Przesłuchania Stefana Banacha z 1944 roku

• Autorzy: Maligranda L. , Prytuła J. G.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W 1944 roku Stefan Banach był przesłuchiwany we Lwowie w sprawie niemieckich mordów na polskich naukowcach i intelektualistach. Przedstawiamy tu zachowane protokoły jego przesłuchań. Prezentację poprzedzimy wieloma informacjami o Banachu z mało znanego okresu jego życia w latach 1939-1945. Pozwoli to zrozumieć odczucia i obawy, jakich doznawał przy pisaniu tych zeznań. Ponadto podamy informacje o wydarzeniach związanych z Banachem, które nastąpiły po 1945 roku. Informacje te zostały zebrane w pierwszej części pracy. W drugiej części umieściliśmy dwa protokoły przesłuchań, własnoręcznie pisane po polsku przez Stefana Banacha w dniach 20 i 23 września 1944 roku, które potwierdzają straty osobowe matematyki polskiej poniesione w II wojnie światowej. Ponadto, trzecie przesłuchanie, z 20 października 1944 roku, pisane po ukraińsku, zostało przez nas przetłumaczone na język polski. Informacje o osobach wymienionych w protokołach przesłuchań Banacha umieścimy w osobnym artykule.

Słowa kluczowe

PL

Banach Stefan; życiorys

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Matematyczne
• Czasopismo: Wiadomości Matematyczne
• Rocznik: 2012
• Tom: T. 48, Nr 1
• Strony: 51--72
• Opis fizyczny: Bibliogr. 44 poz. prot.przesłuchań (ksero)

Twórcy

autor

Maligranda L.

• Department of Engineering Sciences and Mathematics Lulea University of Technology

autor

Prytuła J. G.

• Faculty of Mechanics and Mathematics Ivan Franko National University of Lvov

Bibliografia

• [1] Stepan Stiepanovich Banach (nekrolog), Wolna Ukraina, Lwów (2 września 1945), 8, po ukraińsku.
• [2] Stefan Banach (nekrolog), Uspiechy Mat. Nauk 1 (1946), nr 3-4, 13-16.
• [3] S. S. Banach (nekrolog), Zbirnik Prac In-ta Matematyki AN URSR 8 (1947), 7-11, po ukraińsku.
• [4] Stefan Banach, Colloq. Math, (wydanie specjalne) 1 (1948), nr 2, 65-121 i 148-159. Stefan Banach (30III 1892 - 31VIII1945), str. 66-67; Publicationes de Stefan Banach, str- 69-73; H. Steinhaus, Souvenir de Stefan Banach, str. 74-80; W. Orlicz, Sur 1’oeuvre scientifique de Stefan Banach. I. Theorie des operations et theorie des series orthogonales, str. 81-92; E. Marczewski, Sur 1’oeuvre scientifique de Stefan Banach, II. Theorie des fonctions reeles et theorie de la mesure, str. 93-102 i trzy prace Banacha, str 93-102, 103 108, 109-121; problemy Banacha z Księgi Szkockiej, str. 148-153; informacja o akademii upamiętniającej Stefana Banacha na IV Kongresie Matematyków Polskich, Wrocław, 12-14.XII.1946, str. 154-159.
• [5] Wiadomości Matematyczne 4 (1961), nr 3, 247-270.
• [6] Studia Mathematica, Seria Specjalna I (1963), 1-15.
• [7] S. Banach, Charakterystyczne własności zbiorów drugiej kategorii, Zap. Fiz.-Mat. Fakultetu Lwow. Państwowego Uniw. im. Iwana Franko (1940), 69-72.
• [8] S. Banach, Uczeni polscy zamordowani przez hitlerowców. Antoni Łomnicki - Włodzimierz Stożek, Czerwony Sztandar, Lwów 87 (12 grudnia 1944), str. 3.
• [9] S. Banach, Pamięci zamordowanych uczonych, Wolna Polska Moskwa nr 46 (18 grudnia 1944), str. 2.
• [10] S. Banach, Sur la measure dans les corps independants, Zbirnik Prac In-ta Matematyki AN URSR 1947, 81- 90.
• [11] S. Banach, Wstęp do teorii funkcji rzeczywistych, Monografie Matematyczne. t. 17, Warszawa-Wrocław 1951.
• [12] List do Stanisława Ulama (21 grudzień 1960), 8 stron.
• [13] S. S. Banach, Autobiography, East J. Appprox. nr 7, 253 254, translated from the Ukrainian by V. Motornyi and B. Bojanov.
• [14] F. Barański, Lwowskie wspomnienia o Stefanie Banachu, Opuscula Math. 13 (1993), 55-57.
• [15] D. Ciesielska, K. Ciesielski, Stefan Banach remembered in Kraków, Math. Intelligencer 30 (2008), nr 4, 31-35.
• [16] S. Domoradzki, S. Z. Pawlikowska-Brożek, M. Zariczny, Stefan Banach w świetle archiwaliów, [w:] Stefan Banach. Niezwykłe życie i genialna matematyka, wyd. III (E. Jakimowicz, A. Miranowicz, red.), Wyd. Impuls, Kraków 2010, 107-123.
• [17] R. Duda, Lwowska Szkoła Matematyczna, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2007.
• [18] R. Duda, O stratach osobowych matematyki polskiej związanych z II wojną światową, Antiq. Math. 3 (2009), 137 169.
• [19] R. Duda, Polskie Towarzystwo Matematyczne na tle dziejów, Wiad. Mat. 45 (2009), nr 2, 241-279.
• [20] R. Duda, Prawda i mity o pochodzeniu Stefana Banacha, Wiad. Mat. 45 (2009), nr 2, 281-294.
• [21] V. Gniedenko, Stefan Banach (30III 1892 - 31 VIII19Ą5), Naukowe Zapiski, Lwowski Państwowy Uniwersytet 5 (1947), nr 1, 5-9, po ukraińsku.
• [22] E. Jakimowicz, Niezwykle życie Stefana Banacha, [w:] Stefan Banach. Niezwykłe życie i genialna matematyka, wyd. III (E. Jakimowicz, A. Miranowicz, red.), Wyd. Impuls, Kraków 2010, 11-38.
• [23] E. Jakimowicz, A. Miranowicz (red.), Stefan Banach. Niezwykłe życie i genialna matematyka, wyd. III, Wyd Impuls, Kraków 2010.
• [24] R. Kałuża, Stefan Banach, Wydawnictwo G.Z., Warszawa, 1992.
• [25] K. Kuratowski, Pół wieku matematyki polskiej 1920-1970, Wiedza Powszechna, Warszawa 1973.
• [26] L. Maligranda, Stefan Banach, [w:] The Princeton Companion to Matematics, Princeton 2008, 809-811.
• [27] R. D. Mauldin (red.), The Scottish Book. Mathematics from the Scottish Cafe, Birkhauser, Boston 1981.
• [28] S. Mazur, Przemówienie wygłoszone przy nadaniu doktoratu honorowego Uniwersytetu Warszawskiego, Wiad. Mat. 22 (1980), nr 2, 266-272.
• [29] S. M. Nikolski, Wspomnienie o Stefanie Banachu, Wiad. Mat. 30 (1993), nr 1, 115-120. Przedruk, z nieznacznymi skrótami, z Nauki Polskiej nr 3 (1992), 101-105.
• [30] D. Nikonowicz, Stefan Banach (1892-1945), Matematyka 45 (1992), nr 2, 68-89.
• [31] W. Orlicz, Achievements of Polish mathematicians in the domain of functional analysis in the years 1919-1951, [w:] Władysław Orlicz, Collected Papers, t. II, PWN, Warszawa 1988, 1616-1641.
• [32] M. I. Ostrowskij, A. M. Pliczko, On the Ukrainian translation of “Theorie des Operations Lineaires” and Mazur’s updates of the “Remarks” section, Mat. Stud. 32 (2009), 96-111.
• [33] A. M. Pliczko, To centenary of Stefan Banach’s birthday. Features of biography, Mat. Stud. 2 (1993), 5-9, po ukraińsku.
• [34] A. M. Pliczko, J. G. Prytuła, To 60th anniversary of the publication of the Ukrainian translation of S. Banach’s book, Mat. Stud. 30 (2008), nr 1, 107 112, po ukraińsku.
• [35] Y. G. Prytula, Remarks on the history of mathematics in Lviv up to the middle of the XXth century, Banach Center Publ. 87 (2U09), 17 26
• [36] J. Prytula, Doktoraty z matematyki i logiki na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie w latach 1920-1938, w druku (maszynopis 12 stron i 18 skanów dokumentów).
• [37] M. Przeniosło, Droga naukowa Stefana Banacha (okres międzywojenny), [w:] Znani i nieznani międzywojennego Lwowa. Studia i materiały (M. Przeniosło, L. Michalska-Bracha, red.), Kielce 2007, 35-52.
• [38] J. Sieradzki, Z każdym świtem umieraliśmy, Odrodzenie 2 (1945), nr 47 z 21 października 1945, Kraków, 1-2.
• [39] S. Ł. Sobolew, Przemówienie wygłoszone na uroczystości ku uczczeniu pamięci Stefana Banacha, Wiad. Mat. 4 (1961), 261-264.
• [40] H. Steinhaus, Wspomnienia i Zapiski, Aneks, Londyn 1992.
• [41] W. Stożek, Przyznanie nagrody naukowej miasta Lwowa, Parametr 1 (1930), nr 9-10, 365-366.
• [42] K. Twardowski, Dzienniki, Część I 1915-1927 i Część II 1928 1936, Warszawa-Toruń 1997.
• [43] S. Ułam, Stefan Banach (1892-19J5), Bull. Amer. Math. Soc. 52 (1946), nr 7, 600-603.
• [44] E. Żyliński, Lwowski naukowy kolektyw matematyków, Czerwony Sztandar 1945 nr 3.