Analiza podstaw do projektowania ergonomicznego urządzeń ręcznych dla osób starszych

• Autorzy: Wróbel K. , Stasiuk-Piekarska A.

Warianty tytułu

EN

Analysis of the staple for the design of ergonomic hand-held devices for the elderly

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono cele, zakres i założenia wstępnej części projektu naukowego realizowanego w ramach programu wspierania Młodej Kadry DS Młodzi realizowanego na Wydziale Inżynierii Zarządzania Politechniki Poznańskiej. W rozważaniach przyjęto definicje: osoby starszej oraz ręcznego elementu sterowniczego na podstawie przeprowadzonej analizy literaturowej. W ramach prac autorzy przedstawili podział elementów sterowniczych oraz wymagania uwzględniane przy ocenie ich ergonomiczności w kontekście ograniczeń dotyczących osób starszych. Artykuł zakończono podsumowaniem.

EN

The article presents the aims, scope and premises of the initiatory part of a research project executeunder the support of Young Staff “DSYoung” execute at the Department of Engineering Management University of Technology at Poznan. The deliberations adopted definitions of an elderly person and manual actuator (control device) based on the analysis literature of research. During the work the authors present the division of actuators and requirements count for calculate their ergonomics level in the context of restrictions on the elderly. Article concluded recapitulation.

Słowa kluczowe

PL

projektowanie ergonomiczne; osoba starsza; ręczny element sterowniczy

EN

ergonomic design; elderly person; manual control element

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Organizacja i Zarządzanie
• Rocznik: 2015
• Tom: Nr 66
• Strony: 147--160
• Opis fizyczny: Bibliogr. 43 poz., tab.

Twórcy

autor

Wróbel K.

• Doktorant Wydziału Inżynierii Zarządzania Politechniki Poznańskiej

autor

Stasiuk-Piekarska A.

• Katedra Ergonomii i Inżynierii Jakości, Wydział Inżynierii Zarządzania Politechniki Poznańskiej

Bibliografia

• [1] Bielak M., Optymalne środowisko życia i zamieszkania w ośrodkach pobytu stałego dla osób starszych.: Wydaw. Politechniki Śląskiej, Gliwice 2011.
• [2] Branowski B., Zabłocki M., Kreacja i kontaminacja zasad projektowania i zasad konstrukcji w projektowaniu dla osób niepełnosprawnych, w: Ergonomia produktu. Ergonomiczne zasady projektowania produktów, (red.) Jan Jabłoński, Wyd. Politechniki Poznańskiej, Poznań 2006.
• [3] Bromley, D., Psychologia starzenia się, Warszawa Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1969.
• [4] Butlewski M., Extension of working time in Poland as a challenge for ergonomic design, Machines, Technologies, Materials. ISSUE 11/2013.
• [5] Card S., Moran T., Newell A., The Psychology of Human-Computer Interaction, Lawrence Erlbaum Associates Inc., Hillsdale 1983.
• [6] Directive 2006/42/EC of the European Parliament and of the Council of 17 May 2006 on machinery, and amending Directive 95/16/EC.
• [7] Duda K., Proces starzenia się, w: Marchewka A., Dąbrowski Z., Żołądź J.A. (red. nauk.), Fizjologia starzenia się: profilaktyka i rehabilitacja, Wydawnictwo PWN, Warszawa 2013.
• [8] Dźwiarek M., Bezpieczeństwo funkcjonalne systemów sterowania maszynami, Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa 2012.
• [9] Epps B.W., Comparison of six cursor control devices based on Fitts’ law models. In: Proceedings of the 30th annual meeting of the human factors society, 29 September-3 October 1986 Dayton, Ohio. Santa Monica, CA: Human Factors & Ergonomics Society, 1986.
• [10] Fundacja im. Królowej Polski św. Jadwigi, Obserwatorium Integracji Społecznej w Poznaniu, Raport: Aktywni 50+, Poznań 2011.
• [11] Grobelny J., Karwowski W., Drury C., Usability of Graphical Icons in the Design of Human-Computer Interfaces, International Journal of Human-Computer Interaction, 2005.
• [12] Guccione A.A., Wong R.A., Avers D., Fizjoterapia kliniczna w geriatrii, wyd. 1, Elsevier Mosby, Wrocław 2014.
• [13] Harvey C., Stanton N., Pickering C., McDonald M., Zheng P., To twist or poke? A method for identifying usability issues with the rotary controller and touch screen for control of in-vehicle information systems, Ergonomics 2011.
• [14] Hooper C.R., Dal Bello-Hass V., Sensory function. In Bonder B.R., Dal Bello-Hass V., editors: Functional performance in older adults, ed. 3, Philadelphia, PA, FA Davis, 2009.
• [15] Horst W.M., Horst N., Ergonomia z elementami bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w pracy. Wprowadzenie, Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, Poznań 2011.
• [16] http://dictionary.reference.com/browse/actuator, (dostęp: 01.09.2014).
• [17] http://orka.sejm.gov.pl/WydBAS.nsf/07D50A5C2992F4C6ACC1257A37002A 9938/$file/BAS_30-8.pdf, (dostęp: 01.09.2014).
• [18] http://www.doradca.up.gov.pl/pliki/Dr%20Krystyna%20KuberskaPrzekwas% 20WSIiE%20TWP%200lsztyn%20Wydzia%C5%82%20Socjologii%20i%20Pedagogiki.pdf, (dostęp: 02.09.2014).
• [19] https://www.unfpa.org/webdav/site/global/shared/documents/publications/2012/UNFPA-Report-Chapter1.pdf, (dostęp: 02.09.2014).
• [20] https://www.wordnik.com/words/actuator, (dostęp: 01.09.2014).
• [21] http://www.zysk50plus.pl/storage/fck/file/PUBLIKACJE/Aktywizacja%20zawodowa%20osob%2050+.pdf, (dostęp: 02.09.2014).
• [22] Jarosz M., Żywienie osób w wieku starszym. Porady lekarzy i dietetyków. Wydawnictwo lekarskie PZWL, Warszawa 2011.
• [23] Jasiak A., Misztal A., Ergonomic problems of an aging rural population. (in:) Problems of the elderly and the disabled in agriculture, ed. Solecki L., pp. 314-321 Institute of Agricultural Medicine, Lublin 2004.
• [24] Juliszewski T., Ekspertyza. Kierunki prac badawczych i najnowsze trendy w ergonomii w odniesieniu do techniki rolniczej. Uniwersytet rolniczy w Krakowie, Kraków 2011.
• [25] Juliszewski T., Kiełbasa P., Trzyniec K., Procedury obsługi urządzeń sygnalizacyjnych i sterowniczych wybranych maszyn rolniczych, Inżynieria Rolnicza, nr 4, 2012.
• [26] Klonowicz S., Oblicza starości, PWN, Warszawa 1979.
• [27] Klonowicz S., Zdolność do pracy a wiek człowieka, Warszawa 1973.
• [28] Marchewka A., Dąbrowski Z., Żołądź J.A., Fizjologia starzenia się: profilaktyka i rehabilitacja / red. nauk. Wydawnictwo PWN, Warszawa 2013.
• [29] McCormick E. J., Antropotechnika, WNT, Warszawa 1964.
• [30] McCormick E. J., Human Factors in Engineering and Design, McGraw-Hill, New York 1976.
• [31] Nielsen, J. Heuristic evaluation, w: Nielsen J., Mack R.L. (eds.), Usability Inspection Methods, John Wiley & Sons, New York, NY, 1994.
• [32] PN-EN 894-3+A1: 2010, Bezpieczeństwo maszyn. Wymagania ergonomiczne dotyczące projektowania wskaźników i elementów sterowniczych. Część 3: Elementy sterownicze.
• [33] Prussak W., Ergonomiczne zasady projektowania oprogramowania komputerowego [in:] Jabłoński J., Szczegółowe ergonomiczne zasady projektowania, [w:] J. Jabłoński (red.), Ergonomia produktu. Ergonomiczne zasady projektowania produktów, Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, Poznań 2006.
• [34] Składzień J., Tomik J., Gawlik J., Wiatr M., Hartwich P., Zmiany w narządach laryngologicznych i ich schorzenia wynikające ze starzenia się organizmu [w:], Marchewka A., Dąbrowski Z., Żołądź J.A. (red. nauk.), Fizjologia starzenia się: profilaktyka i rehabilitacja, Wydawnictwo PWN, Warszawa 2013.
• [35] Słowikowski J., Metodologiczne problemy projektowania ergonomicznego w budowie maszyn, Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa 2000.
• [36] Sorkin J. D., Muller D. C., Anders R., Longitudinal change in height of men and women. Implications for interpretation of the body mass index, The Baltimore Longitudinal Study of Aginag, Journal Epidemiol, 1999.
• [37] Starzycka M., Starzycka-Bigaj E., Zmiany w narządzie wzroku związane z wiekiem, [w:], Marchewka A., Dąbrowski Z., Żołądź J.A. (red. nauk.), Fizjologia starzenia się: profilaktyka i rehabilitacja, Wydawnictwo PWN, Warszawa 2013.
• [38] Steuden S., Psychologia starzenia się i starości. PWN, Warszawa 2011.
• [39] Szlagowski J. (red.), Automatyzacja pracy maszyn roboczych. Metodyka i zastosowania, Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, Warszawa 2010.
• [40] Taylor P., Morin R., Parker K., Cohn D.V., Wang W., Growing old in America: expectations vs. Reality. Washington, D. C., Per Research Center, 2009.
• [41] Tytyk E., Projektowanie ergonomiczne, PWN, Warszawa 2001.
• [42] Wieczorowska-Tobis K., Talarska D. (red.), Geriatria i pielęgniarstwo geriatryczne. Podręcznik dla studiów medycznych, Wydawnictwo PZWL, Warszawa 2014.
• [43] Żołądź J.A., Majerczak J., Duda K.., Starzenie się a wydolność fizyczna człowieka, w: Fizjologia wysiłku i treningu fizycznego; pod redakcją J. Górskiego, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2011.