Koncepcja zielonego portu w działaniach strategicznych polskich portów morskich

• Autorzy: Żukowska Sandra , Palmowski Tadeusz , Połom Marcin

Identyfikatory

DOI

10.4467/2543859XPKG.21.018.15045

Warianty tytułu

EN

The green port concept in the strategic activities of Polish seaports

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł prezentuje podejścia wybranych portów morskich do zrównoważonego rozwoju oraz prowadzenia polityki w oparciu o koncepcje zielonego portu. W aktualnych realiach rozwój portów morskich nie powinien skupiać się wyłącznie na tradycyjnej aktywności związanej z rozwojem zasobów portowych – rozwoju infrastrukturalnego czy suprastrukturalnego. Nowe formy działalności wychodzić powinny poza granice ich funkcjonowania i obejmować m.in. kwestie związane z otoczeniem społecznym i wrażliwością środowiskową. Wyniki badania obrazują priorytety działalności rozwojowej portów oraz wskazują obszary, które wymagają zwiększonej uwagi. Podjęcie działań w tych obszarach jest niezbędne w celu intensyfikacji działalności równoważącej korzyści ekonomiczne ze społecznymi i środowiskowymi.

EN

The article presents selected seaports’ approaches to sustainable development and policy-making based on the green port concept. In the current reality, the development of seaports should not only focus on traditional activities related to the development of port resources – infrastructural or suprastructural development. New forms of activity should go beyond the boundaries of their operation and include, inter alia, issues related to the social environment and environmental sensitivity. The survey results illustrate the priorities of port development activities and indicate areas that require increased attention. Action in these areas is necessary to enhance activities that balance economic, social and environmental benefits.

Słowa kluczowe

PL

zielony port; rozwój zrównoważony; port morski; port zrównoważonego rozwoju; csr

EN

green port; sustainable development; seaport; sustainable port; csr

• Wydawca: Komisja Geografii Komunikacji Polskiego Towarzystwa Geograficznego ; Uniwersytet Gdański. Katedra Geografii Rozwoju Regionalnego
• Czasopismo: Prace Komisji Geografii Komunikacji PTG
• Rocznik: 2021
• Tom: nr 24(3)
• Strony: 49--63
• Opis fizyczny: Bibliogr. 47 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Żukowska Sandra

• Zakład Rozwoju Regionalnego, Instytut Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet Gdański, J. Bażyńskiego 4, 80-309 Gdańsk

• https://orcid.org/0000-0003-4589-4063

autor

Palmowski Tadeusz

• Zakład Rozwoju Regionalnego, Instytut Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet Gdański, J. Bażyńskiego 4, 80-309 Gdańsk

• https://orcid.org/0000-0002-1644-7945

autor

Połom Marcin

• Zakład Rozwoju Regionalnego, Instytut Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet Gdański, J. Bażyńskiego 4, 80-309 Gdańsk

• https://orcid.org/0000-0001-7867-6236

Bibliografia

• [1] Apanowicz J., 2002, Metodologia ogólna, Wydawnictwo Bernardinum, Gdynia.
• [2] Bocheński T., Palmowski T., Studzieniecki T., 2021, The Development of Major Seaports in the Context of National Maritime Policy. The Case Study of Poland, Sustainability, 13(22), 1-20.
• [3] Cheaitou A., Cariou P., 2019, Greening of maritime transportation: a multi-objective optimization approach, Annals of Operations Research, 273(2), 501-525.
• [4] Czarniawska B., 2014, Social Science Research: From Field to Desk, SAGE Publications, Los Angeles.
• [5] Davarzani H., Fahimnia B., Bell M. G., Sarkis J., 2016, Greening ports and maritime logistics: A review, Transportation Research Part D: Transport and Environment, 48, 473-487.
• [6] Dooms M., 2019, Stakeholder Management for Port Sustainability: Moving from ad-hoc to Structural Approaches [w:] R. Bergqvist, J. Monios (red.), Green Ports: Inland and Seaside Sustainable Transportation Strategies, Elsevier, Amsterdam, 63-84.
• [7] Du K., Monios J., Wang Y., 2019, Green Port Strategies in China [w:] R. Bergqvist, J. Monios (red.), Green Ports: Inland and Seaside Sustainable Transportation Strategies, Elsevier, Amsterdam, 211-229.
• [8] EcoPorts, www.ecoports.com [dostęp: 20.07.2021].
• [9] EMTER – European Maritime Transport Environmental Report 2021, https://www.eea.europa.eu/publications/maritime-transport/ [dostęp: 20.07.2021].
• [10] Environmental Ship Index (ESI), www.environmentalshipindex.org [dostęp: 20.07.2021].
• [11] ESPO Environmental Report 2021, https://www.espo.be/media/ESP-2844%20(Sustainability%20Report%202021)%20FINAL.pdf [dostęp: 20.07.2021].
• [12] Hoyle B., 1989, The Port-City Interface: Trends, Problems and Examples, Geoforum, 20, 429-435.
• [13] Komisja Europejska, 2021, Komunikat Komisji Do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów w sprawie nowego podejścia do zrównoważonej niebieskiej gospodarki w UE „Przekształcenie niebieskiej gospodarki UE na rzecz zrównoważonej przyszłości”, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX:52021DC0240 [dostęp: 20.07.2021].
• [14] Koncepcja rozwoju Portu Władysławowo, 2019, „Szkuner” Sp. z o.o, Władysławowo, https://www.szkuner.pl/uploads/Szkuner%20-%20Koncepcja%20rozwoju%20Portu%20-%202019.07.31%20gotowy.pdf [dostęp: 20.07.2021].
• [15] Lam J. S. L., Notteboom T., 2014, The Greening of Ports: A Comparison of Port Management Tools Used by Leading Ports in Asia and Europe, Transport Reviews, 34(2), 169-189.
• [16] Lee P.T.-W., Kwon O.K., Ruan X., 2019, Sustainability Challenges in Maritime Transport and Logistics Industry and Its Way Ahead, Sustainability, 11(5), 1-9.
• [17] Lister J., 2015, Green Shipping: Governing Sustainable Maritime Transport, Global Policy, 6(2), 118-129.
• [18] Master Plan Portu Morskiego Kołobrzeg, 2019, Zarząd Portu Morskiego Kołobrzeg, Kołobrzeg https://bip.zpm.portkolobrzeg.pl/plik,1815,master-plan-zpm-v-3-0-pdf.pdf [dostęp: 20.07.2021].
• [19] Michalski T., 2020, Czy mamy do czynienia z regresem małych polskich portów i przystani morskich?, Prace Komisji Geografii Komunikacji PTG, 23(5), 61-72.
• [20] Notteboom T., van der Lugt L., van Saase N., Sel S., Neyens K., 2020, The Role of Seaports in Green Supply Chain Management: Initiatives, Attitudes, and Perspectives in Rotterdam, Antwerp, North Sea Port, and Zeebrugge, Sustainability, 12(4), 1-23.
• [21] Obwieszczenie Ministra Infrastruktury z dnia 13 lipca 2021 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej w sprawie utworzenia urzędów morskich, określenia ich siedzib oraz terytorialnego zakresu działania dyrektorów urzędów morskich, Dz. U. 2021 poz. 1339.
• [22] Oniszczuk-Jastrząbek A., Pawłowska B., Czermański E., 2018, Polish seaports and the Green Port concept, SHS Web of Conferences 57, InfoGlob, 2-11.
• [23] Palmowski T., 1998, Morskie funkcje Gdyni [w:] E. Adrjanowska (red.), Zespół miejski Gdyni. Przyroda – gospodarka – społeczeństwo, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk, 111-131.
• [24] Parola F., Risitano M., Ferretti M., Panetti E., 2017, The drivers of port competitiveness: a critical review, Transport Reviews, 37(1), 116-138.
• [25] Pérez-Lespier L., Long S., Shoberg T., Corns S., 2018, A model for the evaluation of environmental impact indicators for a sustainable maritime transportation system, Frontiers of Engineering Management, 6(3), 368-383.
• [26] Plan Rozwoju Portu w Helu, 2009, Zarząd Portu Morskiego Hel KOGA Sp. z o.o., Hel, http://porthel.home.pl/old/files/plan_rozwoju_portu_w_helu_2009.pdf [dostęp: 20.07.2021].
• [27] Plan rozwoju Zarządu Morskich Portów Szczecin i Świnoujście S.A. do roku 2030, 2019, Zarząd Morskich Portów Szczecin i Świnoujście S.A., Szczecin, http://bip.port.szczecin.pl/attachments/download/266 [dostęp: 20.07.2021].
• [28] Polityka morska Rzeczypospolitej Polskiej do roku 2000 (z perspektywą do roku 2030), 2015, Międzyresortowy Zespół do Spraw Polityki Morskiej Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&ved=2ahUKEwjHg_LBs4T0AhUIv4sKHVF6AKwQFnoECAYQAQ&url=https%3A%2F%2Fwww.gov.pl%2Fdocuments%2F528248%2F541918%2FPolityka_Morska_RP.pdf%2Fbe2520f9-38b9-6e5a-6c65-b49e2f3e6b4d&usg=AOvVaw2dS1kMQwg1y0uUt7RaPkhq [dostęp: 20.07.2021].
• [29] Rozporządzenie Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej z dnia 15 stycznia 2020 r. w sprawie zniesienia Urzędu Morskiego w Słupsku, Dz. U. 2020 poz. 91.
• [30] Sage-Fuller B., 2018, The Greening of Ports [w:] M. Salomon, T. Markus (red.), Handbook on Marine Environment Protection, Springer, 793-809.
• [31] Strategia Portu Gdańsk 2030, 2019, Zarząd Morskiego Portu Gdańsk S.A., Gdańsk, https://www.portgdansk.pl/documents/2021/01/strategia-2030.pdf [dostęp: 20.07.2021].
• [32] Strategia rozwoju portów i przystani morskich południowego brzegu Zalewu Wiślanego, 2016, Actia Forum sp. z o.o., http://tolkmicko-umig.bip-wm.pl/public/get_file_contents.php?id=331672 [dostęp: 20.07.2021].
• [33] Strategia rozwoju Portu Gdynia do 2027 roku, 2014, Zarząd Morskiego Portu Gdańsk S.A., Gdynia, https://www.port.gdynia.pl/o-porcie/strategia-rozwoju-portu-gdynia-do-2027-roku/ [dostęp: 20.07.2021].
• [34] Strategia Rozwoju Portu Morskiego Kołobrzeg, 2010, Zarząd Portu Morskiego Kołobrzeg, Kołobrzeg https://zpmkolobrzeg.pl/zalacznik/1065 [dostęp: 20.07.2021].
• [35] Strategia rozwoju portu morskiego w Elblągu, 2019, Zarząd Portu Morskiego Elbląg, Elbląg, http://www.port.elblag.pl/media/_js/filemanager/userfiles/2021/Strategia_rozwoju_portu_Elblg_-_aktualizacja.pdf [dostęp: 20.07.2021].
• [36] Strategia Rozwoju Portu Morskiego w Ustce do 2030 roku, 2019, Actia Forum sp. z o.o., https://bip.um.ustka.pl/a,28111,uchwala-nr-xiii1332019-z-dnia-29-pazdziernika-2019-r-w-sprawie-przyjecia-strategii-rozwoju-portu-mor.html [dostęp: 20.07.2021].
• [37] Strategia Rozwoju Portu Mrzeżyno, 2010, https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&ved=2ahUKEwiUjazDxIT0AhUTuosKHfNfBfwQFnoECAMQAQ&url=http%3A%2F%2Fbip.trzebiatow.pl%2Fapi%2Fdownload%2Ffile%3Fid%3D11097&usg=AOvVaw2R-P784hNKDQAKk2PabAdN [dostęp: 20.07.2021].
• [38] Szymańska W., Michalski T., 2018, Przekształcenia funkcji polskich małych portów morskich, Prace Komisji Geografii Komunikacji PTG, 21(3), 70-77.
• [39] Ustawa z dnia 20 grudnia 1996 r. o portach i przystaniach morskich, Dz. U. 1997 nr 9 poz. 44.
• [40] Ustawa z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju, Dz. U. 2006 nr 227 poz. 1658.
• [41] Wykaz portów i przystani morskich w kompetencjach terytorialnych Dyrektora Urzędu Morskiego w Szczecinie wraz z informacją o podmiocie zarządzającym zgodnie z ustawą z dnia 20 grudnia 1996 r. o portach i przystaniach morskich (Dz. U. z 2017 r. poz. 1933 oraz z 2019 r. poz. 1716), 2020, Szczecin, http://www.ums.gov.pl/porty/pp_10_2019.pdf [dostęp: 20.07.2021].
• [42] Wykaz portów i przystani morskich w obszarze właściwości terytorialnej Dyrektora Urzędu Morskiego w Gdyni oraz informacja o podmiotach zarządzających w oparciu o ustawę z dnia 20 grudnia 1996 r. o portach i przystaniach morskich (Dz. U. 2021 poz. 491), 2021, Gdynia, https://www.umgdy.gov.pl/wp-content/uplo-ads/2021/05/INZ_wykaz_portow_i_przystani_05_2021.doc [dostęp: 20.07.2021].
• [43] Zarząd Morskiego Portu Gdańsk S.A., www.portgdansk.pl [dostęp: 20.07.2021].
• [44] Zarząd Morskiego Portu Gdynia S.A., www.port.gdynia.pl [dostęp: 20.07.2021].
• [45] Żukowska S., 2020, Concept of green seaports. Case study of the seaport in Gdynia, Transport Geography Papers of Polish Geographical Society, 23(3), 61-68.
• [46] Żukowska S., 2021a, Changes in the function of former seaport areas using the example of the Dalmor waterfront in Gdynia, Journal of Geography, Politics and Society, 11(1), 27-36.
• [47] Żukowska S., 2021b, Zielone porty wobec wyzwań logistyki, Namiary na Morze i Handel, 09, 15-16.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2021).