Mały, a wielki pierwiastek - żelazo i jego rola w życiu człowieka

• Autorzy: Martula Emilia , Morak-Młodawska Beata , Jeleń Małgorzata

Warianty tytułu

EN

A little but great element - iron and its role in human life

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Anemia, inaczej nazywana niedokrwistością jest jedną najczęściej występujących chorób hematologicznych. Dotyka osoby w każdym wieku: dzieci, dorosłych, a także osoby starsze. Stan ten jest następstwem pewnych zaburzeń dotyczących krwi. Zaliczamy do nich między innymi zbyt niski poziom hemoglobiny, obniżony hematokryt, czyli stosunek liczby czerwonych krwinek do pozostałych składników krwi, a także niski poziom erytrocytów - czerwonych krwinek. Krew osoby z anemią ma ograniczoną zdolność do transportu tlenu, czego efektem jest niedostateczne utlenowanie tkanek i narządów. Najczęściej występującą postacią niedokrwistości jest ta związana z deficytem żelaza, tzw. niedokrwistość syderopeniczna. Niedobór żelaza jest dość częstym zjawiskiem występującym wśród kobiet ze względu na ich fizjologię, ale może być również spowodowany dietą ubogą w ten pierwiastek. Niniejszy artykuł poświęcony żelazu ma za zadanie przybliżyć czytelnikowi, jak dużą rolę odgrywa w naszym organizmie, a także jak ważna jest jego prawidłowa suplementacja i jakie negatywne skutki może wywołać jego niedobór.

EN

Anaemia is one of the most common haematological diseases. It affects people of all ages: children, adults as well as the elderly. The condition is a consequence of certain disorders affecting the blood. These include too low a level of haemoglobin, a reduced hematocrit, or the ratio of red blood cells to other blood components, and a low level of erythrocytes - red blood cells. The blood of a person with anaemia has a reduced ability to transport oxygen, resulting in inadequate oxygenation of tissues and organs. The most common form of anaemia is that associated with iron deficiency known as sideropenic anaemia. Iron deficiency is quite common among women, due to monthly menstruation, but it can also be caused by a diet deficient in this element. This article on iron is intended to give the reader an idea of how big a role it plays in our bodies, the importance of its proper supplementation and the negative effects its deficiency con cause.

Słowa kluczowe

PL

żelazo; anemia; niedokrwistość; niedobór

EN

iron; anaemia; deficiency

• Wydawca: ELAMED Media Group
• Czasopismo: Laboratorium - Przegląd Ogólnopolski
• Rocznik: 2023
• Tom: nr 1
• Strony: 51--56
• Opis fizyczny: Bibliogr. 9 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Martula Emilia

• Szkoła Doktorska Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

autor

Morak-Młodawska Beata

• Katedra i Zakład Chemii Organicznej, Wydział Nauk Farmaceutycznych w Sosnowcu

autor

Jeleń Małgorzata

• Katedra i Zakład Chemii Organicznej, Wydział Nauk Farmaceutycznych w Sosnowcu

Bibliografia

• 1. Stróżycki P.M.: Żelazo - pierwiastek życia i śmierci. "Biotechnologia - Przegląd Informacyjny", 1999, 3 (46).
• 2. Borkowska A., Antosiewicz J.: Żelazo - przyjaciel, który bywa toksyczny. "Problemy Nauk Biologicznych", 2020, 69, 4, 757-764.
• 3. Karakulska-Prystupiak E.: Niedokrwistość z niedoboru żelaza - postępowanie w praktyce lekarza rodzinnego. "Lekarz POZ General Practitioner", 2019, 1, 5.
• 4. Chełstowska M., Warzocha K.: Objawy kliniczne i zmiany laboratoryjne w diagnostyce różnicowej niedokrwistości. "Onkologia w Praktyce Klinicznej", 2006, 2, 3, 105-116.
• 5. Lipiński P., Starzyński R, Styś A i wsp.: Niedokrwistość na tle niedoboru żelaza w diecie. "Problemy Nauk Biologicznych", 2014, 63, 3, 373-379.
• 6. https://sklep.alablaboratoria.pl/centrum-wiedzy/niedobor-zelaza-w-organizmie/#zelazo3
• 7. https://www.medme.pl/choroby /niedokrwistosc-z-niedoboru-zelaza,261.html
• 8. https://fit.poradnikzdrowie.pl/diety-i-zywienie/odchudzanie/preparaty-chelatowane-pierwiastki-dzywiajace-i-odtruwajace-organizm-aa-Tean-BbfS-6nYK.html
• 9. https://naukawpolsce.pl/aktualnosci/news%2C84688%2Cwirus-sars -cov-2-uszkadza-czerwonekrwinki-i-moze-hamowac-powstawanie-nowych

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2024).