Zasady badań i oceny właściwości ergonomicznych odzieży ochronnej

• Autorzy: Łężak K. , Bartkowiak G. , Greszta A.

Identyfikatory

DOI

10.15199/60.2018.05.1

Warianty tytułu

EN

The principles of research and evaluation ergonomic properties of protective clothing

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Obecnie na rynku dostępny jest bardzo szeroki asortyment odzieży ochronnej, zróżnicowanej zarówno pod względem konstrukcji, jak i zastosowanych materiałów. Ponadto wraz z postępem technologii wytwarzania oraz kształtowania określonych właściwości materiałów włókienniczych, coraz częściej na rynku pojawia się specjalistyczna odzież ochronna, tzw. odzież "inteligentna". Odzież ochronna musi być tak zaprojektowana i wytworzona, aby zagwarantować akceptowalny kompromis między koniecznością jej noszenia a zapewnieniem możliwie najwyższego komfortu dzięki nadaniu jej odpowiednich właściwości ergonomicznych i użytkowych. Obecnie dla wielu rodzajów odzieży ochronnej nie ma określonych wymagań w zakresie ergonomii lub są, ale sformułowane na dużym poziomie ogólności. Dlatego w CIOP-PIB opracowano koncepcję i metodykę trójmodułowej oceny ergonomicznej odzieży ochronnej o prostej i złożonej konstrukcji, opartej na analizie porównawczej wyników badań eksploatacyjnych, prowadzonych z użyciem tzw. odzieży referencyjnej i odzieży ochronnej. Do oceny wygody użytkowania i funkcjonalności odzieży ochronnej zdefiniowano i wprowadzono skwantyfikowane parametry: klasę komfortu i wskaźnik akceptowalności. Opracowana metodyka badań i oceny ergonomicznej odzieży ochronnej daje kompleksowe narzędzie badawcze do oceny funkcjonalności, bezpieczeństwa i komfortu użytkowania wszystkich możliwych rodzajów odzieży ochronnej.

EN

Currently, a wide range of protective clothing is available on the market. This clothing is varied in both the design and the materials used. In addition, along with the development of manufacturing technology and the shaping of certain properties of the textile materials, specialist protective clothing, so-called "intelligent" clothing appears increasingly on the market. The use of protective clothing, apart from protective functions, has a second, very important aspect - it must be designed and manufactured to guarantee an acceptable compromise between the necessity of using it and ensuring the highest possible comfort (lowest discomfort) to the user by giving it appropriate ergonomic and usable properties. Currently, for many types of protective clothing, there are no specific ergonomic requirements or they are, but formulated at a high level of generality. Therefore, CIOP-PIB developed the concept and the methodology of three-module ergonomic evaluation of protective clothing with a simple and complex construction, based on a comparative analysis of the results of exploitation tests, conducted with the use of reference clothing and protective clothing. The quantified parameters were defined and introduced: comfort class and acceptability index to evaluate the comfort and functionality of protective clothing. The developed methodology of research and evaluation of ergonomic protective clothing provides a comprehensive research tool for assess the functionality, safety and comfort of use all possible types of protective clothing.

Słowa kluczowe

PL

ergonomia; odzież ochronna; odzież referencyjna; klasa komfortu; wskaźnik akceptowalności

EN

ergonomics; protective clothing; reference clothing; comfort class; rate of acceptability

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Przegląd Włókienniczy - Włókno, Odzież, Skóra
• Rocznik: 2018
• Tom: nr 5
• Strony: 25--33
• Opis fizyczny: Bibliogr. 16 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Łężak K.

• Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy, Zakład Ochron Osobistych

autor

Bartkowiak G.

• Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy, Zakład Ochron Osobistych

autor

Greszta A.

• Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy, Zakład Ochron Osobistych

Bibliografia

• [1] Bartkowiak G., D. Błażejewski. 2003. "Jak zmniejszyć dyskomfort pracy w szczelnej odzieży ochronnej". Bezpieczeństwo Pracy. Nauka i Praktyka 2 : 23-24.
• [2] Bartkowiak G., A. Dąbrowska, A. Marszałek. 2013. "Analysis of thermoregulation properties of PCM garments on the basis of ergonomic tests". Textile Research Journal 83 (2) :148-159.
• [3] Coca A., W. J. Williams, R. J. Roberge et al. 2010. "Effects of fire fighter protective ensembles on mobility and performance". Applied Ergonomics 41 (4) : 636-641.
• [4] Dyrektywa EWG dotycząca Środków Ochrony Indywidualnej 89/686/ EWG.
• [5] Goch J. H. 2001. "Fizjologiczne i psychotechniczne aspekty użytkowania indywidualnych ochron przez funkcjonariuszy Policji, Straży Pożarnej i Straży Granicznej". Techniczne Wyroby Włókiennicze 1/2 : 36-38.
• [6] Havenith G., R. Heus. 2004. "A test battery related to ergonomics of protective clothing". Applied Ergonomics 35 : 3-20.
• [7] Jabłoński J., E. Tytyk. 2006. Ergonomia produktu: ergonomiczne zasady projektowania produktów. Poznań: wyd. Politechniki Poznańskiej.
• [8] Łuczyński W. 1995. "Wybrane aspekty użytkowania ochron osobistych". Techniczne Wyroby Włókiennicze 2 : 40-44.
• [9] Majchrzycka K., A. Brochocka, K. Łężak i inni. 2011. "Metodyka oceny właściwości użytkowych wyrobów balistycznych. Cz. I.". Przegląd Włókienniczy - Włókno Odzież Skóra 9 : 21-23.
• [10] Majchrzycka K., A. Brochocka, K. Łężak i inni. 2011. "Metodyka oceny właściwości użytkowych wyrobów balistycznych. Cz. II.". Przegląd Włókienniczy - Włókno Odzież Skóra 10 : 21-23.
• [11] Majchrzycka K., A. Brochocka, A. Łuczak et al. 2013. "Ergonomics assessment of composite balistic inserts for bullet - and fragment - proof vests". International Journal of Occupational Safety and Ergonomics 19 (3) : 387-396.
• [12] PN-EN 469:2014-11 Odzież ochronna dla strażaków - Wymagania użytkowe dotyczące odzieży ochronnej przeznaczonej do akcji przeciwpożarowej.
• [13] PN-EN ISO 13688:2013-12 Odzież ochronna - Wymagania ogólne.
• [14] Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 grudnia 2005 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej (Dz. U. nr 259, poz. 2173).
• [15] Saul E. V., J. Jaffe. 1955. "The effects of Clothing on gross motor performance". EP-12. US Army Quartermaster research and development command (NTIS:AD-066 180).
• [16] Smith S. 2005. "Protective Clothing: Protection versus comfort". Occupational Hazards 6 : 51-52.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).