Czerwień zasadowa 9 : dokumentacja proponowanych dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego

• Autorzy: Kilanowicz Anna , Skrzypińska-Gawrysiak Małgorzata , Klimczak Michał

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0014.5830

Warianty tytułu

EN

C.I. Basic Red 9 : documentation of proposed values of occupational exposure limits (OELs)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Czerwień zasadowa 9 to barwnik używany głównie do barwienia preparatów histologicznych (podstawowy składnik odczynnika Schiffa). Związek ten znajduje się na 25. miejscu Top 50 substancji rakotwórczych na podstawie liczby pracowników narażonych w Polsce, a z danych Centralnego Rejestru o Narażeniu na Substancje, Mieszaniny, Czynniki lub Procesy Technologiczne o Działaniu Rakotwórczym lub Mutagennym wynika, że w 2018 r. narażonych na ten związek było 645 osób (głównie pracowników laboratoriów chemicznych oraz medycznych). W warunkach narażenia zawodowego główną drogą narażenia na tę substancję jest układ oddechowy. Za podstawę wyznaczenia wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) uznano wartość współczynnika nachylenia krzywej dawka–odpowiedź (SF) wyprowadzonego z dwuletnich badań rakotwórczości (narażenie po podaniu substancji z paszą, nowotwory wątroby) na samicach myszy. Przy założonym ryzyku dodatkowego nowotworu 10-4 i uwzględnieniu 40-letniego narażenia zawodowego na ten związek drogą inhalacyjną zaproponowano przyjęcie stężenia 0,02 mg/m³ jako wartości NDS dla czerwieni zasadowej 9. Brak jest natomiast podstaw merytorycznych do ustalenia wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh) oraz dopuszczalnego stężenia w materiale biologicznym (DSB). Ze względu na brak danych dotyczących wchłaniania czerwieni zasadowej 9 drogą dermalną nie ma również podstaw do oznakowania tej substancji symbolem „skóra”. Natomiast z uwagi na przypuszczalne działanie rakotwórcze na człowieka zaproponowano oznakowanie tej substancji symbolem „Carc. 1B”. Zakres tematyczny artykułu obejmuje zagadnienia zdrowia oraz bezpieczeństwa i higieny pracy będące przedmiotem badań z zakresu nauk o zdrowiu oraz inżynierii środowiska.

EN

C.I. Basic Red 9 is a dye used in histological preparations (the basic component of Schiff ’s reagent). This compound is ranked 25th in the Top 50 carcinogenic substances based on the number of workers exposed in Poland, and the data from the Central Register of Data on Exposure to Carcinogenic or Mutagenic Chemical Substances, Mixtures, Agents or Technological Processes shows that in 2018, 645 people (mainly employees of chemical and medical laboratories) were exposed to this compound. The main route of occupational exposure to this substance is the respiratory system. The MAC value was based on the slope factor of the dose-response curve derived from a two-year carcinogenicity study on female mice (liver cancer). With the assumed risk of additional cancer of 10-4 and 40 years of occupational exposure to this compound by inhalation, it was proposed to set a value of 0.02 mg/m³ as the MAC for C.I. Basic Red 9. There is no basis for setting the STEL and BEI values. Due to the lack of data on the absorption of C.I. Basic Red 9 by dermal route, there is also no basis to label this substance with the symbol „skin”. However, because of the supposed carcinogenic effect on humans, it is proposed to label this substance with the symbol „Carc. 1B”. This article discusses the problems of occupational safety and health, which are covered by health sciences and environmental engineering.

Słowa kluczowe

PL

czerwień zasadowa 9; pararozanilina; toksyczność; narażenie zawodowe; NDS; nauki o zdrowiu; inżynieria środowiska

EN

Basic Red 9; pararosaniline; toxicity; occupational exposure; MAC; health sciences; environmental engineering

• Wydawca: Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
• Rocznik: 2020
• Tom: Nr 4 (106)
• Strony: 91--105
• Opis fizyczny: Bibliogr. 41 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Kilanowicz Anna

• Uniwersytet Medyczny w łodzi 90-151 Łódź, ul. J. Muszyńskiego 1 POLAND

autor

Skrzypińska-Gawrysiak Małgorzata

• Uniwersytet Medyczny w łodzi 90-151 Łódź, ul. J. Muszyńskiego 1 POLAND

autor

Klimczak Michał

• Uniwersytet Medyczny w łodzi 90-151 Łódź, ul. J. Muszyńskiego 1 POLAND

Bibliografia

• 1. ACGIH – American Conference of Governmental Industrial Hygienists (2018). Guide to occupational exposure values.
• 2. Anderson B.E., Zeiger E., Shelby M.D. Resnick M.A., Gulati D.K., Ivett J.L., Loveday K.S. (1990). Chromosome aberration and sister chromatid exchange test results with 42 chemicals. Environ. Mol. Mutagen. (16 Suppl.) 18, 55–137.
• 3. Arni P., Dollenmeier P., Müller D. (1985). Automated modification of the Ames test with COBAS Bact. Mutat. Res. 144, 137–140.
• 4. Bonin A.M., Farquharson J.B., Baker R.S. (1981). Mutagenicity of arylmethane dyes in Salmonella. Mutat. Res. 89, 21–34.
• 5. ChemIDplus (2019). U.S. National Library of Medicine [https://chem.nlm.nih.gov/chemidplus/, dostęp: 6 maja 2019].
• 6. De Flora S. (1981). Study of 106 organic and inorganic compounds in the Salmonella/microsome test. Carcinogenesis 2, 283–298.
• 7. De Flora S., Camoirano A., Zanacchi P., Bennicelli C. (1984a). Mutagenicity testing with TA97 and TA102 of 30 DNA-damaging compounds, negative with other Salmonella strains. Mutat. Res. 134, 159–165.
• 8. De Flora S., Zanacchi P., Camoirano A., Bennicelli C., Badolati G.S. (1984b). Genotoxic activity and potency of 135 compounds in the Ames reversion test and in a bacterial DNA-repair test. Mutat. Res. 133, 161–198.
• 9. Druckrey H., Nieper H.A., Lo H.W. (1956). Carcinogene Wirkung von Parafuchsin in Injektionsversuch an Ratten. Naturwissenschaften 43, 543–544 [cyt. za: IARC 2010].
• 10. Dunkel V.C., Pienta R.J., Sivak A., Traul K.A. (1981). Comparative neoplastic transformation responses of Balb/3T3 cells, Syrian hamster embryo cells, and Rauscher murine leukemia virus-infected Fischer 344 rat embryo cells to chemical compounds. J. Natl. Cancer Inst. 67, 1303–1312.
• 11. Dunkel V.C., Zeiger E., Brusick D., McCoy E., McGregor D., Mortelmans K., Rosenkranz H.S., Simmon V.F. (1984). Reproducibility of microbial mutagenicity assays: I. Tests with Salmonella typhimurium and Escherichia coli using a standardized protocol. Environ. Mutagen. 6 (Suppl. 2), 1–251 [cyt. za: IARC 2010].
• 12. GESTIS (Database on hazardous substance), (2019). IFA (Institute for Occupational Safety and Health of German Social Accident Insurance) [http://gestis-en.itrust.de/nxt/ gateway.dll/gestis_en/000000.xml?f=templates$fn=default. htm$vid=gestiseng:sdbeng$3.0, dostęp: 6 maja 2019].
• 13. Green U., Holste J., Spikermann A.R. (1979). A comparative study of the chronic effects of magenta, paramagenta, and phenyl-beta-naphthylamine in Syrian golden hamsters. J. Cancer Res. Clin. Oncol. 95, 51–55.
• 14. Hagiwara M., Watanabe E., Barrett J.C., Tsutsui T. (2006). Assessment of genotoxicity of 14 chemical agents used in dental practice: ability to induce chromosome aberrations in Syrian hamster embryo cells. Mutat. Res. 603, 111–120.
• 15. Hayes S., Gordon A., Sadowski I., Hayes C. (1984). RK bacterial test for independently measuring chemical toxicity and mutagenicity: short-term forward selection assay. Mutat. Res. 130, 97–106.
• 16. HSDB – Hazardous Substances Data Bank (2019). U.S. National Library of Medicine [https://toxnet.nlm.nih.gov/cgibin/sis/htmlgen?HSDB, dostęp: 6 maja 2019].
• 17. IARC – International Agency on Research on Cancer (2010). Some aromatic amines, organic dyes, and related exposures. IARC Monographs on the evaluation of carcinogenic risks to humans. Vol. 99, 297–324. Lyon.
• 18. IARC – International Agency on Research on Cancer (2012). Chemical agents and related occupations. IARC Monographs on the evaluation of carcinogenic risks to humans. Vol. 100F, 105–110. Lyon.
• 19. IMP – Instytut Medycyny Pracy (2019). Centralny Rejestr Danych o Narażeniu na Substancje, Mieszaniny, Czynniki lub Procesy Technologiczne o Działaniu Rakotwórczym lub Mutagennym. Łódź [dane niepublikowane].
• 20. Ketkar M.B., Mohr U. (1982). The chronic effects of magenta, paramagenta and phenyl-beta-naphthylamine in rats after intragastric administration. Cancer Lett. 16, 203–206. [cyt. za: IARC 2010].
• 21. Kornbrust D.J., Barfknecht T.R (1984). Comparison of rat and hamster hepatocyte primary culture/DNA repair assays. Environ. Mutagen. 6, 1–11.
• 22. Lawlor T.E., Haworth S.R., Lilja H.S. Cameron T.P., Dunkel V.C. (1987). Detection of mutagenic activity in the urine of rodents treated with p-rosaniline. Environ. Mutagen. 9, 69–78.
• 23. Martins A.O., Canalli V.M., Azevedo C.M.N., Pires M. (2006). Degradation of pararosaniline (C.I. Basic Red 9 monohydrochloride) dye by ozonation and sonolysis. Dyes Pigments 68, 227–234.
• 24. Mitchell A.D., Rudd C.J., Caspary W.J. (1988). Evaluation of the L5178Y mouse lymphoma cell mutagenesis assay: intralaboratory results for sixty-three coded chemicals tested at SRI International. Environ. Mol. Mutagen. 12 Suppl. 13, 37–101.
• 25. Mortelmans K., Haworth S., Lawlor T, Speck W., Tainer B., Zeiger E. (1986). Salmonella mutagenicity tests: II. Results from the testing of 270 chemicals. Environ Mutagen, 8 (Suppl. 7), 1–119 [cyt. za: IARC 2010].
• 26. Myhr B.C., Caspary W.J. (1988). Evaluation of the L5178Y mouse lymphoma cell mutagenesis assay: intralaboratory results for sixty-three coded chemicals tested at Litton Bionetics, Inc. Environ. Mol. Mutagen. 12 Suppl. 13, 103–194.
• 27. NTP – National Toxicology Program (1986). NTP toxicology and carcinogenesis studies of C.I. Basic Red 9 monohydrochloride (pararosaniline) (CAS No. 569-61-9) in F344/N rats and B6C3F1 mice (feed studies). Natl. Toxicol. Program Tech. Rep. Ser. 285, 1–228.
• 28. NTP – National Toxicology Program (2016). Basic Red 9 Monohydrochloride. Report on Carcinogens, Fourteenth Edition, Research Triangle Park, NC: U.S. Department of Health and Human Services, Public Health Service.
• 29. OEHHA – Office of Environmental Health Hazard Assessment (1992). Expedited cancer potency values and proposed regulatory levels for certain proposition 65 carcinogens. California Environmental Protection Agency.
• 30. Pienta R.J., Kawalek J.C. (1981). Transformation of hamster embryo cells by aromatic amines. Natl. Cancer Inst. Monogr. 58, 243–251 [cyt. za: IARC 2010].
• 31. Puts C., ter Burg W. (2015). Identifying prevalent carcinogens at the workplace in Europe. RIVM Letter report 2015- 0107.
• 32. Rosenkranz H.S., Poirier L.A. (1979). Evaluation of the mutagenicity and DNA-modifying activity of carcinogens and noncarcinogens in microbial systems. J. Natl. Cancer Inst. 62, 873–892 [cyt. za: IARC 2010].
• 33. Rozporządzenie Komisji (UE) 2018/1513 z dnia 10 października 2018 r. zmieniające załącznik XVII do rozporządzenia (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH) w odniesieniu do niektórych substancji sklasyfikowanych jako rakotwórcze, mutagenne lub działające szkodliwie na rozrodczość, kategorii 1A lub 1B. Dz. Urz. L 256 z dnia 12.10.2017 r. [Commission Regulation (EU) 2018/1513 of 10 October 2018 amending Annex XVII to Regulation (EC) No 1907/2006 of the European Parliament and of the Council concerning the Registration, Evaluation, Authorisation and Restriction of Chemicals (REACH) as regards certain substances classified as carcinogenic, mutagenic or toxic for reproduction (CMR), category 1A or 1B].
• 34. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin, zmieniające i uchylające dyrektywy 67/648/EWG i 1999/45/ WE oraz zmieniające rozporządzenie WE nr 1907/2006. Dz. Urz. L 353 z dnia 31.12.2008 r. z późn. zm. [Regulation (EC) No 1271/2008 of the European Parliament and of the Council of 16 December 2008 on classification, labelling and packaging of substances and mixtures, amending and repealing Directives 67/548/EEc and 1999/45/EC, and amending Regulation (EC) No 1907/2006].
• 35. Simmon V.F. (1979a). In vitro assays for recombinogenic activity of chemical carcinogens and related compounds with Saccharomyces cerevisiae D3. J. Natl. Cancer Inst. 62, 901–909 [cyt. za: IARC 2010].
• 36. Simmon V.F. (1979b). In vitro mutagenicity assays of chemical carcinogens and related compounds with Salmonella typhimurium. J. Natl. Cancer Inst. 62, 893–899.
• 37. Simmon V.F., Rosenkranz H.S., Zeiger E., Poirier L.A. (1979). Mutagenic activity of chemical carcinogens and related compounds in the intraperitoneal host-mediated assay. J. Natl. Cancer Inst. 62, 911–918.
• 38. Speck W.T., Santella R.M., Rosenkranz H.S. (1978). An evaluation of the prophage lambda induction (inductest) for the detection of potential carcinogens. Mutat. Res. 54, 101–104.
• 39. Williams G.M., Laspia M.F., Dunkel V.C. (1982). Reliability of the hepatocyte primary culture/DNA repair test in testing of coded carcinogens and noncarcinogens. Mutat. Res. 97, 359–370.
• 40. Wnuk M., Szymczak W. (2001). Czerwień zasadowa 9. Wytyczne szacowania ryzyka zdrowotnego dla czynników rakotwórczych 13, 25–35 [publication in Polish].
• 41. Yamada T., Odawara K., Kaneko H. (2000). Concurrent detection of gene mutations and chromosome aberrations induced by five chemicals in a CHL/IU cell line incorporating a gpt shuttle vector. Mutat. Res. 471, 29–36.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2021).