Ocena powszechnej obrony przeciwlotniczej jako dedykowanej formy przeciwdziałania bezzałogowym statkom powietrznym

• Autorzy: Pacek Paweł

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0055.1655

Warianty tytułu

EN

Assessment of Passive Air Defense as Dedicated Means of Countering Unmanned Aerial Vehicles

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule omówiono pojęcie powszechnej obrony przeciwlotniczej (POPL) na podstawie najnowszych dokumentów doktrynalnych – DD-3.14(B) i AJP-3.14(B), a także wniosków z konfliktów w Ukrainie i na Bliskim Wschodzie. Przeprowadzono badania typu desk research obejmujące analizę ewolucji terminologicznej, porównanie narodowych i sojuszniczych regulacji oraz studium przypadku wskazujące praktyczne aspekty zwalczania bezzałogowych statków powietrznych. Dowiedziono, że POPL – definiowana jako zespół aktywnych i pasywnych działań prowadzonych środkami organicznymi – pozostaje kluczowym elementem ochrony wojsk w warunkach ograniczonej dostępności wyspecjalizowanych systemów przeciwdronowych. Zaproponowano doprecyzowanie definicji, ujednolicenie terminologii oraz modernizację procedur detekcji, alarmowania i przeciwdziałania elektromagnetycznego w celu zapewnienia spójnych, wielowarstwowych zdolności zwalczania BSP na wszystkich szczeblach dowodzenia.

EN

The article examines the concept of passive air defense (PAD) based on the most recent doctrinal documents – DD-3.14(B) and AJP-3.14(B) – as well as insights derived from ongoing armed conflicts in Ukraine and the Middle East. The research employed a desk research methodology encompassing the analysis of terminological evolution, a comparative review of national and allied regulatory frameworks, and case studies highlighting practical aspects of countering unmanned aerial systems (UAS). The findings demonstrate that PAD – defined as a set of active and passive measures conducted by organic air defense assets – remains a critical component of force protection in operational environments characterized by limited availability of dedicated counter-UAS systems. Consequently, the study proposes a refinement of the current definition, standardization of terminology, and the modernization of procedures related to detection, alerting, and electromagnetic countermeasures. These enhancements aim to ensure coherent, layered counter-UAS capabilities across all levels of command.

Słowa kluczowe

PL

bezzałogowe statki powietrzne; powszechna obrona przeciwlotnicza; zabezpieczenie bojowe; ochrona wojsk; bezpieczeństwo pola walki

EN

unmanned aerial vehicles; passive air defense; combat protection; force protection; battlefield security

• Wydawca: Wojskowy Instytut Wydawniczy
• Czasopismo: Kwartalnik Bellona
• Rocznik: 2025
• Tom: Nr 1
• Strony: 99--114
• Opis fizyczny: Bibliogr. 19 poz.

Twórcy

autor

Pacek Paweł

• Lotnicza Akademia Wojskowa, Dęblin

• https://orcid.org/0009-0004-3901-6314

Bibliografia

• 1. Bondar O. P., About the strategy of impressing enemy UAVs. „Systems and Technologies” 2022, No. 64 (2), s. 14-18.
• 2. Bendett, S., Nersisyan, L., The drone war over Ukraine, s. 168–194, Taylor & Francis Group [online], 2024, https://www.taylorfrancis.com/chapters/edit/10.4324/9781003454120-8/drone-war-ukraine-samuel-bendettleonid-nersisyan/.
• 3. Bonomo J. L., Thomson J. A., The promise od passive defenses, RAND Co, Santa Monica 1987.
• 4. Dobija K., Countering Unmanned Aerial Systems (UAS) in Military Operations „Safety & Defense” 2023, No. 9 (1), s. 74-82.
• 5. Dywizjon przeciwlotniczy oddziału ogólnowojskowego (poradnik), Warszawa 2002.
• 6. Działania lądowe w operacjach połączonych. DD-3.2(B), Bydgoszcz 2025.
• 7. Glen A., Podstawy poznawcze bezpieczeństwa powietrznego państwa, Warszawa 2013.
• 8. FM 3-01.7, Air Defense Artillery Brigade Operations, February 2010.
• 9. FM3-01.11, Air Defense Artillery Reference Handbook, Washington 2000.
• 10. Instrukcja o powszechnej obronnie przeciwlotniczej w Siłach Zbrojnych RP, Warszawa, 2013.
• 11. Leksykon wiedzy wojskowej, M. Laprus (red. nauk.), Warszawa 1979.
• 12. Michalski D., Michalska A., Protection against Drone Activity, „Security Forum” 2017, nr 1, s. 74–83.
• 13. NATO Allied Joint Doctrine for Force Protection (AJP-3.14), Edition B, Version 1. NATO Standardization Office, October 2024.
• 14. Ochrona wojsk. DD-3.14(A), Bydgoszcz 2015.
• 15. Ochrona wojsk. DD-3.14(B), Bydgoszcz 2025.
• 16. Radomyski A., Dobija K., Podręcznik przeciwlotnika, wyd. 2, Warszawa 2014.
• 17. Radomyski A., Powszechna obrona przeciwlotnicza wojsk, Warszawa 2014.
• 18. Regulamin działań wojsk lądowych, Warszawa 2008.
• 19. Vademecum obrony przeciwlotniczej i przeciwgazowej ludności cywilnej ze szczegółowym uwzględnieniem zasad ratownictwa przeciwgazowego, Warszawa 1936.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr POPUL/SP/0154/2024/02 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki II" - moduł: Popularyzacja nauki (2025).