Dzieje odkrycia, rozpoznania geologicznego i eksploatacji złoża soli kamiennej w Kłodawie

• Autorzy: Poborska-Młynarska Katarzyna

Warianty tytułu

EN

History of the discovery, exploration and exploitation of the rock salt deposit in Kłodawa, Central Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Kopalnia soli w Kłodawie założona na złożu Kłodawa 1 w wysadzie soli cechsztyńskich jest od wielu lat największym producentem soli kamiennej w kraju. W artykule przedstawiono historię odkrycia wysadu kłodawskiego i założenia kopalni w 1949 r., technologię eksploatacji, naturalne zagrożenia w złożu, podsumowanie działalności i doświadczenia górniczego i kierunki rozwoju kopalni w przyszłości. Wydobycie zmieniało się w ostatnim dziesięcioleciu od 400 tys. do przeszło 800 tys. Mg rocznie. Kopalnia dysponuje wyeksploatowanymi wyrobiskami o objętości około 19 mln m3 . Rozpatrywana jest możliwość likwidacja komór poprzez wypełnianie ich masowymi drobnoziarnistymi odpadami w technologii podsadzki hydraulicznej lub pastowej. W kopalni soli w Kłodawie istnieją obecnie możliwości zrealizowania optymalnego scenariusza funkcjonowania kopalni soli: od wybierania surowca aż do wyczerpania zasobów, po pełne wykorzystanie gospodarcze przestrzeni poeksploatacyjnej.

EN

The Kłodawa Salt Mine established in the Zechstein salt dome in central Poland has been the largest producer of rock salt in the country for many years. The article presents the history of the discovery of the Kłodawa salt dome and the founding of the mine in 1949, exploitation techniques, natural threats in the mine, summary of mining operations and experience and directions of mine future development. The output of the mine has changed in the last decade from 400,000 up to over 800,000 Mg per year. During decades of salt extraction the significant volume of about 19 million m3of excavations has been created. The possibility of liquidation of chambers by filling them with mass fine-grained waste g is considered. In the Kłodawa mine, there are currently possibilities to realize the optimal scenario of the salt mine operation, i.e. from salt extraction to full economic use of post-exploitation voids.

Słowa kluczowe

PL

górnictwo solne; Kopalnia Soli Kłodawa; technologia eksploatacji soli; produkcja soli

EN

salt mining; Kłodawa Salt Mine; salt exploitation techniques; salt production

• Wydawca: Polskie Stowarzyszenie Górnictwa Solnego
• Czasopismo: Przegląd Solny
• Rocznik: 2018
• Tom: T. 14
• Strony: 5--14
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz., rys., wykr.

Twórcy

autor

Poborska-Młynarska Katarzyna

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica, Wydział Górnictwa i Geoinżynierii, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

Bibliografia

• Bilans gospodarki surowcami mineralnymi Polski i świata. Lata 1993 – 2017. Opracowanie zbiorowe. Pracownia Polityki Surowcowej. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią. Polska Akademia Nauk. Kraków.
• CHEMKOP. „Kopalnia Soli „Kłodawa” - schemat przestrzenny wyrobisk górniczych”. Materiały archiwalne KS ”Kłodawa.
• CHWAŁEK J., 2010. Kopalnia Soli „Kłodawa”. Historyczny zarys warunków powstania kopalni oraz jej budowy i rozbudowy. W: Dzieje górnictwa – element europejskiego dziedzictwa kultury, 3, red. P.P. Zagożdżon i M. Madziarz, Wrocław.
• http://geoportal.pgi.gov.pl/surowce/mapy
• http://www.sol-klodawa.com.pl/o-firmie/historia-firmy
• http://www.sol-klodawa.com.pl/produkty
• Kopalnia Soli „Kłodawa” – dane produkcyjne.
• KRAUSE E., KOBIELA Z., 2005. Ocena stanu zagrożenia metanowego oraz zagrożenia wyrzutami gazów i skał w Kopalni Soli „Kłodawa”. W: Poborska-Młynarska K. (kier. zesp.), 2003. Możliwości utrzymania produkcji w Kopalni Soli „Kłodawa” oraz koncepcje jej likwidacji w świetle obecnego rozpoznania budowy geologicznej, zagrożeń naturalnych i geomechanicznych skutków wieloletniej eksploatacji. Materiały archiwalne KS”Kłodawa”.
• POBORSKA-MŁYNARSKA K. (kier. zesp.), 2003. Możliwości utrzymania produkcji w Kopalni Soli „Kłodawa” oraz koncepcje jej likwidacji w świetle obecnego rozpoznania budowy geologicznej, zagrożeń naturalnych i geomechanicznych skutków wieloletniej eksploatacji. Materiały archiwalne KS”Kłodawa”.
• POBORSKA-MŁYNARSKA K., 2007. Naturalne ograniczenia eksploatacji w geologiczno-górniczych warunkach złoża soli kamiennej Kopalni Soli „Kłodawa”. Mechanizacja i Automatyzacja Górnictwa, 9 (440): 101 – 108.
• POBORSKI J., 1966. Z historii badań geologiczno-górniczych w Kłodawie. Chemik, 3, (XIX): 92-93.
• Rocznik statystyczny przemysłu. Lata: 1946 – 1990. GUS Warszawa.
• WERNER Z. z zesp., 1958. Dokumentacja geologiczna złoża soli potasowo-magnezowych i soli kamiennej w Kłodawie w/g stanu robót na dzień 1.IV.1958 r. IG, Warszawa.
• WERNER Z. z zesp., 1962. Dokumentacja geologiczna złoża soli potasowo-magnezowych i soli kamiennej w kłodawskim wysadzie solnym w/g stanu robót na dzień 1.VII.1962 r. IG, Warszawa.
• WERNER Z. z zesp., 1972. Dokumentacja geologiczna zasobów złoża soli kamiennej Kopalni Soli „Kłodawa” w Kłodawie, woj. konińskie. IG, Warszawa.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).