Pułapki złożowe zapadliska przedkarpackiego w czołowej strefie nasunięcia Karpat

• Autorzy: Miziołek M. , Filar B. , Cierzniak M.

Identyfikatory

DOI

10.18668/NG.2017.08.02

Warianty tytułu

EN

Reservoir traps of the Carpathian Foredeep in the frontal zone of the Carpathian overthrust

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W południowej strefie zapadliska przedkarpackiego mającej bezpośredni kontakt z nasunięciem karpacko-stebnickim powstał szereg złóż gazu ziemnego o odmiennej genezie. Zasadniczy wpływ na utworzenie się tych pułapek miały różne procesy, najważniejsze z nich to: morfologia podłoża podmioceńskiego, środowisko i warunki sedymentacji oraz nasunięcie się płaszczowin karpackich na utwory miocenu autochtonicznego. Współoddziaływanie tych czynników doprowadziło w efekcie końcowym do powstania złóż gazu ziemnego w pułapkach o charakterze: litologicznym, tektonicznym, facjalnym i stratygraficznym. W warunkach kompresji tektonicznej wytworzyły się też w strefach szczytowych złoża gazu z wodą podścielającą, poniżej których stwierdzono ponownie strefy gazowe – co wydaje się być pozornie nielogiczne. W artykule zaprezentowano koncepcję przedstawiającą prawdopodobny proces i mechanizm tworzenia się takich pułapek oraz pułapek na izolowanych lub częściowo izolowanych grzbietach podłoża prekambryjskiego w warunkach sedymentacji na podmorskim stożku napływowym. Znajomość genezy tego typu pułapek jest bardzo istotna dla właściwej oceny zasobów oraz rozwiercania i eksploatacji złóż.

EN

A number of gas fields which are connected with various sedimentary conditions, have accumulated in the southern part of the Carpathian Foredeep contacting directly with the Carpathian-Stebnik overthrust. Various processes have an influence on the evolvement of reservoir traps but the most important ones are: the morphology of the under-Miocene substrate, sedimentary environment and the overlap of the Carpathian nappes on the autochthonous Miocene strata. The interaction of these factors have resulted in gas reservoirs formation in lithological, tectonic and stratigraphic traps. Under conditions of tectonic compression, gas reservoirs with underlying water have developed, where other gaseous areas in the same trap have been found. The article shows the conception describing probable mechanisms having an influence on the process of reservoir traps development in the area of isolated or partially isolated Precambrian ridges connected with submarine fan’s environment. Determining the origins of these types of traps is crucial for proper reservoir resources assessment and subsequent exploitation.

Słowa kluczowe

PL

pułapki złożowe; zapadlisko przedkarpackie; złoża gazu

EN

hydrocarbon traps; Carpathian Foredeep; gas fields

• Wydawca: Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Nafta-Gaz
• Rocznik: 2017
• Tom: R. 73, nr 8
• Strony: 551--557
• Opis fizyczny: Bibliogr. 13 poz., rys.

Twórcy

autor

Miziołek M.

• Zakład Podziemnego Magazynowania Gazu, Instytut Nafty i Gazu – Państwowy Instytut Badawczy, ul. Lubicz 25 A, 31-503 Kraków

autor

Filar B.

• Zakład Podziemnego Magazynowania Gazu, Instytut Nafty i Gazu – Państwowy Instytut Badawczy, ul. Lubicz 25 A, 31-503 Kraków

autor

Cierzniak M.

• Zakład Podziemnego Magazynowania Gazu, Instytut Nafty i Gazu – Państwowy Instytut Badawczy, ul. Lubicz 25 A, 31-503 Kraków

Bibliografia

• [1] Dziadzio P.: Śródmenilitowe piaskowce magdaleńskie jako przykład płytkowodnej sedymentacji deltowej w Karpatach. Nafta-Gaz 2015, nr 9, s. 624-631.
• [2] Dziadzio P., Liszka B., Maksym A., Staryszak G.: Środowisko sedymentacji utworów miocenu autochtonicznego w brzeżnej strefie Karpat a interpretacja geologiczno-złożowa w obszarze Husów-Albigowa-Krasne. Nafta-Gaz 1997, nr 9, s. 407-414.
• [3] Dziadzio P., Maksym A., Olszewska B.: Sedymentacja utworów miocenu autochtonicznego we wschodniej części zapadliska przedkarpackiego. Przegląd Geologiczny 2006, vol. 54, nr 5, s. 413-420.
• [4] Holditch S.A.: Unconventional gas. Working Document of the NPC Global Oil & Gas Study, USA, 2007, s. 1-54.
• [5] Holditch S.A.: Unconventional oil and gas resource development - Let’s do it right. Journal of Unconventional Oil and Gas Resources 2013, vol. 1-2, s. 2-8.
• [6] Jawor E.: Poszukiwanie i rozpoznawanie złóż węglowodorów w nieantyklinalnych pułapkach w środkowej części zapadliska przedkarpackiego. Konferencja Naukowo-Techniczna, Krosno 1982.
• [7] Kasprzyk A.: Cykliczność sedymentacji utworów ewaporatowych badenu zapadliska przedkarpackiego. Przegląd Geologiczny 1995, vol. 43, nr 4, s. 339-341.
• [8] Krzywiec P.: Geodynamiczne i tektoniczne uwarunkowania ewolucji basenów przedgórskich z odniesieniami do zapadliska przedkarpackiego. Przegląd Geologiczny 2006, vol. 54, nr 5, s. 404-412.
• [9] Krzywiec P., Aleksandrowski P., Florek R., Siupik J.: Budowa frontalnej strefy Karpat zewnętrznych na przykładzie mioceńskiej jednostki Zgłobic w rejonie Brzeska-Wojnicza - nowe dane, nowe modele, nowe pytania. Przegląd Geologiczny 2004, vol. 52, nr 11, s. 1051-1059.
• [10] Krzywiec P., Sipiuk J., Madej R., Peryt T.: Mioceńska ekstensja, kompresja, ruchy przesuwne - tektoniczny model ewolucji wschodniej części zapadliska przedkarpackiego. Przegląd Geologiczny 2001, vol. 49, s. 404-412.
• [11] Myśliwiec M.: Typu pułapek gazu ziemnego i strefowość występowania ich złóż w osadach miocenu wschodniej części zapadliska przedkarpackiego. Przegląd Geologiczny 2004, vol. 52, nr 8/1, s. 657-664.
• [12] Oszczypko N.: Powstanie i rozwój polskiej części zapadliska przedkarpackiego. Przegląd Geologiczny 2006, vol. 54, nr 5, s. 396-403.
• [13] Stefaniuk M., Krzysztofik M., Cygal A.: Model złoża ropy naftowej Łodyna i jego otoczenia w interpretacji danych elektromagnetycznych. Nafta-Gaz 2015, nr 9, s. 681-690.

Uwagi

PL

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).