Armia Polska we Francji : organizacja, wyszkolenie, walki (1917–1919)

• Autorzy: Radziwiłłowicz D.

Warianty tytułu

EN

The Polish Army in France : Organisation, Training, Warfare (1917-1919)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Armia Polska we Francji, nazywana Błękitną Armią, reprezentowała wysiłek wojenny i wolę walki z Niemcami Polaków wywodzących się ze wszystkich trzech zaborów. Oprócz 27 tys. ochotników z Ameryki w jej szeregach znalazło się w około 20 tys. Polaków z zaboru pruskiego. Przeszli oni przez obozy jenieckie we Francji, w Belgii i Wielkiej Brytanii. W latach 1917–1918 w Londynie, w Feltham, znajdował się obóz jeńców, w którym przebywało 3330 Wielkopolan, Pomorzan i Ślązaków – ochotników do Błękitnej Armii. Z ziemi włoskiej do polskiej przybyło 37 tys. żołnierzy i oficerów zorganizowanych w 18 pułków i oddziałów wojskowych noszących jako patronów imiona polskich i włoskich bohaterów narodowych, ze sztandarami ofiarowanymi przez włoskie miasta: Mediolan, Turyn, Bergamo i Chivasso,. Do Błękitnej Armii należały także formacje polskie utworzone na terenie Rosji: 4 i 5 Dywizja Strzelców Polskich oraz Oddział Wojsk Polskich w Północnej Rosji nazwany od miejsca formowania murmańczykami. Powstała 4 czerwca 1917 roku Armia Polska we Francji, była istotną częścią sił zbrojnych II Rzeczypospolitej. Tradycje tej armii odżyły w Wojsku Polskim III Rzeczypospolitej.

EN

The Polish Army in France, called the Blue Army, represented the war effort of Poles coming from all three areas of occupation who wanted to fight the Germans. Apart from 27,000 volunteers from America, the army included about 20,000 Poles from the Prussian partition. They went through POW camps in France, Belgium and Great Britain. Between 1917-1918, in Feltham, London, there was a POW camp with 3,330 Blue Army volunteers from Wielkopolska, Pomorze and lzisk. 37,000 troops and officers organized into 18 regiments and military units came from Italy to Poland. They held banners, given to them in Italian cities - Milan, Turin, Bergamo and Chivasso, with names of Polish and Italian national heroes as patrons. The Blue Army also included Polish formations created on the territory of Russia: the 4th and the 5th Polish Rifle Division, and a formation of Polish troops in northern Russia called Murmanians. The Polish Army in France, created on June 4, 1917, was an important part of the military forces of the Second Polish Republic. The traditions of this army were revived in the Armed Forces of the Republic of Poland.

Słowa kluczowe

PL

I wojna światowa; Bajończycy; Błękitna Armia; Roman Dmowski; gen. Józef Haller

EN

World War I; Bayesian; Blue Army; Roman Dmowski; Jozef Haller

• Wydawca: Wojskowy Instytut Wydawniczy
• Czasopismo: Kwartalnik Bellona
• Rocznik: 2017
• Tom: Nr 2
• Strony: 107--131
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz., rys., fot.

Twórcy

autor

Radziwiłłowicz D.

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Olsztyn

Bibliografia

• 1. Czyn zbrojny wychodźstwa polskiego w Ameryce. Zbiór dokumentów i materiałów historycznych, wydanie I krajowe poprawione i zmienione, Jacek Praga, Zbigniew B. Kumoś (oprac.), Warszawa 2000, s. 213–232.
• 2. M.M. Drozdowski, Ignacy Jan Paderewski. Zarys biografii politycznej, Warszawa 1986, s. 100.
• 3. H. Wielecki, Polski mundur wojskowy 1918–1939, Warszawa 2005, s. 18.
• 4. D. Radziwiłłowicz, Błękitna Armia. W 80. rocznicę utworzenia, Warszawa 1997, s. 32.
• 5. W. Skarżyński, Armia Polska we Francji w świetle faktów, Warszawa 1929, s. 127.
• 6. Armia Polska we Francji. Dzieje wojsk Generała Hallera na obczyźnie, J. Sierociński (oprac.), Warszawa 1929.
• 7. R. Dmowski, Polityka polska i odbudowanie państwa, t. 2, Warszawa 1988, s. 74–75.
• 8. M. Piwoszczuk, 1. Pułk Czołgów 1918–1920, Oświęcim 2015 (reedycja wydania z 1935 r.), s. 8.
• 9. Archiwum Akt Nowych, KNP, Akta Wydziału Wojskowego, sygn., 376, Lotnictwo i Automobilizm [Korespondencja, projekty dotyczące odpowiedniego wyposażenia formacji polskich].
• 10. R. Bartel et al., Z historii polskiego lotnictwa wojskowego 1918–1939, Warszawa 1978, s. 40–41.
• 11. Archiwum Akt Nowych, Archiwum I.J. Paderewskiego, sygn. 100/652, Pismo Napoleona de Latoura do Polskiego Komitetu Narodowego, 25 czerwca 1918 r.
• 12. T. Wojciechowski, Zawartość źródłowa Tek Teslara, „Biuletyn Wojskowej Służby Archiwalnej” 1973 nr 5, s. 87.
• 13. E. Ligocki, Dzieje armii generała Hallera na obczyźnie, Warszawa 1927, s. 2.
• 14. B. Woszczyński, Przyjazd Armii gen. Hallera oraz jej zjednoczenie z wojskiem w kraju, w: Armia Polska we Francji 1917-1919. Materiały sympozjum z okazji 65. rocznicy powstania Armii Polskiej we Francji, P. Stawecki (red.), Warszawa 1983, s. 92–107.
• 15. M. Dienstl-Dabrowa, XXV -lecie Armii Polskiej we Francji, „Polska Walcząca. Żołnierz Polski na Obczyźnie” 1943 nr 49.