Poland’s energy dependence at the turn of the 21st century

• Autorzy: Gomółka Krystyna , Kasprzak Piotr

Identyfikatory

DOI

10.34659/eis.2023.86.3.605

Warianty tytułu

PL

Zależność energetyczna Polski na przełomie XX i XXI wieku

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The following article is an attempt to assess Poland's energy independence in the years 1993-2020. The main aim of the paper is to present Poland's dependence on raw materials from foreign partners - in the field of imports of electricity, natural gas, crude oil, non-renewable energy resources, i.e., hard coal and lignite, and the country's dynamics in the amount of imports. In addition, the aim of the work is to answer research questions pertaining to the level of Poland's energy dependence on foreign sources, countries from which Poland imported energy or energy resources, the structure of imports, as well as the country's energy balance in the period under study. The research methods used in the paper include a descriptive research method, an analysis of Eurostat data as well as the literature review in the field of the subject study. The main results posit that, in the analyzed period, Poland was highly dependent on foreign energy sources, especially in the field of gas and crude oil. What is more, between 1993-2020, a growing diversification of energy resources sources was noted.

PL

Poniższy artykuł jest próbą oceny niezależności energetycznej Polski w latach 1993-2020. Głównym celem artykułu jest przedstawienie uzależnienia Polski od surowców od partnerów zagranicznych – w zakresie importu energii elektrycznej, gazu ziemnego, ropy naftowej, nieodnawialnych surowców energetycznych, tj. węgla kamiennego i brunatnego oraz przedstawienie dynamiki w wielkości importu. Ponadto celem pracy jest odpowiedź na pytania badawcze dotyczące stopnia uzależnienia energetycznego Polski od źródeł zagranicznych, krajów, z których Polska importowała energię lub surowce energetyczne, struktury importu, a także bilansu energetycznego kraju w okresie badanie. Metody zastosowane w pracy obejmują opisową metodę badawczą, analizę danych Eurostatu oraz literaturę przedmiotu. Wśród głównych wniosków należy wymienić, iż w analizowanym okresie Polska była silnie uzależniona od zagranicznych źródeł energii, zwłaszcza w zakresie gazu i ropy naftowej. Co więcej, w latach 1993-2020 odnotowano rosnącą dywersyfikację źródeł surowców energetycznych.

Słowa kluczowe

EN

energy; energy policy; energy security; Poland; energy price

PL

energia; polityka energetyczna; bezpieczeństwo energetyczne; Polska; cena energii

• Wydawca: Fundacja Ekonomistów Środowiska i Zasobów Naturalnych
• Czasopismo: Economics and Environment
• Rocznik: 2023
• Tom: No. 3
• Strony: 483--507
• Opis fizyczny: Bibliogr. 58 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Gomółka Krystyna

• Department of Eastern Studies, Faculty of Management and Economics, Gdansk University of Technology

• https://orcid.org/000-0002-7046-0729

autor

Kasprzak Piotr

• Department of Finance, Faculty of Management and Economics, Gdansk University of Technology, Gabriela Narutowicza Street 11/12, 80-233 Gdansk, Poland

• https://orcid.org/0000-0002-5570-4000

Bibliografia

• Albrycht, I., Bigaj, W., Dvořáková, V., Francu, J., Garpiel, R., Osička, J., Mathews, A., Sikora, A., Sikorski, M., Smith, K. C., Tarnawski, M., & Wagner, A. (2014). Rozwój sektora gazu łupkowego w Polsce i jego perspektywy w Czechach – analiza i rekomendacje. Kraków: Instytut Kościuszki. https://infolupki.pgi.gov.pl/sites/default/files/czytelnia_pliki/1/raport_gaz_lupkowy_ik_czechy.pdf (in Polish).
• Antosiewicz, M., Lewandowski, P., & Sokołowski, P. (2022). The Economic Effects of Stoping Russian Energy Imports in Poland. IBS Research Report. https://ibs.org.pl/app/uploads/2022/05/The-economic-effects-of-stopping-Russian-energy-imports-in-Poland.pdf
• Bielska, R., Bielski, S., Pik, K., & Kurowska, K. (2020). The Importance of Renewable Energy Sources in Poland’s Energy Mix. Energies, 13(18), 4624. https://doi.org/10.3390/en13184624
• Brauers, H., & Oei, P.-Y. (2020). The political economy of coal in Poland: Drivers and barriers for a shift away from fossil fuels. Energy Policy, 144, 111621. https://doi.org/10.1016/j.enpol.2020.111621
• Braun, J. (2018). Bezpieczeństwo energetyczne jako dobro publiczne – miary i czynniki wpływające na jego poziom. Studia Ekonomiczne, 358, 23-32. (in Polish).
• Czech, A. (2018). Analiza wybranych wskaźników bezpieczeństwa energetycznego Polski w kontekście zrównoważonego rozwoju. Studia i Prace WNEiZ, 53(2), 23-35. (in Polish).
• Directive (EU) 2018/2001 of the European Parliament and of the Council of 11 December 2018 on the promotion of the use of energy from renewable sources, Pub. L. No. 32018L2001, 328 OJ L (2018). https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=celex%3A32018L2001
• Eurostat. (2023a). Complete energy balances. https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/NRG_BAL_C/default/table?lang=en
• Eurostat. (2023b). Energy Trade 2021. https://ec.europa.eu/eurostat/cache/infographs/energy_trade/entrade.html
• Eurostat. (2023c). Energy imports dependency. https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/NRG_IND_ID/default
• Fuksa, D. (2021). Opportunities and Threats for Polish Power Industry and for Polish Coal: A Case Study in Poland. Energies, 14(20), 6638. https://doi.org/10.3390/en14206638
• Gawlik, L., & Mokrzycki, E. (2017). Paliwa kopalne w krajowej energetyce – problemy i wyzwania. Energy Policy Journal, 20(4), 6-26. (in Polish).
• Grudziński, Z. (2013). Koszty środowiskowe wynikające z użytkowania węgla kamiennego w energetyce zawodowej. Rocznik Ochrona Środowiska, 15, 2249-2266. (in Polish).
• International Energy Agency. (2022). Poland 2022 Energy Policy Review. https://iea.blob.core.windows.net/assets/310a49d2-771a-43f4-86b7-b935179b7c3f/Poland2022_Executivesummary_Polish.pdf (in Polish).
• Jędrak, J. (2022). Emisje CO2 w 2022: zamiast maleć, znów rosną. https://naukaoklimacie.pl/aktualnosci/emisje-co2-w-2022-zamiast-malec-znow-rosna/ (in Polish).
• Jeżewski, P. (2011). Polityka klimatyczna UE a rozwój polskiej energetyki konwencjonalnej. Kwartalnik Kolegium Ekonomiczno-Społecznego Studia i Prace, (2), 141-164. (in Polish).
• Kamyk, J., & Kot-Niewiadomska, A. (2019). Wydobycie i import – struktura pokrycia zapotrzebowania na ropę naftową w Polsce w latach 1990–2017. Przegląd Geologiczny, 67(11), 891-897. (in Polish).
• Kamyk, J., Kot-Niewiadomska, A., & Galos, K. (2021). The criticality of crude oil for energy security: A case of Poland. Energy, 220, 119707. https://doi.org/10.1016/j.energy.2020.119707
• Kiedrowska-Pryka, M. (2014). Zależność Unii Europejskiej od zewnętrznych dostaw surowców energetycznych – struktura zużycia nośników energii i ich dywersyfikacja w krajach członkowskich UE. In P. Kwiatkiewicz (Ed.), Bezpieczeństwo Energetyczne. Rynki surowców i energii teraźniejszość i przyszłość. Tom I – Polityka – Gospodarka – Zasoby naturalne- logistyka (pp. 419). Poznań: Fundacja na rzecz czystej energii. (in Polish).
• Kielerz, A., Beuch, W., & Marzec, R. (2018). Węgiel w energetyce zawodowej a polski miks energetyczny. Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk, 105, 85-94. https://doi.org/10.24425/124380 (in Polish).
• Kochanek, E. (2021). Evaluation of Energy Transition Scenarios in Poland. Energies, 14(19), 6058. https://doi.org/10.3390/en14196058
• Koryl, K. (2019). Bezpieczeństwo płynące z budowy gazociągu Baltic – Pipe. In M. Ruszel & S. Podmiotko (Eds.), Bezpieczeństwo energetyczne Polski i Europy. Uwarunkowania – wyzwania – Innowacje (pp. 33-42). Rzeszów: Instytut Polityki Energetycznej im. I. Łukasiewicza. (in Polish).
• Kruyt, B., van Vuuren, D. P., de Vries, H. J. M., & Groenenberg, H. (2009). Indicators for energy security. Energy Policy, 37(6), 2166-2181. https://doi.org/10.1016/j.enpol.2009.02.006
• Kryzia, D., & Gawlik, L. (2012). Perspektywy gazu z łupków w Polsce. Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią, 82, 5-19. (in Polish).
• Lorek, M. (2017). Bezpieczeństwo energetyczne a bezpieczeństwo wewnętrzne państwa. Modern Management Review, 24(3), 95-104. (in Polish).
• Lorenz, U. (2016). Węgle energetyczne o obniżonej jakości w handlu międzynarodowym. Polityka Energetyczna – Energy Policy Journal, 19(3), 19-34. (in Polish).
• Matkowski, A., & Musiał, P. (2012). Systemowe magazyny gazu w Polsce. Archiwum Energetyki, 1, 82-92. (in Polish).
• Minister Klimatu i Środowiska. (2021). Sprawozdanie z wyników monitorowania bezpieczeństwa dostaw paliw gazowych za okres od dnia 1 stycznia 2020 r. do dnia 31 grudnia 2020 r. https://bip.mos.gov.pl/fileadmin/user_upload/bip/Energetyka/Sprawozdania_z_wynikow_monitorowania_bezpieczenstwa_dostaw_paliw_gazowych/1._Sprawozdanie_MKIS_z_monitorowania_bezpieczenstwa_dostaw_paliw_gazowych_za_2020.pdf (in Polish).
• Ministerstwo Gospodarki. (2009). Polityka energetyczna Polski do 2030 roku. https://www.gov.pl/documents/33372/436746/DE_Polityka_energetyczna_ost_2030.pdf/78b689ec-62ec-af88-b0d7-decf95abdb70 (in Polish).
• Misiągiewicz, J. (2019). Bezpieczeństwo energetyczne Unii Europejskiej. Implikacje nowych projektów infrastruktury gazociągowej w Europie. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej. (in Polish).
• Morozowska, S., Wendt, J., & Tomaszewski, K. (2021). The Challenges of Poland’s Energy Transition. Energies, 14(23), 8165. https://doi.org/10.3390/en14238165
• Motowidlak, T. (2018). Dylematy Polski w zakresie wdrażania polityki energetycznej Unii Europejskiej. Energy Policy Journal, 21(1), 5-20. (in Polish).
• Nyga-Łukaszewska, H., Aruga, K., & Stala-Szlugaj, K. (2020). Energy Security of Poland and Coal Supply: Price Analysis. Sustainability, 12(6), 2541. https://doi.org/10.3390/su12062541
• Ogarek, P. (2019). Przyszłość odnawialnych źródeł energii w Polsce w oparciu Politykę Energetyczną Polski do 2040 roku. In M. Ruszel & S. Podmiotko (Eds.), Bezpieczeństwo energetyczne Polski i Europy. Uwarunkowania – wyzwania – Innowacje (pp. 97-120). Rzeszów: Instytut Polityki Energetycznej im. I. Łukasiewicza. (in Polish).
• Olkuski, T., Szurlej, A., Tora, B., & Karpiński, M. (2018). Polish energy security in the oil sector. Energy and Fuels, 108, 1-8. https://www.e3s-conferences.org/articles/e3sconf/pdf/2019/34/e3sconf_ef18_02015.pdf
• Olkuski, T., Wyrwa, A., & Pluta, M. (2017). Prognozy popytu na paliwa i energię w Polsce i na świecie. Inżynieria Mineralna, 18(2), 145-152. (in Polish).
• Ostrowski, W. (2021). Russia, Transition and Poland Energy security a retrospective view. Journal of Contemporary Central and Eastern Europe, 29(2-3), 195-207. https://doi.org/10.1080/25739638.2021.2007605
• Paliński, A. (2018). Hurtownie danych i eksploracja danych w progowaniu popytu na gaz i usługi magazynowania gazu. Nafta – Gaz, 4, 283-289. https://doi.org/10.18668/NG.2018.04.04 (in Polish).
• Pangsy-Kania, S., & Wierzbicka, K. (2022). Niezależność od importu surowców energetycznych jako kluczowy element bezpieczeństwa ekonomicznego państwa. Polska na tle krajów UE. Optimum Economic Studies, 3(109), 85-101. (in Polish).
• Paszkowski, M. (2023). Wątpliwe źródło dostaw ropy naftowej do rafinerii w Europie Środkowej. Komentarze IEŚ, 753(1). https://ies.lublin.pl/komentarze/kazachstan-watpliwe-zrodlo-dostaw-ropy-naftowej-do-rafinerii-w-europie-srodkowej/ (in Polish).
• Pietrzak, M., Iglinski, B., & Kujawski, W. (2021). Energy Transition in Poland = Assessment of the Renewable Energy Sector. Energies, 14(8), 2046. https://doi.org/10.3390/en14082046
• Portal Interoperacyjności i Architektury. (2021). Polityka Energetyczna Polski do 2040 r. (PEP2040). https://www.gov.pl/web/ia/polityka-energetyczna-polski-do-2040-r-pep2040 (in Polish).
• Rybak, A., & Manowska, A. (2018). The future of crude oil and hard coal in the aspect of Poland’s energy security. Polityka Energetyczna – ENERGY POLICY JOURNAL, 21(4), 141-154. https://doi.org/10.24425/124505
• Schreurs, M. A. (2018). EU environmental policy. In H. Heinelt & S. Münch (Eds.), Handbook of European policies. Interpretative approaches to the EU (pp. 207-223). Cheltenham: Edward Elgar Publishing.
• Siemek, J., Mokrzycki, E., & Ney, R. (2008). Światowe zasoby surowców energetycznych – wnioski dla Polski. Rynek Energii, 6, 409-428. (in Polish).
• Sokołowski, W., & Zięcina, M. (2013). Konfigurowanie łańcuchów dostaw w aspekcie bezpieczeństwa energetycznego. In M. Chrabkowski, C. Tatarczuk & J. Tatarczuk (Eds.), Bezpieczeństwo w administracji, gospodarce i biznesie. Aksjologia zjawisk kryzysowych w gospodarcze, biznesie i logistyce (pp. 34-49). Gdynia: Wyższa Szkoła Administracji i Biznesu im. E. Kwiatkowskiego. (in Polish).
• Soroka, P. (2015). Bezpieczeństwo energetyczne: między teorią a praktyką. Warszawa: Elipsa. (in Polish).
• Stala-Szlugaj, A., & Grudziński, Z. (2019). Rosja na międzynarodowym rynku węgla energetycznego a eksport do Polski. Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk, 109, 21-38. https://doi.org/10.24425/znigsme.2019.130172 (in Polish).
• Stańczyk, J. (2019). Istota współczesnego pojmowania bezpieczeństwa – zasadnicze tendencje. Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego, 5, 15-33. https://doi.org/10.34862/rbm.2011.2 (in Polish).
• Stavytskyy, A., Kharlamova, G., Giedraitis, V., & Šumskis, V. (2018). Estimating the interrelation between energy security and macroeconomic factors in European countries. Journal of International Studies, 11(3), 217-238. https://doi.org/10.14254/2071-8330.2018/11-3/18
• Steinhoff, J. (2022). Polskie magazyny gazu są jednymi z najmniejszych w Europie. Mieszczą 15 procent rocznego zużycia. https://tvn24.pl/polska/gaz-ziemny-czy-wystarczy-gazu-na-zime-20222023-ile-polska-ma-gazu-w-magazynach-6126862 (in Polish).
• Szczerbowski, R. (2015). Polityka energetyczna wybranych krajów europejskich a strategia energetyczna Polski. Energy Policy Journal, 18(3), 5-14. (in Polish).
• Szurlej, A. (2008). Perspektywiczne segmenty krajowego rynku gazu ziemnego. Wiertnictwo Nafta Gaz, 25(2), 349-358. (in Polish).
• Tylec, T. (2013). Uwarunkowania globalne i regionalne bezpieczeństwa energetycznego Polski. Studia Ekonomiczne, 139, 93-100. (in Polish).
• Weiner, Cs. (2019). Diversifying away from Russian Gas: The Сase of Poland. Outlines of Global Transformations: Politics, Economics, Law, 12(2), 138-163. https://www.ogt-journal.com/jour/manager/files/OutlinesofGlobalTransformations_Weiner-1.pdf
• Wojtkowska-Łodej, G. (Ed.). (2020). Transformacja rynków energii: Gospodarka. Klimat. Technologia. Regulacje. https://energia.sgh.waw.pl/sites/energia.sgh.waw.pl/files/inline-files/publikacja%20w%20j%C4%99zyku%20polskim%20-%20Szkola%20Energii.pdf (in Polish).
• Zhou, C., Zhu, B., Davis, S. J., Liu, Z., Halff, A., Arous, S. B., Rodrigues, H. A., & Ciais, P. (2023). Natural gas supply from Russia derived from daily pipeline flow data and potential solutions for filling a shortage of Russian supply in the European Union (EU). Earth System Science Data, 15(2), 949-961. https://doi.org/10.5194/essd-15-949-2023
• Zych, G., Brodnicki, J., Czarnecka, M., Kinelski, G., & Kamiński, J. (2023). The Cost of Using Gas as a Transition Fuel in the Transition to Low-Carbon Energy: The Case Study of Poland and Selected European Countries. Energies, 16(2), 994. https://doi.org/10.3390/en16020994

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2024).