Aleje morwy białej Morus alba L. na Pomorzu Przednim i Zachodnim

• Autorzy: Jankowski Krzysztof , Mincel Marta , Leśnik Tadeusz

Identyfikatory

DOI

10.12912/23920629/124760

Warianty tytułu

EN

White mulberry Morus alba L. alleys in Fore-Pomerania and Western Pomerania

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Morwa biała Morus alba L. jest drzewem z rodziny morwowatych Moraceae, które pochodzi z Azji Wschodniej i pojawiło się w Europie w połowie XII wieku. Największe zainteresowanie uprawą morwy białej przypada na XVIII i XIX wiek i z tego okresu pochodzą najstarsze zachowane aleje morwowe na Pomorzu Przednim i Zachodnim. Największe zasługi w promowaniu tego gatunku na terenie Prus miał cesarz niemiecki Fryderyk II. W ostatnim stuleciu zainteresowanie morwą znacznie spadło i ze względu na jej przeciętne walory ozdobne spotykana jest coraz rzadziej w terenach zieleni. Najdłuższa krajowa aleja morw białych złożona z 31 egzemplarzy liczy prawie 800 metrów długości.

EN

White mulberry Morus alba L. is a tree from the Moraceae family, which originated in East Asia and came to Europe in the mid-12th century. The greatest level of interest in the cultivation of white mulberry was observed in the 18th and 19th century and the oldest preserved mulberry alleys in Fore-Pomerania and Western Pomerania originate from this period. The greatest accomplishments in promoting this species in Prussia should be attributed to German Emperor Frederick II. In the last century, the interest in mulberry has significantly declined and, due to its average ornamental qualities, it is less and less common in green areas. The longest national white mulberry alley, consisting of 31 specimens, stretches over 800 meters.

Słowa kluczowe

PL

dendrologia; Fryderyk II; jedwabnik

EN

dendrology; Fryderyk II; silkworm

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Inżynieria Ekologiczna
• Rocznik: 2020
• Tom: Vol. 21, nr 3
• Strony: 1--11
• Opis fizyczny: Bibliogr. 22 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Jankowski Krzysztof

• Pracownia Przyrodnicza Sosenka, ul. Tarpanowa 32/4, 70–796 Szczecin

autor

Mincel Marta

• Pracownia Przyrodnicza Sosenka, ul. Tarpanowa 32/4, 70–796 Szczecin

autor

Leśnik Tadeusz

Bibliografia

• 1. Białobok S., Hellwig Z. 1955. Drzewoznawstwo. Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa.
• 2. Bruchwald A. 1999. Dendrometria (wyd. III). Wydawnictwo SGGW, Warszawa.
• 3. Clark C. 2009. Prusy. Powstanie i upadek 1600– 1947. Bellona SA, Warszawa.
• 4. Grochowski J. 1973. Dendrometria. PWRiL, Warszawa, 1973.
• 5. Höhne F., Gießmann H.-J. 2017a. Maulbeeren – Exoten oder anbauwürdige Sonderkultur in Mecklenburg– Vorpommern? Info–Blatt, 4, 207–219.
• 6. Höhne F., Gießmann H.-J. 2017b. Maulbeeren – Fruchtbildung, Samenentwicklung und Keimfähigkeit. Info–Blatt, 5, 237–275.
• 7. Karczmarczuk R. 2012. Morwa, brusonecja i żółtnica pomarańczowa. Wszechświat, 113(1-3), 36–40.
• 8. Kasprzak K. 2005. Ochrona pomników przyrody. Wyd. ABRYS.
• 9. Kościelna J.A. 2011. Kronika wypadków königsberskich. Gazeta Chojeńska, nr 51–52.
• 10. Kościelna J.A. 2012. – Kronika wypadków königsberskich. Gazeta Chojeńska, nr 5.
• 11. Kurowski J. N. 1836. O potrzebie i możności zaprowadzenia w naszym kraju jedwabnictwa oraz krótka nauka hodowania jedwabnic i drzewa morwowego z najnowszych zagranicznych dzieł. Drukarnia przy ulicy Mazowieckiej, Warszawa.
• 12. Łakomy P., Kwaśna H. 2015. Atlas hub. Poradnik leśnika. Multico Oficyna Wydawnicza, Warszawa.
• 13. Mohn F. 1944. Was der Seidenbauer wissen muß. Wydanie 3. Reichsverband Deutscher Kleintierzüchter e.V., Fachgruppe Seidenbauer, Verlag Fritz, Pfennigstorff Berlin.
• 14. Pacyniak C., Smólski S. 1973. Drzewa godne uznania za pomniki przyrody oraz stan dotychczasowej ochrony drzew pomnikowych w Polsce. Roczniki AR w Poznaniu, 57, 41–65.
• 15. Pacyniak C. 1992. Najstarsze drzewa w Polsce. Wydawnictwo PTTK „Kraj”, Warszawa.
• 16. Pasewalk 154. 1939 Mapa, WIG, P34 S18, skala 1:100 000.
• 17. Pokorny J. 1992. Drzewa znane i mniej znane. Polska Oficyna Wydawnicza BGW, Warszawa.
• 18. Schiller M. 2014. Niezwykła aleja morwowa w Białęgach w gminie Chojna. Rocznik Chojeński, Wyd. Terra Incognita, Chojna, 237–249.
• 19. Seneta W., Dolatowski J. 2012. Dendrologia. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• 20. Szameitat H.-D., Szameitat H., Wilke B. 2014. Beobachtungen an Morus alba L. unter besonderer Berücksichtigung der Blüten-, Frucht- und Samenbeschaffenheit. Bot. Rundbrief für Mecklenburg- Vorpommern, 51, 74–80.
• 21. Tokarska-Guzik B., Dajdok Z., Zając M., Zając A., Urbisz A., Danielewicz W., Hołdyński C. 2012. Rośliny obcego pochodzenia w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem gatunków inwazyjnych. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, Warszawa.
• 22. Wartenberg 3153. 1919. Meβtischblatt 1630, skala 1:25 000.