalże natychmiast po pojawieniu się, intelektualne i formalne założenia ruchu modernistycznego. Budynki letniskowe były użytkowane zgodnie ze swoją funkcją bardzo krótko – tylko przez kilka – kilkanaście lat. Wraz z wybuchem wojny, nastąpiła zmiana ich funkcji, trwająca do dzisiaj – w konsekwencji stwarzająca wiele problemów konserwatorskich i społecznych. W chwili obecnej, wraz z rosnącą świadomością wartości tych budynków (zarówno w skali architektonicznej jak i urbanistycznej), pojawiają się pomysły na ich rewitalizację wysuwane między innymi przez społeczność lokalną jednego z „miast-lasów”.

EN

Paper sums up different types of wooden leisure architecture of surroundings of Lodz, pointing at the most notable, emerging at the time of modernism, „glass house” made of wood. They emerged, in the mid-30s, as a fulfillment of a few garden-cities (conceived mostly as a leisure towns). Wooden houses, built in at least three different styles (local village-like, national and modern), became part of densely set-up complexes. Leisure houses were used as intended, only for a few years, before the World War II. Their use has changed form leisure to all-year housing, lasting till now, causing many conservational, technical and social problems. Now, among the growing knowledge of their value to history of architecture and urbanism, some ideas how to renew them, appear. A few of them are proposed by the local society of Kolumna „forest-city”.

Słowa kluczowe

PL

architektura; Kolumna; letnisko; Łódź; miasto-las; miasto-ogród; modernizm; wypoczynek

EN

architecture; garden city; leisure; Łódź; modernism

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej
• Czasopismo: Budownictwo i Architektura
• Rocznik: 2015
• Tom: Vol. 14, nr 3
• Strony: 59--72
• Opis fizyczny: Bibliogr. 6 poz., fot., rys.

Twórcy

autor

Pardała W.

• Doktorant w Zespole Architektury Wsi i Podstaw Projektowania Bioklimatycznego, Wydział Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska, Politechnika Łódzka

Bibliografia

• 1 Lech J. Tradycyjny dom chłopski i jego użytkowanie na obszarze środkowej Polski, PWN 1979.
• 2 Łask - dzieje miasta pod red. Józefa Śmiałowskiego, Urząd Miejski w Łasku, Oddział Łódzki Polskiego Towarzystwa Historycznego, Łask 1998.
• 3 Poradowski R. Łask, miasto nad Grabią, Grako, Łódź 2006.
• 4 Stawiszyńska A. Ruda Pabianicka - Echa przeszłości, Oficyna Księży Młyn, Łódź 2009.
• 5 Czyżewski A. Trzewia Lewiatana Miasta-ogrody i narodziny przedmieścia kulturalnego, Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie, 2009.
• 6 Brzeziński K., Gramsz A. Tuszyn – od królewszczyzny do hiperbazaru, Grako, Łódź 2006.