Koszty prac konserwacyjnych cieków powiatu poznańskiego

• Autorzy: Stachowski P. , Kraczkowska K. , Oliskiewicz-Krzywicka A.

Identyfikatory

DOI

10.12912/23920629/78660

Warianty tytułu

EN

Costs of stream maintenance works in the Poznań district

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Prace melioracji wodnych, szczególnie związane z utrzymaniem cieków podstawowych niezbędne są wszędzie tam, gdzie ich brak może spowodować zagrożenie dla środowiska przyrodniczego oraz dla życia i mienia człowieka. W artykule przedstawiono ocenę kosztów prac utrzymaniowych, prowadzonych na ciekach naturalnych uregulowanych i nieuregulowanych w latach 2010-2016 w powiecie poznańskim. W analizowanych latach nakłady na roboty na ciekach i budowlach wodno – melioracyjnych wynosiły średnio rocznie 1214800 zł, co w przeliczeniu na 1 km cieku wyniosło około 3575 zł rocznie. Wyższe koszty prac konserwacyjnych wystąpiły na ciekach uregulowanych, gdzie średni koszt 1 km cieku wyniósł około 7042 zł. Również wysokie koszty odnotowano w pracach na ciekach nieuregulowanych, gdzie średni ich koszt wyniósł około 8948 zł. Otrzymane ze środków publicznych kwoty na utrzymanie i bieżącą konserwację były daleko niewystarczające, gdyż pokrywały zapotrzebowanie średniorocznie tylko na poziomie 4,2%. Pozytywną tendencją jest prawie 6 – krotny wzrost środków na bieżącą konserwację w porównaniu do 2010 roku, w którym wystąpiła powódź. Wyniki przeprowadzonych analiz wskazują na potrzebę i celowość poznawczą oraz przede wszystkim ekonomiczną ustanowienia monitoringu melioracyjnego a także rozbudowy istniejącego systemu informatycznego do prowadzenia ewidencji melioracyjnej i gospodarki wodnej w rolnictwie.

EN

Water reclamation works, especially those related to stream maintenance, are necessary wherever their lack may cause a risk to the natural environment, as well as human life and property. This paper presents the assessment of the maintenance costs on natural and regulated streams in the years 2010–2016 in the Poznań district. In the analysed years, the costs for works on streams and water-drainage constructions amounted to an average of 1,214,800 PLN per year, which in terms of a 1km stream is approximately 3,575 PLN/km per year. Higher maintenance costs occurred on the regulated streams, where the average cost of a 1 km stream was approximately 7,042 PLN. Moreover, high costs were noted in the works on unregulated streams, where the average cost was approximately 8,948 PLN. The amount of public funding for the maintenance and current operation was quite insufficient, as it covered only 4.2% of the annual average demand. The positive trend is nearly a 6-fold increase in funds for current maintenance compared to the year 2010, when a flood occurred. The results of the conducted analyses indicate the cognitive need and purpose, as well as the economic importance, to establish water reclamation monitoring, as well as develop the existing IT system for recording water reclamation works and water management in agriculture.

Słowa kluczowe

PL

melioracje wodne; utrzymanie wód; koszty utrzymania; koszty jednostkowe

EN

land reclamation; maintenance of water; regulated riverbed; maintenance costs; unit costs

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Inżynieria Ekologiczna
• Rocznik: 2017
• Tom: Vol. 18, nr 6
• Strony: 23--29
• Opis fizyczny: Bibliogr. 23 poz., rys.

Twórcy

autor

Stachowski P.

• Instytut Melioracji, Kształtowania Środowiska i Geodezji, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, ul. Wojska Polskiego 28, 60-637 Poznań

autor

Kraczkowska K.

• Instytut Melioracji, Kształtowania Środowiska i Geodezji, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, ul. Wojska Polskiego 28, 60-637 Poznań

autor

Oliskiewicz-Krzywicka A.

• Instytut Melioracji, Kształtowania Środowiska i Geodezji, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, ul. Wojska Polskiego 28, 60-637 Poznań

Bibliografia

• 1. Bala W., Kwapisz J. Wróbel F. 1988. Planowanie zabiegów konserwacyjnych rowów w odwaniających systemach melioracyjnych. Informator Regionalny Zakładu Upow. Post. AR w Krakowie, 272: 15–26.
• 2. Bala W., Kosturkiewicz A., Marcilonek S. 1989. Aktualny stan potrzeb i niezbędne działanie w kierunku pełnego wykorzystania i prawidłowej eksploatacji urządzeń i systemów melioracyjnych. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 375: 191–202.
• 3. Bondar-Nowakowska E. 2000. Oddziaływanie robót konserwacyjnych na florę i faunę koryt wybranych cieków nizinnych. Zesz. Nauk. rozpr. 391, AR Wrocław, 173.
• 4. Bondar-Nowakowska E., Dejas D. 2004. Kształtowanie wydajności robót konserwacyjnych w ciekach. Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu, 25: 9–14.
• 5. Bruszewska I., Eymontt A., Wierzbicki K. 2013. Obecny stan infrastruktury technicznej melioracyjnej i kierunki jego rozwoju. Problemy Inżynierii Rolniczej, 3 (81), 137–148.
• 6. Bykowski J., Szafrański Cz., Fiedler M. 2001. Stan techniczny i uwarunkowania ekonomiczne eksploatacji systemów melioracyjnych. Zesz. Nauk. Wydz. Bud. i Inż. Środ. Politech. Koszal. Nr 20, Inżynieria Środowiska,: 715–723,
• 7. Bykowski J., Kozaczyk P., Przybyła Cz., Sielska I. 2005. Problemy eksploatacji systemów melioracyjnych Nizin Obrzańskich. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., z. 506: 111–118.
• 8. Caffrey J. M., Monahan C., Tierney D. 2006. Factors influencing the distribution of aquatic plant communities in Irish canals. Hydrobiologia, 570: 133–139.
• 9. Dąbkowski Sz.L., Jędryka E., Szymczuk P. 2013. Problemy utrzymania wód istotnych dla rolnictwa. Wiadomości Melioracyjne i Łąkarskie, nr1, 4–11.
• 10. Dąbkowski Sz.L., Kula A., Szymczuk P. 2016. Koszty prac utrzymaniowych wód (cieków naturalnych) istotnych dla regulacji stosunków wodnych na potrzeby rolnictwa w latach 2009–2014. Wiadomości Melioracyjne i Łąkarskie, nr 4, 192–199.
• 11. Dejas D., Bondar-Nowakowska E. 1995. Mechanizacja robót konserwacyjnych na tle wymagań ekologicznych. Zesz. Nauk. AR we Wrocławiu. Konferencje VIII, 266: 261–266.
• 12. Gruszczyński J., Kwapisz J., Łokas M., Vogelgesang J., Woźniak A. 1996. Ocena efektywności procesu eksploatacji systemów nawadniająco odwadniających. Zesz. Nauk. AR w Krakowie, Tech. Rol., 14: 19–40.
• 13. Hachoł J., Bondar-Nowakowska E. 2009: Wykorzystanie metody analizy przyczyn i skutków wad (FMEA) do oceny ryzyka ekologicznego w regulowanych i konserwowanych ciekach. Nauka Przyroda Technologie. T.3, Z.3:1–10, 2009.
• 14. Kaca E. 2011. Melioracje wodne jako czynnik ograniczający skutki ekstremalnych zjawisk hydrometeorologicznych. Wiadomości Melioracyjne i Łąkarskie. Nr 3 s. 111–114.
• 15. Kaczmarczyk M., Niedzielski K. 2011. Aktualny stan melioracji w Polsce. Wiadomości Melioracyjne i Łąkarskie. Nr 1 s. 21–26.
• 16. Marcilonek St. 1994. Eksploatacja urządzeń melioracyjnych. Wyd. AR we Wrocławiu.
• 17. Przybyła Cz., Szafrański Cz. 2004. Problemy gospodarowania wodą w rolnictwie Wielkopolski. IMUZ, Woda- Środowisko-Obszary Wiejskie, t.4, z.2a (11): 25–38.
• 18. Rutkowski J., Bykowski J., Pawłowski T., Przybyła Cz., Szychta M. 2012a. Założenia technologiczne wielozadaniowej maszyny nowej generacji do konserwacji i odbudowy rowów i kanałów melioracyjnych. Część I. Osprzęt do usuwania roślinności. Wiadomości Melioracyjne i Łąkarskie nr 1, 33–38.
• 19. Rutkowski J., Bykowski J., Pawłowski T., Przybyła Cz., Szychta M. 2012b. Założenia technologiczne wielozadaniowej maszyny nowej generacji do konserwacji i odbudowy rowów i kanałów melioracyjnych. Część II. Osprzęt do robót ziemnych. Wiadomości Melioracyjne i Łąkarskie nr 2, 96–99.
• 20. Rytlewski M. 1996. Melioracje wodne w Polsce. Nr 3. Warszawa. Wydaw. SITWM s. 98–101.
• 21. Ustawa Prawo wodne z dnia 18 lipca 2001 roku (Dz.U. 2001 nr 115 poz. 1229, ze zm.).
• 22. Żelazo J. 1993. Współczesne poglądy na regulację małych rzek nizinnych.[W:] Tomiałojć L.: Ochrona przyrody i środowiska w dolinach nizinnych rzek Polski. Kraków: Wydawnictwo Instytutu Ochrony Przyrody PAN, s. 145–154,
• 23. Zalesko M. 2001. Rola infrastruktury melioracyjnej w środowisku przyrodniczym. Bołtromiuk A. (red.): Gospodarowanie na obszarach chronionych. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, s. 202–208.

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).