Czynniki kształtujące wzrost zagrożenia metanowego w ścianach w świetle doświadczeń Głównego Instytutu Górnictwa

• Autorzy: Krause Eugeniusz , Litwa Piotr

Warianty tytułu

EN

Factors shaping the increase in methane risk in longwalls in the light of the experience of the Central Mining Institute

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W publikacji omówiono czynniki kształtujące poziom zagrożenia metanowego w rejonach ścian wydobywczych w polskich kopalniach węgla kamiennego w okresie wdrażania działań restrukturyzacyjnych, skutkujących między innymi wzrostem koncentracji wydobycia. Doświadczenia GIG Kopalni Doświadczalnej „Barbara", m.in. w zakresie zwalczania zagrożenia metanowego i pożarowego w polskich kopalniach, oraz 20-letnia współpraca tej jednostki naukowo-badawczej z Wyższym Urzędem Górniczym pozwoliły na opracowanie zasad, wytycznych oraz kryteriów oceny zagrożenia metanowego, stanowiących narzędzia dla praktyków w warunkach sukcesywnie zwiększającego się wydzielania metanu do środowiska ścian. Publikacja omawia efekty tej współpracy w zakresie poprawy bezpieczeństwa pracy w kopalniach węgla kamiennego.

EN

The publication discusses the research acquis of the Central Mining Institute of the Experimental Mine „Barbara" in the field of combating methane risk in Polish hard coal mines. As a result of more than 20 years of research, principles and guidelines for assessment and design of mining works in methane fields were developed in the form of instructions. The most important of them are: 1. Rules for classifying workings (rooms) in methane fields into individual levels of explosion risk in coal mining plants [9]. 2. Rules for classifying workings in methane fields in coal mining plants as hazardous into methane explosion risk levels [4]. 3. Rules for airing excavations under methane hazard conditions, including the selection of ventilation devices to mitigate it [6]. 4. Dynamic forecast of absolute wall methane-bearing capacity [7]. 5. Principles of working longwalls under methane hazard conditions [8]. 6. Principles of designing mining works under conditions of combined methane and fire hazard [5]. All these studies provided mine engineering staff with tools for assessing methane risk at the stage of designing and conducting mining works, as well as allowed for the selection of preventive actions.

Słowa kluczowe

PL

bezpieczeństwo pracy; metanowość; przewietrzanie ścian

EN

occupational safety; methane content; longwall ventilation

• Wydawca: Wyższy Urząd Górniczy
• Czasopismo: Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie
• Rocznik: 2021
• Tom: nr 3
• Strony: 2--8
• Opis fizyczny: Bibliogr. 22 poz.

Twórcy

autor

Krause Eugeniusz

• Główny Instytut Górnictwa, Katowice

autor

Litwa Piotr

• Główny Instytut Górnictwa, Katowice

Bibliografia

• 1. Chu C., Jain R., Muradian N., Zhang G.: Statistical analysis of coal mining safety in China with reference to the impact of technology. J. S. Afr. Inst. Min. Metali. 2011, vol. 116, s. 73-78.
• 2. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/34/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich odnoszących się do urządzeń i systemów ochronnych przeznaczonych do użytku w atmosferze potencjalnie wybuchowej (wersja przekształcona) (Dz. Urz. UE L 96/309 z dnia 29 marca 2014 r.).
• 3. Krause E.: Ocena i zwalczanie zagrożenia metanowego w kopalniach węgla kamiennego. Prace Nauk. GIG: Studia. Rozprawy. Monografie 878, Katowice 2009.
• 4. Krause E., Cybulski K.: Zasady zaliczania wyrobisk w polach metanowych w zakładach górniczych wydobywa¬jących węgiel kamienny do stopni niebezpieczeństwa wybuchu metanu. Instrukcje GIG, nr 18, Katowice 2007.
• 5. Krause E., Dziurzyński W.: Projektowanie eksploatacji pokładów węgla kamiennego w warunkach skojarzonego zagrożenia metanowo-pożarowego. Wyd. GIG, Katowice 2015.
• 6. Krause E., Gruszka A., Łukowicz K.: Zasady przewietrzania wyrobisk górniczych w warunkach zagrożenia me¬tanowego wraz z doborem urządzeń wentylacyjnych dla jego zwalczania. Instrukcje GIG, nr 8 (wyd. 2, popr.), Katowice 2000.
• 7. Krause E., Łukowicz K.: Dynamiczna prognoza metanowości bezwzględnej ścian. Poradnik techniczny. Instrukcje GIG, nr 10, Katowice 2000.
• 8. Krause E., Łukowicz K.: Zasady prowadzenia ścian w warunkach zagrożenia metanowego. Instrukcje GIG, nr 17, Katowice 2004.
• 9. Krause E., Łukowicz K., Kobiela Z.: Zasady zaliczania wyrobisk (pomieszczeń) w polach metanowych do po¬szczególnych stopni niebezpieczeństwa wybuchu w zakładach górniczych wydobywających węgiel kamienny. Instrukcje GIG, nr 9, Katowice 2000.
• 10. Krause E., Sebastian Z.: Zagrożenie gazowe, [w:] Konopko W. (red.): Raport roczny o stanie podstawowych zagrożeń naturalnych i technicznych w górnictwie węgla kamiennego. Wyd. GIG, Katowice 2008, s. 23-35.
• 11. Li S., Tang D.Z., Xu H. et al.: Progress in geological researches on the deep coalbed methane reservoirs. Earth Sci. Front. 2016, No. 23(3), s. 010-016.
• 12. Litwa P., Respondek A.: Zagrożenie metanowe i pożarowe w polskich kopalniach węgla kamiennego. Kierunki rozwoju badań naukowych. Mat. Konf. Nauk.-Techn. Wydziału Górnictwa i Geologii Politechniki Śląskiej, Wyd. Politechnika Śląska, Brenna 2011.
• 13. Litwa P., Walter M.: Czy możliwe jest prowadzenie eksploatacji węgla kamiennego w GZW w warunkach skrę¬powanych. Mechanizacja i Automatyzacja Górnictwa 2007, nr 9.
• 14. Qin Y, Shen J., Shen Y.L.: Joint mining compatibility of superposed gas-bearing systems: a general geological problem forextraction of three natural gases and deep CBM in coal series. J. China Coal Soc. 2016, No. 41(1), s. 14-23.
• 15. Rice D.D.: Composition and origins of coalbed gas: hydrocarbons from coal. AAPG Stud. Geol. 1993, No. 38, s. 159-184.
• 16. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 28 czerwca 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, pro¬wadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpieczenia przeciwpożarowego w podziemnych zakładach górniczych (Dz. U. nr 139, poz. 1169, z późn. zm.).
• 17. Shen J., Qin Y., Fu X.H. et al.: Properties of deep coalbed methane reservoir forming conditions and critical depth discussion. Nat. Gas. Geosci. 2014, No. 25(9), s. 1470-1476.
• 18. Sui W.H.: Safety geology and geological education for mining engineers, [w:] Wu F., Qi S. (eds.): Global View of Engineering Geology and the Environment, CRC Press, Boca Raton 2013, s. 563-567.
• 19. Sui W.H., Liu J.Y., Yang S.G. et al.: Hydrogeological analysis and salvage of a deep coalmine after a groundwater inrush. Environment Earth Sci. 2011, vol. 62, s. 735-749.
• 20. Tonnsen R.R., Miskimins J.L.: Simulation of deep coalbed methane permeability and production assuming va¬riable pore volume compressibility. J. Can. Pet. Technol. 2011, No. 50(5), s. 23-31.
• 21. Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. - Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. 2020 r. poz. 1064, z późn. zm.).
• 22. Wierzbiński K.: Katalog układów pomocniczych urządzeń wentylacyjnych do zwalczania zagrożenia metanowego w rejonie skrzyżowania ściany z chodnikiem wentylacyjnym. Monografia. Wyd. GIG, Katowice 2014.