Jakość pracy kultywatorów ścierniskowych w zróżnicowanych warunkach eksploatacji

• Autorzy: Kogut Z.

Warianty tytułu

EN

Work quality of the stubble cultivators under differentiated operation conditions

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Oceniono, w sposób porównawczy, jakość pracy kultywatorów ścierniskowych eksploatowanych w zróżnicowanych warunkach polowych podczas mulczującej, powierzchniowej uprawy gleby średniozwięzłej, o optymalnej wilgotności. Przeprowadzono ją w dwóch terminach - latem i jesienią. Celem uprawy było spulchnienie i podcięcie wierzchniej warstwy gleby na zadaną głębokość oraz wymieszanie jej z resztkami roślinnymi, będącymi na powierzchni. Jako zmienne badawcze przyjęto zróżnicowanie warunków pracy (na trzech polach A-C) i konstrukcji kultywatorów. Na polu A i B występowało niskie ściernisko (0,11 m) po zbiorze pszenicy, z małą ilością masy resztek roślinnych (średnio 753 g·m-2), natomiast na polu C wysokie ściernisko (0,48 m) po zbiorze kukurydzy na ziarno, z bardzo dużą ilością masy roślinnej (średnio 2910 g·m-2). Zróżnicowanie ilości resztek roślinnych na powierzchni gleby (w postaci odchylenia standardowego) wynosiło 113 g·m-2 na polach A i B oraz 611 g·m-2 na polu C. Nastawiana głębokość zmulczowanej warstwy wynosiła 8 cm na polu A i 16 cm na polach B i C. Do uprawy gleby wybrano z produkcji seryjnej dziesięć wersji zawieszanych kultywatorów ścierniskowych o szerokości roboczej 3,0 m oraz wykonano ich charakterystykę techniczną. Jakość pracy kultywatorów oceniono wskaźnikami: głębokością roboczą hh i miąższością hM zmulczowanej warstwy oraz ich nierównomiernością bh i bM. Określono również wartości wskaźnika PR przykrycia resztek roślinnych po pracy kultywatorów. Uzyskane wyniki, w postaci średnich i 95-procentowych przedziałów ufności, porównano na wykresach, wykorzystując analizę jednorodności grup. Średnio dla wszystkich wersji kultywatorów zróżnicowanie głębokości hh było większe w warunkach płytkiej uprawy na polu A (bh = 39%) w porównaniu z głębszą uprawą na polach B i C (32,0–33,5%). Zróżnicowanie miąższości hM było większe na polach A i C (bM = 32%) w porównaniu z uprawą na polu B (26%). Wskaźnik PR przykrycia resztek roślinnych na ściernisku po pszenicy wynosił 93% zarówno dla uprawy płytszej (pole A), jak i głębszej (pole B). Jego wartości w występujących warunkach nie zależą od głębokości roboczej kultywatorów ścierniskowych (małe wartości 95-procentowych przedziałów ufności). Istotnie mniejsze przykrycie resztek stwierdzono natomiast na ściernisku po kukurydzy (62%), w warunkach znacznie większej zmienności wartości PR dla stosowanych wersji konstrukcji. Najmniejszą zmienność głębokości roboczej (bh = 30%) oraz miąższości (bM = 20%) w całym zakresie zróżnicowania warunków pracy na polach A-C stwierdzono dla kultywatora wersji C7. Największe wartości tych wskaźników dla niektórych wersji dochodziły do 50%.

EN

The study comparatively evaluated work quality of the stubble cultivators operating under differentiated field conditions, at mulching cultivation of top soil layer. The medium heavy soil, of optimum moisture content, was cultivated in two terms - the summer and autumn. The cultivation aimed at opening and undercutting the top soil to required depth, and mixing it with plant residues remained on the surface. Differentiated operation conditions (on the three fields A, B, C), and construction of the cultivators were assumed as the research variables. The stubble after wheat harvest on fields A and B was low (0.11 m), with the small amount of crop residues (753 g·m-2 on average), whereas on the field C high stubble occurred (0.48 m), after maize harvested for grain, with very large mass of plant residues (2910 g·m-2, on average). Variation in plant residues on the soil surface (in form of standard deviation) amounted to 113 g·m-2 for the fields A and B, and 611 g·m-2 for the field C. Adjusted depth of soil layer to be mulched attained to 8 cm (for field A), and 16 cm (for fields B and C). Ten versions of tractor-mounted stubble cultivators, of the working width 3.0 m, were selected from series production; their technical characteristics were described. Work quality of the cultivators used was determined by the indices of working depth (hh) and thickness (hM) of mulched layer, as well as their irregularities (bh and bM). The values of PR index (covering of plant residues by cultivators’ operation) were determined, too. Obtained test results (in form of means at 95% confidence intervals) were compared on the diagrams, using the analysis of groups’ homogeneity. On average, for all cultivators’ versions the depth differentiation (hh) was larger at shallow cultivation on the field A (hh = 39%), in comparison to deeper cultivation on fields B and C (32.0-33.5%). Differentiation of the thickness (hM) was higher on the fields A and C (bM = 32%), than at cultivation on the field B (26%). Index of covering plant residues (Pp) on the wheat stubble reached 93%, both, for the shallow (field A) and deeper (field B) cultivation. Its values, under existing conditions, did not depend on the working depth of stubble cultivators (small values for 95 % confidence intervals). However, significantly worse covering of plant residues was observed on the maize stubble (62%), at considerably higher variability of PR value for used construction versions of cultivators. The smallest variability of working depth (bh = 30%) and thickness (bM = 20%), in the whole differentiation range of work conditions on the fields A–C, were found for cultivator of C7 version. The highest values of these indices for some versions reached up to 50%.

Słowa kluczowe

PL

kultywator ścierniskowy; badanie polowe; jakość pracy; głębokość robocza; miąższość; warstwa zmulczowana; warunki pracy

EN

stubble cultivators; field investigations; work quality; working depth; thickness; mulched layer; operating conditions

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Problemy Inżynierii Rolniczej
• Rocznik: 2012
• Tom: R. 20, nr 4
• Strony: 69--84
• Opis fizyczny: Bibliogr. 11 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Kogut Z.

• Instytut Technologiczno-Przyrodniczy , Mazowiecki Ośrodek Badawczy w Kudzienku , 05-825 Kłudzienko , tel. [phone] wew. 111

Bibliografia

• GOLKA W. 2011. Techniki uprawy gleby, ograniczające emisję gazów cieplarnianych. Problemy Inżynierii Rolniczej. Nr 4 s. 51-60.
• KOGUT Z. 2011a. Jakość pracy bron talerzowych w zróżnicowanych warunkach eksploatacji. Problemy Inżynierii Rolniczej. Nr 3 s. 53-67.
• KOGUT Z. 2011b. Jakość pracy narzędzi w uprawie gleby z wykorzystaniem mulczu. Postępy Nauk Rolniczych. Nr 3 s. 89-102.
• KOGUT Z. 2011c. Mulching soil cultivation technology. W: Conservation tillage systems and environment protection in sustainable agriculture. Pr. zbior. Red. E. Kamiński. Falenty. Wydaw. ITP s. 51-80.
• KOGUT Z. 2011d. Techniczno-energetyczne aspekty uprawy gleby z wykorzystaniem mulczu. Postępy Nauk Rolniczych. Nr 3 s. 75-88.
• KOPIŃSKI J., KUŚ J. 2011. Wpływ zmian organizacyjnych w rolnictwie na gospodarkę glebową materią organiczną. Problemy Inżynierii Rolniczej. Nr 2 s. 47-64.
• PN-83/R-55000: Maszyny Rolnicze. Metody badań narzędzi i maszyn uprawowych.
• PN-90/R-55004: Maszyny Rolnicze. Metody badań. Charakterystyka energetyczna.
• ROSZKOWSKI A. 2011. Technologie produkcji zwierzęcej a emisje gazów. Problemy Inżynierii Rolniczej. Nr 2 s. 83-97.
• ROSZKOWSKI A., SZEPTYCKI A., CHIGAREV O. 2011. Conditions of technological progress in soil tillage. W: Development trends in soil cultivation and fertilization engineering in the aspect of organic farming standards. Pr. zbior. Red. E. Kamiński. Falenty. Wydaw. ITP s. 96-114.
• VOZKA P. 2007. Comparison of alternative tillage systems [online]. MSc Thesis. Cranfield University. [Dostęp 16.04.2012]. Dostępny w Internecie: http://dspace.lib.cranfield.ac.uk/bitstream/1826/2077/1/rozka-the-sis.pdf