W poszukiwaniu inspiracji – kolor w tradycyjnej architekturze wsi polskiej

• Autorzy: Tarajko-Kowalska Justyna

Warianty tytułu

EN

In the search of inspiration – color in the traditional architecture of Polish villages

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Zagadnienia poruszane w artykule są związane z wieloletnimi badaniami autorki prowadzonymi w dziedzinie kształtowania kolorystyki w architekturze i krajobrazie wsi, ze szczególnym uwzględnieniem obszaru Polski Południowej. Autorka stara sie udzielić odpowiedzi na pytanie, czy tradycyjne rozwiązania kolorystycznomateriałowe stosowane w architekturze wiejskiej są możliwe do zastosowania współcześnie, czy też stanowią element dziedzictwa kulturowego mającego wartość jedynie historyczną. Wyniki analiz kompozycji kolorystycznej tradycyjnego zespołu wiejskiego oraz skonfrontowanie ich ze współczesnym zjawiskiem „chaosu kolorystycznego” na terenach wiejskich w Polsce pozwalają na sformułowanie wniosku, że tradycja stosowania koloru w architekturze ma długą tradycję, jak również element inspiracji, stanowiący bazę do stworzenia profesjonalnej i efektywnej metody doboru koloru w tworzonej współcześnie architekturze polskiej wsi.

EN

Main goal of this article was to select and define those attributes of color use in traditional rural architecture, which were responsible for their high aesthetic value. Author tried to answer to the question, if some traditional color - material solutions are possible to be used today. Analysis of the traditional color compositions were based on professional literature descriptions, archive materials from PIBSzL (National Institute on Folk Art Research), XIX c. paintings and photographs of buildings found in open-air museums or in situ. Author tried also to find some analogies between so called Great Art and Folk Art through: comparison of contemporary abstract paintings and color compositions of traditional facades and creation of abstract compositions based on colors of rural houses. Results of those analyses and it’s confrontation with “color chaos” effect of present polish rural areas, enables to formulate conclusion, that traditions of color use in regional architecture could be treated as inspiration and base for professional color design method for modern rural settlements. To be in accordance with traditional solutions, we don’t need to copy past color selections. We only need to follow universal rules of composing – admitted in contemporary Great Art and present also in Folk Art. Using of this rules widens the spectrum of formal solutions, which may be used in color design in the future.

Słowa kluczowe

PL

kolor w architekturze; kolor w krajobrazie wsi; harmonia kolorystyczno-materiałowa

EN

color in architecture; color in landscape of village; color and material harmony

• Wydawca: Komisja Krajobrazu Kulturowego Polskiego Towarzystwa Geograficznego
• Czasopismo: Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
• Rocznik: 2009
• Tom: nr 12
• Strony: 58--66
• Opis fizyczny: Bibliogr. 11 poz., ryc., fot.

Twórcy

autor

Tarajko-Kowalska Justyna

• Politechnika Krakowska, Wydział Architektury; Zakład Architektury i Planowania Wsi; Uniwersytet Ekonomiczny; Katedra Technologii i Ekologii Wyrobów; Kraków, Polska

Bibliografia

• Bogdanowski J., 1970: Malowane chałupy w architekturze krajobrazu podkrakowskich wsi. Ich formy i postępujący zanik [w:] Teka Komisji Urbanistyki i Architektury t. IV, Kraków
• Kosiński W., 1981: Regionalizm [w:] Architektura, nr 1/81
• Kotula F., 1951: Malowane zręby chałup w Rzeszowskim, [w:] Polska Sztuka Ludowa
• Lancaster M., 1996: Colourscape, Academy Editions, London
• Petelenz M., 1992: Rozwiązania systemowe jako kierunek rozwoju budownictwa zagrodowego w Polsce (na przykładzie wybranych regionów). Monografia 129, PK, Kraków
• Reinfuss R., 1949: Malowane zręby chałup polskich [w:] Polska Sztuka Ludowa, Nr 7-8
• Tarajko J., 2002: Malowane zręby, [w:] „Spotkania z zabytkami” nr12/2002
• Tarajko J., 2004: Kolor w polskiej architekturze drewnianej – zaginione dziedzictwo, [w:] „Budownictwo drewniane w gospodarce przestrzennej europejskiego dziedzictwa”, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Finansów i Zarządzania w Białymstoku, Białystok, str. 435 – 442
• Tarajko J., 2005: Color traditions in polish rural architecture, [w:] Materiały konferencyjne X. AIC Color Congress, Granada
• Tarajko J., 2006: Kolor w wiejskich zespołach architektoniczno-krajobrazowych – ze szczególnym uwzględnieniem wsi Polski Południowej, Rozprawa doktorska, Politechnika Krakowska, Kraków
• Wojciechowski A., 1951: Zagadnienia rzemiosła i przemysłu artystycznego na tle stosunku do dziedzictwa polskiej sztuki ludowej, [w:] Polska Sztuka Ludowa.