Zmiany wartości parametrów jakościowych węgla koksowego w procesie przeróbczym (SW część GZW)

• Autorzy: Probierz K. , Wasilczyk A.

Warianty tytułu

EN

Changes of coal quality parameters in the preparation process of coking coal (SW, the part of USCB)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przedstawiono charakterystykę zmian wartości wybranych parametrów jakości węgla koksowego w procesie przeróbczym na przykładzie jednej z kopalń SW części Górnośląskiego Zagłębia Węglowego (GZW). Celem badań było wyjaśnienie zmian wartości wybranych parametrów chemiczno-technologicznych w oparciu o charakterystykę składu petrograficznego. Wykonane analizy mikroskopowe pozwoliły bowiem wskazać, jak zmienia się jakość węgla w trakcie jego wzbogacania w procesie nadawa – węgiel handlowy. Zmiany wartości analizowanych parametrów prześledzono w wytypowanych trzech liniach technologicznych, w wyniku których uzyskuje się jeden produkt finalny, będący węglem handlowym. Linie technologiczne obejmowały wzbogacanie odpowiednio w osadzarkach miałowych, cieczach ciężkich i procesie flotacji. Charakterystyki jakości węgla w procesie przeróbczym dokonano na podstawie skonstruowanych wykresów, przedstawiających opis zmian zawartości popiołu (Ad,%), części lotnych (Vdaf, %), siarki (Std, %), wskaźnika wolnego wydymania (SI, -), wartości dylatacji (b, %), refleksyjności witrynitu (Rr, %) oraz składu petrograficznego (grupy macerałów i mikrolitotypy). Wyniki badań zmienności wartości parametrów jakościowych węgla koksowego w procesie przeróbczym dowiodły, że niektóre parametry wykazały nieznaczne wahania wartości lub wartości stabilne, inne wykazały wyraźną zmienność. W procesie przeróbczym zaobserwowano systematyczny spadek zawartości popiołu, substancji mineralnej, karbominerytu i minerytu, nieznaczny wzrost udziału witrynitu, witrytu, nieregularne zmiany udziału inertynitu, trimacerytu, witrynertytu. W przypadku pozostałych parametrów jakościowych ogólnie nie stwierdzono wyraźnych zmian ich wartości. W świetle uzyskanych wyników badań wydaje się, że tylko zmiany zawartości popiołu można w przekonywujący sposób tłumaczyć wynikami analiz petrograficznych. W przypadku pozostałych parametrów (Vdaf, Std, oraz SI i b) trudno jest, w sposób jednoznaczny, tłumaczyć zmiany ich wartości składem petrograficznym.

EN

Changes of selected quality parameters in the preparation process of coking coal from SW, the part of Upper Silesian Coal Basin (USCB) were analyzed – from raw coal to commercial coal. Explanations of changes of quality chemical-technological parameters through the analysis of characteristics of the petrographic composition were the purpose of this study. Three technological lines of preparation process with the only one final product – commercial coal – were analyzed. All of the technological lines were analyzed. The results of tests were depicted on graphs. The graphs show changes of values of ash content (Ad,%), volatile matter content (Vdaf, %), sulphur content (Std, %), Swelling Index (SI, -), dilatation (b, %), vitrinite reflectance (Rr, %) and petrographic composition (maceral and microlitotype composition). The results of the study on changes of coking coal quality in the preparation process proved that some parameters showed slight fluctuations of values or stable values, different parameters showed clear changeability. A regular decrease of ash contents, mineral matter, carbominerite and minerite, a significant increase of vitrinite content, irregular changes of the contents of inertinite, trimacerite and vitrinertite in individual technological lines was observed. The rest of the parameters show general stability of values. It seems thus, that only the changes of ash content could be convincingly explained with the results of petrographic analyses. In the case of the rest of coal quality parameters (Vdaf, Std, SI and b), it is difficult to explain their changes with petrographic composition unambiguously.

Słowa kluczowe

PL

linie technologiczne; procesy przeróbcze; skład petrograficzny; GZW; jakość węgla

EN

quality of coal; technological lines; preparation process; petrographic composition; USCB

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
• Czasopismo: Przegląd Górniczy
• Rocznik: 2014
• Tom: T. 70, nr 12
• Strony: 20--26
• Opis fizyczny: Bibliogr. 6 poz., rys., tab., wykr., zdj.

Twórcy

autor

Probierz K.

• Politechnika Śląska, Gliwice

autor

Wasilczyk A.

• Politechnika Śląska, Gliwice

Bibliografia

• 1. Marcisz M.: Ocena bazy zasobowej węgla koksowego w KWK Zofiówka i KWK Pniówek JSW SA. Gospodarka Surowcami Mineralnymi, tom 26, zeszyt 2, IGSMiE PAN, Kraków 2010, s. 5÷23.
• 2. Probierz K.: Wpływ metamorfizmu termalnego na stopień uwęglenia i skład petrograficzny pokładów węgla w obszarze Jastrzębia (GZW). Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, Seria: Górnictwo z. 176, Gliwice 1989.
• 3. Probierz K. et al.: Monitoring jakości węgla kamiennego od złoża poprzez procesy eksploatacji i przeróbki do produktu handlowego. Monografia, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice 2003.
• 4. Probierz K., Marcisz M., Sobolewski A.: Znaczenie badań geologicznych w rozpoznaniu bazy zasobowej węgli koksowych Górnośląskiego Zagłębia Węglowego dla potrzeb projektu „Inteligentna koksownia spełniająca wymagania najlepszej dostępnej techniki”, Karbo, nr 3, Katowice 2011, s. 123÷135.
• 5. Probierz K., Marcisz M., Sobolewski A.: Od torfu do węgli koksowych monokliny Zofiówki w obszarze Jastrzębia (południowo-zachodnia część Górnośląskiego Zagłębia Węglowego). Monografia, Wydawnictwo Instytutu Chemicznej Przeróbki Węgla, Zabrze 2012.
• 6. Wasilczyk A.: Jakość węgla koksowego w złożu oraz jej zmiany w procesie produkcyjnym KWK Pniówek. Praca doktorska, Archiwum Instytutu Geologii Stosowanej, Politechnika Śląska, Gliwice 2004