Budowle i urządzenia hydrotechniczne w systemie obrony Kamieńca Podolskiego

Opyrchał, L.

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Budowle i urządzenia hydrotechniczne w systemie obrony Kamieńca Podolskiego

Autorzy

Opyrchał L.

Identyfikatory

Warianty tytułu

Hydro-technical constructions and facilities in the Kamieniec Podolski defence system

Języki publikacji

Abstrakty

Kamieniec Podolski stanowil najsilniejszą twierdzę kresową Rzeczypospolitej. Jest jednak faktem mało znanym, że o jego obronnym charakterze decydowały budowle piętrzące wodę. W wypadku zagrożenia atakiem piętrzono wodę i zalewano dolinę, co czyniło, że twierdza była nie do zdobycia. Artkykuł omawia hydrotechniczne budowle obronne oraz ich pozostałości.

Kamieniec Podolski was the strongest borderland fortress of the Republic. However, the public does not know that it owed its defensive character to waterdamming constructions. In the event of an attack threat, water was dammed and the vаllеу flooded, what made the fortress unconquerable. The article presents the hydro-technical defensive constructions and their remnents.

Słowa kluczowe

Kamieniec Podolski budowla piętrząca budowla hydrotechniczna system obronny

Kamieniec Podolski hydrotechnical constructions weirs water

Wydawca

Wydawnictwo SIGMA-NOT

Czasopismo

Gospodarka Wodna

Rocznik

2014

Tom

Nr 3

Strony

103--111

Opis fizyczny

Bibliogr. 46 poz., rys., fot.

Twórcy

autor

Opyrchał L.

AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska, Katedra Kształtowania i Ochrony Środowiska

Bibliografia

1. J. ABELIN, Theatri Europaei, 1698.
2. G. BELKE, Rys historii naturalnej Kamieńca Podolskiego poprzedzony krótką wiadomością o pracach uczonych w przedmiotach geologii, paleontologii, botaniki i zoologii w Polsce w XIX w., Warszawa, 1859.
3. Dr J. ANTONI (A. Rolle), Zameczki podolskie na kresach multańskich, Wyd. Geberhnera i Wolfa, Warszawa 1880.
4. Dr J. ANTONI, Zdrada Kamieniecka, w: Opowiadania Historyczne, Serya VII, Lwów 1891.
5. Z. BANIA, M. WIRASZKA, Kamieniec Podolski miasto - legenda. Zarys dziejów urbanistyki i architektury od czasów najdawniejszych do współczesności, Wydawnictwo NERITON, Warszawa 2001.
6. J. DŁUGOSZ, Dziejów polskich ksiąg dwanaście, Kraków 1869.
7. S. FRUCHT, O. PŁAMIENIECKA, Kamieniec Podolski, przewodnik turystyczny, Lwów wyd. Centrum Europy, 2005 r.
8. E. GORANIN, F. SIELICKI, H. SUSZKO, Kroniki staroruskie, PIW Warszawa 1987.
9. A. GRABOWSKI, Ojczyste spominki w pismach do dziejów dawnej Polski. Diariusze, relacye, pamiętniki itp. służyć mogące do objaśnienia dziejów krajowych; tudzież listy historyczne do panowania królów Jana Kazimierza i Michała Korybuta oraz listy Jana Sobieskiego Marszałka i Hetmana Wielkiego Koronnego, z rękopismów zebrane przez Ambrożego Grabowskiego, t. 2, Kraków 1845.
10. A. GWAGNIN, z Werony, Z kroniki Sarmacyi Europskiej, Biblioteka Polska, Kraków 1860.
11. K. GÓRSKI, Wojna Rzeczpospolitej polskiej z Turcyą w latach 1672 i 1673, Biblioteka Warszawska, (1890), t. 1, s. 163-183.
12. M. GRUSZEWSKIJ, Opis podilskich zamkiw 1494 r. Zapiski naukowogo towaristwa imieni Šewčenka, T8, s. 1-18, Lwów 1895.
13. A. JABŁONOWSKI, Zamek Kamieniecki u schyłku pierwszej połowy XVI wieku. Przegląd bibliograficzno-archeologiczny, 1882, t. 3, s. 11-30.
14. A. JAROCHOWSKI, Kamieniec i Poznań po Augustowej restauracji, w: Opowiadania i studia historyczne s. 359-403, Poznań 1884.
15. J. JERLICZ, Latopisiec albo kroniczka, Warszawa 1853.
16. A. JURECZKO, Dokument lokacyjny Kamieńca Podolskiego, w: Kiryk F. (red.) Kamieniec Podolski, studia z dziejów miasta i regionu, tom 1, s. 61-66. Wyd. Nauk. Akad. Pedag. Kraków 2000.
17. D. KOŁODZIEJCZYK, Podole pod panowaniem tureckim. Ejalet Kamieniecki 1672-1699, Oficyna Wydawnicza POLCZEK, 1994.
18. S M. KUCZYŃSKI, Sine Wody, Warszawa 1935.
19. J. KURTYKA, Podole pomiędzy Polską i Litwą w 1 połowie XV w., w: Kiryk F. (red.) Kamieniec Podolski, studia z dziejów miasta i regionu, tom 1, s. 9-60. Wyd. Nauk. Akad. Pedag. Kraków 2000.
20. S. ŁOZA, Architekci i budowniczowie w Polsce, Budownictwo i Architektura, Warszawa 1954.
21. M. NAGIELSKI, Oblężenie Kamieńca Podolskiego przez sity kozacko-tatarskie w maju 1651 roku. Barok - historia - literatura - sztuka. t. 8, 2001, s. 185-198.
22. K. NIESIECKI, Herbiarz Polski Kaspra Niesieckiego S. J. Powiększony z późniejszych autorów, rękopismów dowodów urzędowych i wydany przez Jana Nep. Bobrowicza. Lipsk 1839-1846.
23. T. NOWAK, Fortyfikacje i artyleria Kamieńca Podolskiego w XVIII w., Studia i Materiały do Historii Wojskowości, (1973), t. 19, s. 139-186.
24. J. OCHMAŃSKI, Historia Litwy, Ossolineum, Wrocław 1982.
25. O.A. PŁAMIENIECKA, E.M. PŁAMIENIECKA, Most zamkowy w Kamieńcu Podolskim na marginesie badań Kolumny Trajana w Rzymie, Kwartalnik Architektury i Urbanistyki, T. 18, 1998, z. 3, s. 183-207.
26. T. POLAK, Zamki na kresach, wyd. Paweł Okoń, Warszawa 1997.
27. Polnoje sobranie russkich Iĕtopisej, Sanktpetersburg, od 1843.
28. A. PRUSIEWICZ, Kamieniec Podolski szkic historyczny, Kijów 1915.
29. A. PRZEŹDZIECKI, Podole, Wołyń, Ukraina, t. 1-2, Wilno 1841.
30. Ptoleamaeus, Theatrum geographiae retris, Amsterdam 1619.
31. E. RACZYŃSKI, Gabinet medalów polskich oraz tych które się dziejów polskich dotyczą, T. 3, Poznań 1841.
32. Relacye nuncyuszów apostolskich i innych osób o Polsce od roku 1548 do 1690, t. 2, s. 586-588. Berlin-Poznań 1864.
33. Rewizja miasta Kamieńca w 1700 r., Archiwum Jugo-Zapadnoj Rosiji, cz. VII, T1, s. 557-583, Kijów 1886.
34. J. RYMSZA, Koncepcja rekonstrukcji mostu fortecznego w Kamieńcu Podolskim, Inżynieria i Budownictwo, 1998, 1, 20-22.
35. G. RZĄCZYŃSKI, Autuaruim historiae naturalis curioae Regni Poloniae magni ducatus Lit-hvaniae annexarumque provinciarum, Gedani 1745, s. 199-200.
36. W. SERCZYK, Historia Ukrainy, Ossolineum Wrocław 1990.
37. E. SJECINSKIJ, Gorod Kamieniec Podolskij istroricieskoje opisanje, Kijów 1895.
38. J. SKRZYPEK, Usunięcie Fedora Korjatowicza z Podola w 1393 r. Prace Historyczne w 30-lecie działalności profesorskiej Stefana Zakrzewskiego, s. 315-320, Lwów 1934.
39. J. STOLICKI, Sprawa Kamieniecka - upadek twierdzy w opinii szlacheckiej, Studia Historyczne, XXXVI, 1993, z. 1, 23-37.
40. M. STRYJKOWSKI, O początkach, wywodach, dzielnościach, sprawach rycerskich i domowych sławnego narodu litewskiego, żemojdzkiego i ruskiego, przedtym nigdy od żadnego ani kuszone, ani opisane, z natchnienia Bożego a uprzejmie pilnego doświadczenia, PIW, Warszawa 1978.
41. H. SUSZKO, Latopis Hustyński. Opracowanie przekład i komentarze, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2003.
42. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Warszawa 1882.
43. Sprawozdania komisyi do badania historyi sztuki w Polsce, T5 s. 89, Akademia Umiejętności w Krakowie, Kraków 1896.
44. T. WIERZBOWSKI, Relacya o upadku Kamieńca r. 1672 i ostatnich czynach p. Jerzego Wołodyjowskiego, przez JMCi pana Stanisława Makowieckiego stolnika Latyczowskiego (z oryginalnego rękopisu), Przegląd Powszechny, t. 9, s. 338-410, t.10, s. 44-67, 1886.
45. Wielka Encyklopedia Powszechna Ilustrowana, Warszawa 1903.
46. J. WOLIŃSKI, Oblężenie Kamieńca w 1762 roku, Zeszyty Naukowe Wojskowej Akademii Politycznej, Seria Historyczna, (1966) nr 14, s. 177-196.

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-5dc9bb59-fbeb-481e-9550-28ff680b9f34