Implementacja rozszerzonej odpowiedzialności producenta do systemu gospodarowania odpadami w Polsce

• Autorzy: Piontek W.

Warianty tytułu

EN

Implementation of Extended Producer Responsibility to the Waste Management System in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem artykułu jest określenie kierunków reformy systemu gospodarowania odpadami w Polsce w następstwie implementacji systemów rozszerzonej odpowiedzialności producenta. Przyjęty przez UE pakiet na rzecz gospodarki obiegu zamkniętego ma stać się czynnikiem rozwoju gospodarczego, wzrostu bogactwa i liczby miejsc pracy. Jednym z narzędzi urzeczywistniających koncepcję gospodarki cyrkularnej jest zasada rozszerzonej odpowiedzialności producenta. W artykule scharakteryzowano pojęcie rozszerzonej odpowiedzialności producenta oraz jej rodzaje sklasyfikowane w oparciu o wyznaczone kryteria. Szczególną uwagę poświecono analizie umocowania zasady w teorii ekonomii. Omówiony został problem odpowiedzialności producenta w istniejącym w Polsce porządku prawnym. W ramach rozważań nad implementacją systemów rozszerzonej odpowiedzialności producenta scharakteryzowane zostały obszary wymagające uregulowania, wykraczające poza zakres regulacji prawodawstwa unijnego. Przedstawione zostały propozycje instrumentów ekonomicznych urzeczywistniających system rozszerzonej odpowiedzialności producenta. Koncepcja ma charakter wariantowy. Przewiduje kształtowanie pożądanych postaw producentów poprzez rozwój systemu opłaty produktowej oraz stosowanie preferencji podatkowych.

EN

The aim of this article is to identify directions for the reform of the waste management system in Poland in the wake of the implementation of extended producer responsibility systems. The Circular Economy Package adopted by the EU is supposed to become the factor that influences economic development, supports prosperity and increases the number of jobs. One of the tools implementing the circular economy concept is the principle of extended producer responsibility. In this article the notion of extended producer responsibility and its types classified based on the established criteria have been characterised. Special emphasis has been put on the analysis of embedding this principle in the theory of economics. The problem of producer responsibility in the existing Polish legal order has been discussed. As part of the reflections about the implementation of extended producer responsibility systems, the areas that need to be regulated and that are beyond the scope of the regulation of the EU legislation have been characterised. The suggestions for economic instruments to implement the extended producer responsibility system have been presented. This concept is optional. It assumes shaping the desired producer attitudes through development of the product fee system, and using tax preferences.

Słowa kluczowe

PL

ekonomia cyrkularna; rozszerzona odpowiedzialność producenta; rozwój gospodarczy; instrumenty ekonomiczne; cykl życia produktu

EN

circular economy; extended producer responsibility; economic development; economic instruments; product life cycle

• Wydawca: Politechnika Koszalińska
• Czasopismo: Rocznik Ochrona Środowiska
• Rocznik: 2018
• Tom: Tom 20, cz. 2
• Strony: 1597--1624
• Opis fizyczny: Bibliogr. 28 poz., tab., rys.

Twórcy

autor

Piontek W.

• Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej, Kraków

Bibliografia

• 1. Bamett, H.J., Morse, Ch. (1968), Ekonomika zasobów naturalnych, Wyd. Książka i Wiedza, Warszawa.
• 2. De Soto, J.H. (2010), Sprawiedliwość a efektywność, Fijor Publishing, Warszawa.
• 3. Dyrektywa 2006/66/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 6 września 2006 r. w sprawie baterii i akumulatorów oraz zużytych baterii i akumulatorów oraz uchylająca dyrektywę 91/157/EWG, L 266/1 ze zm.
• 4. Dyrektywa 94/62/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 1994 r. w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych, L 365/10 ze zm.
• 5. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2000/53/WE z dnia 18 września 2000 r. w sprawie pojazdów wycofanych z eksploatacji, L 269.
• 6. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie odpadów oraz uchylająca niektóre dyrektywy, L 312/3.
• 7. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/19/UE z dnia 4 lipca 2012 r. w sprawie zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego (WEEE), L 197/38.
• 8. Dyrektywa 2006/66/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/851 z dnia 30 maja 2018 r. zmieniająca dyrektywę 2008/98/WE w sprawie odpadów, L 150/109.
• 9. EU ambassadors approve new rules on waste management and recycling, http://www.consilium.europa.eu/en/press/press-releases/2018/02/23/eu- ambassadors-approve-new-rules-on-waste-management-and-recycling/ [dostęp: 30.04.2018].
• 10. Friedman, M. i R. (1994), Wolny wybór, Wyd. PANTA, Sosnowiec.
• 11. Hayek, F.A. (2012), Konstytucja wolności, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa.
• 12. Karpus, K. (2014). "Rozszerzona odpowiedzialność producenta" jako instytucja prawna prawa o odpadach (w:) B. Rakoczy, M. Szalewska, K. Karpus (red.) Prawne aspekty gospodarowania zasobami środowiska : oddziaływanie na zasoby środowiska, Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa "Dom Organizatora", Toruń.
• 13. Karwacka, M., Łuba, P. (red.) (2016), W kierunku gospodarki obiegu zamkniętego. Wyzwania i szanse, Koalicja na rzecz Gospodarki Obiegu Zamkniętego RECONOMY, Warszawa.
• 14. Kruszyński, R.J. (2015). Odpowiedzialność naturalna człowieka (w:) Acta Universitatis Lodziensis. Folia luridica 74, Część I. Odpowiedzialność - uwarunkowania etyczne, moralne i prawne.
• 15. Krzysztofek, A. (2015). Rozważania o pojęciu odpowiedzialności (w:) Prace naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 401.
• 16. Lindhqvist, T. (2000), Extended Producer Responsibility in Cleaner Production. Policy Principle to Promote Environmental Improvements of Product Systems, Lund University.
• 17. London, B. (1932). Ending the Depression Through Planned Obsolescence,New York, Library of Congress HD82.L6.
• 18. Nash, J., Bosso Ch. (2013). "Extended Producer Responsibility in the United States: Full Speed Ahead?" Journal of Industrial Ecology, 17(2): 175-185.
• 19. OECD, (2001). Extended Producer Responsibility, A guidance manual for governments. Environment, OECD Publications Service.
• 20. Piontek, W. (2015). Gospodarowanie odpadami komunalnymi jako czynnik wzrostu gospodarczego, Wyd. Ekonomia i Środowisko, Białystok.
• 21. Piontek, W. (2018). Analiza uwarunkowań gospodarowania odpadami opakowań wielomateriałowych, Propozycje zmian systemowych, Warszawa.
• 22. Rothbard, M.N., (2009). Egalitaryzm jako bunt przeciw naturze, Fijor Publishing, Warszawa.
• 23. Say, J.B. (1960), Traktat o ekonomii politycznej, czyli prosty wykład sposobu, w jaki się tworzą, rozdzielają i spożywają bogactwa, PWN.
• 24. Smith, A. (2007), Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów, tom. II. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa.
• 25. Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej, Dz.U. 2001 nr 63 poz. 639.
• 26. Ustawa z dnia 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi, Dz.U. 2013 poz. 888 ze zm.
• 27. Ustawa z dnia 24 kwietnia 2009 r. o bateriach i akumulatorach, Dz.U. 2009 nr 79 poz. 666 ze zm.
• 28. Wniosek Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniająca dyrektywę 2008/98/WE w sprawie odpadów, Bruksela, dnia 2.12.2015, COM(2015) 595final.

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).