Kodeks Poundbury Middle Farm jako przykład zapisu planistycznego w praktyce nowej urbanistyki

• Autorzy: Domińczak Michał

Identyfikatory

DOI

10.24427/aea-2021-vol13-no2-01

Warianty tytułu

EN

The Poundbury Middle Farm urban code as an example of new urbanism planning practice

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Tekst poświęcony jest zagadnieniom metodyki zapisu planistycznego charakterystycznej dla projektów urbanistycznych wczesnej fazy rozwoju ruchu New Urbanism (Nowy Urbanizm, Nowa Urbanistyka). Wskazany problem badawczy opisano na przykładzie kodeksu urbanistycznego dzielnicy Middle Farm, która stanowiła pierwszą fazę budowy Poundbury – nowego miasta w sąsiedztwie Dorchester w południowej Anglii. Jego zabudowa uznawana jest także jako reprezentatywny przykład architektury nowego klasycyzmu. W pierwszej kolejności przedstawiono pierwotny kodeks urbanistyczny autorstwa pracowni DPZ (Duany, Plater-Zyberk), następnie porównano go do obowiązującego aktualnie zbioru przepisów oraz konwencjonalnych metod zapisu planistycznego i zobrazowano efekty jego stosowania w praktyce. Przeprowadzona analiza porównawcza pozwoliła na sformułowanie wniosków odnośnie do specyfiki metod zapisu planistycznego cechujących pierwsze realizacje odwołujące się do idei Nowego Urbanizmu. Metodyka zapisu planistycznego, według którego zrealizowano Poundbury, skupia się przede wszystkim na celu, jakim jest osiągnięcie spójnej i harmonijnej przestrzeni publicznej oraz klarownych zasad rozwoju przestrzennego. Nie stosuje strefowania funkcjonalnego, ponieważ cała zabudowa z założenia ma charakter wielofunkcyjny. Tradycyjne i klasyczne formy architektoniczne, jakie zaplanowano (i osiągnięto) w Poundbury, są wynikiem stosowania ścisłych wytycznych dotyczących typologii, materiałów budowlanych, detalu i kompozycji, nie wynikają natomiast z nakazu trzymania się określonego stylu historycznego. Nadrzędną zasadą jest twórcza kontynuacja lokalnych, historycznych form architektonicznych, w tym przypadku z obszaru hrabstwa Dorset.

EN

The text is devoted to the issues of the planning methodology typical to the very first projects of the early stage of New Urbanism. The indicated research problem was described on the Middle Farm urban code example which was the first phase of the construction of Poundbury, Dorchester in southern England. Its architecture is also considered as a representative example of contemporary New Classicism. Firstly, the original urban code prepared by the DPZ studio (Duany, Plater- Zyberk) was presented, then it was compared to the current set of regulations and conventional methods of planning. Finally, the effects of its application in practice were illustrated. The methodology of planning techniques implemented in Poundbury was focused primarily on achieving a coherent and harmonious public space and clear principles of development. Typical zoning does not apply here because all buildings are in fact multi-functional. Traditional and classical architectural forms, which were achieved in Poundbury, are the result of strictly defined typology, building materials, detail and composition, but the result of ordering a particular historical style. The main principle of the code was the creative continuation of local tradition which here means Dorset county architecture.

Słowa kluczowe

PL

Poundbury; Middle Farm; nowy urbanizm; nowa urbanistyka; kod form przestrzennych; zapis planistyczny; nowy klasycyzm

EN

Poundbury; Middle Farm; new urbanism; form based code; new classicism; urban coding

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej
• Czasopismo: Architecturae et Artibus
• Rocznik: 2021
• Tom: Vol. 13, no. 2
• Strony: 1--15
• Opis fizyczny: Bibliogr. 33 poz., rys.

Twórcy

autor

Domińczak Michał

• Politechnika Łódzka, Wydział Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska, al. Politechniki 6, 90–924 Łódź, Poland

• https://orcid.org/0000-0001-9599-0972

Bibliografia

• 1. Alexander Ch., (2008), Język wzorców. Miasta – budynki – konstrukcja, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
• 2. Chambers W., (1759), A treatise on civil architecture: in which the principles of that art are laid down, and illustrated by a great number of plates accurately designed, and elegantly engraved by the best hands, J. Haberkorn, London.
• 3. Codifying the New Urbanism. How to Reform Municipal Land Regulations (2004), Planning Advisory Service Report No.526, APA, Chicago.
• 4. Domińczak M. (2020), Nowa Urbanistyka. Metodyka projektowania wg SmartCode, Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej, Łódź.
• 5. Doubilet S. (1984), The Town of Seaside, „Progressive Architecture” 1984, January, s. 138–139.
• 6. Duany A. et al., (1990)New Town Ordinances&Codes [w:] Ch. Martin (red.), Prince Charles and the architectural debate, St. Martins, London, s. 71–74.
• 7. Duany A. (2003), Neighbourhood design in practice [w:] P. Neal (red.), Urban Villages and the Making of Communities, Spon Press, London and New York, s. 122–148.
• 8. Duany A. (2002), Notes on the Lexicon of the New Urbanism [w:] T. Bressi (red.), The Seaside Debates: A Critique of the New Urbanism, Rizzoli, New York–London, s. 27–32.
• 9. Hardy D. (2005), Poundbury: The Town That Charles Built, Town & Country Planning Association, London.
• 10. Jeleński T. (2010), Urbanistyka i gospodarka przestrzenna [w:] T. Begier, J. Kronenberg (red.), Wyzwania zrównoważonego rozwoju w Polsce, Fundacja Sędzimira, Kraków, s. 235–262.
• 11. Kolipiński B. (2015), Zagadnienia metodyczne miejscowego planowania przestrzennego w świetle przepisów prawa, Biuletyn KPZK PAN 2015, nr 257/258, s. 11–27.
• 12. Krieger A. (red.) (1991), Andrés Duany and Elizabeth Plater Zyberk. Towns and Town-making Principles, Rizzoli, Harvard University Graduate School of Design, New York.
• 13. Krier L. (2011), Architektura wspólnoty, Słowo-Obraz-Terytoria, Gdańsk.
• 14. Krier L. (1990), Master Plan of Poundbury Development [w:] Ch. Martin (red.), Prince Charles and the architectural debate, St. Martins, London, s. 46–55.
• 15. Lei Y. (2014), Urban/village Extension – Design Principles of New Urbanism: the Case Studies of Poundbury and Upton, University of Nottingham, Nottingham [komputeropis].
• 16. Lorens P. (2005), Nowy urbanizm jako strategia strukturalizacji nowych przestrzeni podmiejskich [w:] P. Lorens (red.) Problem suburbanizacji, Biblioteka Urbanisty Nr 7, Warszawa, s. 301–309.
• 17. Lorens P. (2006), Tematyzacja przestrzeni publicznej miasta, Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej, Gdańsk.
• 18. Mironowicz I. (2005), Technika zapisu planistycznego, Instytut Rozwoju Miast, Kraków.
• 19. Parolek D.G. et al. (2008), Form-Based Codes. A Guide for Planners, Urban Designers, Municipalities, and Developers, John Wiley & Sons, Hoboken.
• 20. Paszkowski Z. (2011), Miasto idealne w perspektywie europejskiej i jego związki z urbanistyką współczesną, Universitas, Kraków.
• 21. Plater-Zyberk E. (2008), An Optimistic Moment [w:] D.G. Parolek, K. Parolek, P.C. Crawford, Form- Based Codes. A Guide for Planners, Urban Designers, Municipalities, and Developers, John Wiley & Sons, ix-xii, Hoboken.
• 22. Plater-Zyberk E. (2015), Traditional Urbanism: Design, Policy and Case Studies [w:] T. Jeleński, S. Juchnowicz, E. Woźniak-Szpakiewicz, Tradition and Heritage in the Contemporary Image of the City, vol. 1, Kraków, s. 159–172.
• 23. Poundbury. Design And Community Code, Duchy of Cornwall, [b.m.] (2019).
• 24. Prince of Wales (1989), A Vision of Britain. A personal View of Architecture, Doubleday, London.
• 25. Samuels et al. (2004), Urban Forms. The Death and Life of Urban Block, Architectural Press, Oxford.
• 26. Stangel M. (2013), Kształtowanie współczesnych terenów miejskich w kontekście zrównoważonego rozwoju, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice.
• 27. Talen E. (2013), The Seaside Code [w:] D.A. Thadani, Visions of Seaside, Foundation/Evolution/Imagination. Built and Unbuilt Architecture, Rizzoli, New York–Paris–London–Milan, s. 193–213.
• 28. Thompson-Fawcett M. (1998), Leon Krier and the organic revival within urban policy and practice, „Planning Perspectives”, No. 13, s. 167–194.
• 29. Walters D. (2007), Designing Community. Charrettes, Master Plans and Form-Based Codes, Taylor&Francis, Amsterdam.
• 30. Wróblewski W. (2016), Wykorzystanie narzędzi Nowego Urbanizmu w procesie powrotu Łodzi do centrum / The Use of the New Urbanism Tools in the Process of Returning to the Centre. Case Study of Lodz, „Studia KPZK PAN”, nr 168, s. 136–157.
• 31. Thadani D. (red.) (2013), Visions of Seaside, Foundation/Evolution/Imagination. Built and Unbuilt Architecture, Rizzoli, New York–Paris–London–Milan.
• 32. Zaguła A. (2011), Zbudujmy piękne i dobre miasto – teoria i praktyka nowego urbanizmu [w:] L. Lameński, E. Błotnicka-Mazur (red.), Polis-Urbs-Metropolis, Materiały LIX Ogólnopolskiej Sesji Naukowej SHS, Warszawa, s. 339–352.
• 33. Zaguła A. (2014), Arystotelesowskie i religijne źródła nowego klasycyzmu w architekturze współczesnej, Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej, Łódź.