Projektowanie żywności funkcjonalnej zmniejszającej ryzyko wybranych chorób cywilizacyjnych. Część I. Charakterystyka żywności zmniejszającej ryzyko wybranych dietozależnych chorób cywilizacyjnych

• Autorzy: Sadowska A. , Rakowska R. , Świderski F.

Warianty tytułu

EN

Designing the functional food reducing the risk of selected chronic non-communicable diseases. Part I. Food characteristics reducing the risk of selected chronic non-communicable diseases

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono charakterystykę żywności zmniejszającej ryzyko występowania dietozależnych chorób cywilizacyjnych takich jak: choroby układu krążenia, osteoporoza i cukrzyca. Analizując dane literaturowe dotyczące niedoboru składników bioaktywnych występującego u osób z analizowanymi schorzeniami cywilizacyjnymi i możliwości ich uzupełnienia w diecie można stwierdzić, że istnieje możliwość łatwego pokrycia tych niedoborów poprzez konsumpcję odpowiednich potraw, przygotowanych na bazie produktów naturalnych, bogatych w te składniki. Na rynku krajowym brak jest potraw będących wartościowym posiłkiem zawierającym w swoim składzie, oprócz odpowiednio dobranych naturalnych komponentów, składniki uzupełniające zalecane w profilaktyce i terapii w/w chorób (witaminy, składniki mineralne i inne). Podjęta problematyka dotycząca projektowania składu i cech jakościowych potraw obiadowych przydatnych w profilaktyce dietozależnych chorób cywilizacyjnych zostanie omówiona w drugiej części artykułu.

EN

The article presents the characteristics of food decreasing the risk of diet-related chronic non-communicable diseases such as selected disorders of the cardiovascular system, diabetes and osteoporosis. Analysing the literature data concerning the deficiency of bioactive components present in the diet of people with analysed diet-related chronic non-communicable diseases and the possibility of supplementing them with the diet it can be concluded that it is possible to easily cover these deficiency through consumption of suitable meals prepared from natural products rich in these ingredients. In the domestic market, there is no dishes being valuable meal containing in its composition, in addition to suitably selected natural components, supplementary components that are recommended for the prophylaxis and therapy of described diseases (vitamins, minerals, etc.). Taken problems related to the designing the composition and quality characteristics of meals useful in the prevention of diet- related chronic non-communicable diseases will be discussed in the second part of the article.

Słowa kluczowe

PL

żywność funkcjonalna; dietozależne choroby cywilizacyjne; projektowane dania obiadowe

EN

functional food; diet-related chronic non-communicable diseases; designing meals

• Wydawca: Wyższa Szkoła Menadżerska
• Czasopismo: Postępy Techniki Przetwórstwa Spożywczego
• Rocznik: 2015
• Tom: nr 2
• Strony: 92--96
• Opis fizyczny: Bibliogr. 26 poz.

Twórcy

autor

Sadowska A.

• Katedra Żywności Funkcjonalnej, Ekologicznej i Towaroznawstwa Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

autor

Rakowska R.

• Katedra Żywności Funkcjonalnej, Ekologicznej i Towaroznawstwa Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

autor

Świderski F.

• Katedra Żywności Funkcjonalnej, Ekologicznej i Towaroznawstwa Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

Bibliografia

• [1] BALDWIN D. E. 2008. “A practical guide to sous vide cooking”. Dane z dnia 19.02.2015r. http://www.douglasbaldwin. com/sous-vide.html.
• [2] BOLANOWSKI J., BOLANOWSKI M. 2005. „Znaczenie wapnia i witaminy D w profilaktyce i leczeniu osteoporozy”. Advances in Clinical and Experimental Medicine 14 (5): 1057-1062.
• [3] CYBULSKA B., SZOSTAK W. 2008. „Prewencja chorób sercowo naczyniowych – postępy”. Medycyna Praktyczna 6: 33-50.
• [4] CZAJKOWSKA K., KOWALSKA H. 2014. „Nowe produkty spożywcze stan i tendencje rozwojowe”. Przemysł Spożywczy 68 (12): 12 – 15.
• [5] GAWRYŚ M., ZAWADA K., WAWER I. 2012. „Aronia w diecie diabetyków”. Diabetologia Kliniczna 1, 5: 196-200.
• [6] GRÖBER U. 2011. Leki i mikroskładniki odżywcze. Wydawnictwo Medyczne MedPharm Polska: 256-270.
• [7] HARRIS W.S., MOZAFFARIAN D., RIMM E., KRIS-ETHERTON P., RUDEL L., APEL L.J., ENGLER M.M., ENGLER M.B., SACKS F. 2009. Prevention, Nutrition, Physical Activity and Metobolism; Council on Cardiovascular. From the American Heart Association Nutrition Subcommitee of the Council on Omega-6 Fatty Acids and Risk for Cardiovascular Disease: A science Advisory, Circulation 119: 902-907.
• [8] HASIK J., GAWĘCKI J. (RED.) 2003. Żywienie człowieka zdrowego i chorego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN: 173–196.
• [9] HE F.J., NOWSON C.A., MACGREGOR G.A. 2006. “Friut and vegetable comsumtion and stroke: meta-analysis of cohort studies”. Lancet 367 (9507): 320-326.
• [10] HEANEY R.P. 2008. “Vitamin D in health and Disease”. Clinical Journal of the American Society of Nephrology 3:1535-1541.
• [11] HORNSTRA G., BARTH C.A., GALLI C., MENSINK R.P., MUTANEN M., RIEMERSMA R., ROBERFROID M., SALMINEN K., VANSANT G., VERSCHUREN P.M. 1998. “Functional food science and the cardiovascular system”. British Journal of Nutrition 80 (Suppl 1): 113-146.
• [12] JAROSZ M. 2012. Normy żywienia dla populacji Polskiej- nowelizacja. Warszawa: Instytut Żywności i Żywienia: 86-122.
• [13] JESZKA M., KOBUS-CISOWSKA J., FLACZYK E. 2009. „Liście morwy jako źródło naturalnych substancji biologicznie aktywnych”. Postępy Fitoterapii 3: 175-179.
• [14] JIMENEZ−COLMENERO F., CARBALLO J., COFRADES S. 2001. “Healthier meat and meat products: their role as functional foods”. Meat Science 59: 5-13.
• [15] KOSIŃSKA J., BILLING-MARCZAK K., KROTKIEWSKI M. 2008. „Nowopoznana rola witaminy K w patogenezie chorób cywilizacyjnych”. Medycyna Rodzinna 2: 48-50.
• [16] KOZŁOWSKA−WOJCIECHOWSKA M. 2002. „Sterole i stanole roślinne – nową szansą w profilaktyce miażdżycy”. Czynniki Ryzyka t. 1: 5-12.
• [17] KUNACHOWICZ H., NADOLNA I., PRZYGODA B., IWANOW K. 2005. Tabele Składu i Wartości Odżywczej Żywności, Wyd I, Warszawa.
• [18] LAMER-ZARAWSKA E., KOWAL-GIERCZK B., NIEDWOROK J. 2007. Fototerapia i leki roślinne. Warszawa: Wyd. Lekarskie PZWL: 135.
• [19] MINK P.J., SCRAFFORD C.G., BARRAJ L.M., HARNACK L., HONG C.P., NETTLETON J.A., JACOBS D.R. 2007. “Flavonoid intake and cardiovascular disease mortality: a prospective study in postmenopausal women”. American Journal of Clinical Nutrition 85, 3: 895-909.
• [20] NARUSZEWICZ M. 2001. „Aktualne spojrzenie na profilaktykę i leczenie miażdżycy”. Terapia 10: 5-12.
• [21] NOREN N., ARNOLD D. 2009. Cooking issues: The French Culinary Institute’s tech’n stuff blog. Dane z dnia 19.02.2015r http://www.cookingissues.com/.
• [22] ROSOŁOWSKA-HUSZCZ D. 2007. „Antyoksydanty w profilaktyce i terapii cukrzycy typu II”. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość 6, 55: 62-70.
• [23] TUKAJ C. 2008. „Właściwy poziom witaminy D warunkiem zachowania zdrowia”. Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej 62: 502-510.
• [24] WASZKIEWICZ-ROBAK B., ŚWIDERSKI F. 2009. Żywność funkcjonalna i suplementy diety a nutraceutyki [w]: Żywność wzbogacona i nutracutyki. Kraków, Polskie Towarzystwo Technologów Żywności Oddział Małopolski: 29-41.
• [25] WŁODAREK D, LANGE E., KOZŁOWSKA L. 2014. Dietoterapia. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL: 311 – 322.
• [26] ZABORSKA A., KRÓL J., BRODZIAK A. 2014. „Witamina D rola i znaczenie dla człowieka”. Przemysł Spożywczy 68: 34-37.