Zanieczyszczenie chromem wód podziemnych w rejonie Częstochowy

• Autorzy: Zdechlik R. , Nikiel G. , Jaros M.

Warianty tytułu

EN

Groundwater pollution with chromium near Częstochowa

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Chrom jest pierwiastkiem o szerokim zastosowaniu w przemyśle chemicznym i metalurgicznym, co stanowi główną przyczynę jego wprowadzania do środowiska w ściekach i wyciekach. Przykładem rejonu zanieczyszczonego związkami chromu są okolice Częstochowy. Szersze badania podjęto tu w latach 90. XX wieku z powodu zanieczyszczenia wód GZWP nr 326N, rozległego i zasobnego zbiornika szczelinowo-krasowego, występującego w utworach węglanowych jury górnej, stanowiącego główny poziom wodonośny oraz podstawę zaopatrzenia w wodę. Postawiono trzy koncepcje rozprzestrzeniania się zanieczyszczenia: (1) poziomy przepływ strumienia z dominacją procesów dyspersji, (2) głęboki poziomy przepływ strumienia z ascenzyjnym ruchem wód do współczesnego poziomu drenażu, (3) migracja zanieczyszczeń w wodach powierzchniowych. Wyniki opróbowania wód podziemnych przeprowadzonego w 2011 r. wykazały, że w porównaniu z 1995 r. zanieczyszczenie chromem uległo zmniejszeniu, jednak problem w dalszym ciągu istnieje, a kierunki i drogi migracji zanieczyszczeń w wodach poziomu górnojurajskiego nadal nie zostały jednoznacznie rozpoznane.

EN

Chromium is an element widely used in chemical and metallurgical industries that is the primary source of release of chromium compounds into the environment with industrial wastewater. An example of the region contaminated by chromium compounds is Częstochowa area. Wider research was undertaken in‘90s due to water pollution in the spacious and affluent fracture-karst reservoir MGWB No. 326N, associated with the Upper Jurassic carbonate formations. This MGWB is the main aquifer and a source of water for Częstochowa. The three hypotheses of chromium pollution pathways were formulated: (1) horizontal water flow with domination of dispersion processes, (2) deep horizontal flow with ascending movement of water to the contemporary drainage level, (3) migration of pollutants in surface water. Sampling of groundwater conducted in 2011 showed that compared to 1995, chromium pollution was reduced, although up to now the problem still exists and the directions and pathways of migration of contaminated Upper Jurassic groundwater have not been yet univocally identified.

Słowa kluczowe

PL

zanieczyszczenie chromem; GZWP 326N; jura górna; Częstochowa

EN

chromium pollution; MGWB No. 326N; Upper Jurassic; Częstochowa

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
• Rocznik: 2013
• Tom: nr 456 Hydrogeologia z. 14/2
• Strony: 665--670
• Opis fizyczny: Bibliogr. 9 poz., rys.

Twórcy

autor

Zdechlik R.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Katedra Hydrogeologii i Geologii Inżynierskiej, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Nikiel G.

• Politechnika Częstochowska, Wydział Inżynierii Środowiska i Biotechnologii, Instytut Inżynierii Środowiska, ul. Brzeźnicka 60a, 42-200 Częstochowa; stypendysta w ramach projektu „DoktoRIS – Program stypendialny na rzecz innowacyjnego Śląska” współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego; GEOBIOS Sp. z o.o., ul. Tartakowa 82, 42-202 Częstochowa

autor

Jaros M.

• P.U. GEOCARBON Sp. z o.o., ul. Dunikowskiego 12-14, 40-127 Katowice

Bibliografia

• [1] DZIUK A.M., 1989 — Dokumentacja hydrogeologiczna zasobów wód podziemnych zbiornika jury górnej na N od Częstochowy. Przedsiębiorstwo Geologiczne w Katowicach Oddział w Częstochowie. Arch. Geol. Urz. Marsz., Katowice.
• [2] DZIURA M., 2012 — Zanieczyszczenie środowiska wodno-gruntowego w rejonie Częstochowy związkami chromu. [pr. magister.] Arch. Katedr. Hydrogeol. i Geol. Inż. AGH, Kraków.
• [3] HERMAŃSKI S., 1992 — Dokumentacja ujęcia wód podziemnych z utworów jury górnej Kokawa-Rybna. GEOBIOS Sp. z o.o.
• [4] HERMAŃSKI S., 1996 — Projekt prac geologicznych dla monitoringu wód podziemnych w wodonośnych utworach jury górnej na N od Częstochowy – Związki Cr. GEOBIOS Sp. z o.o.
• [5] HERMAŃSKA-NIKIEL D., 1995 — Zanieczyszczenie związkami chromu wód podziemnych GZWP326 na północ od Częstochowy. [praca magister.]. AGH, Kraków.
• [6] ŁUKACZYŃSKI I., MUSIAŁ T., KROPORNICKI Z., 1999 — Dokumentacja hydrogeologiczna określająca aktualny zasięg migracji chromu w GZWP nr 326 na północ od Częstochowy. NPG S.C. Arch. Geol. Urz. Marsz., Katowice.
• [7] MACIOSZCZYK A., DOBRZYŃSKI D., 2007 — Hydrogeochemia strefy aktywnej wymiany wód podziemnych. PWN, Warszawa.
• [8] NIKIEL G., 1995 — Modelowanie migracji zanieczyszczeń we fragmencie GZWP 326 na północ od Częstochowy. [praca magister.]. Arch. Katedr. Hydrogeol. i Geol. Inż. AGH, Kraków.
• [9] Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 kwietnia 2010 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. (DzU Nr 72, poz. 466).