Możliwości zastosowania metodyki audytu krajobrazowego w skali lokalnej dla wybranych obszarów woj. lubelskiego i świętokrzyskiego w świetle eksperymentu naukowo-dydaktycznego

• Autorzy: Bernat Sebastian , Trykacz Karolina

Identyfikatory

DOI

10.30450/202105

Warianty tytułu

EN

Possibilities of using the landscape audit methodology at the local scale for selected areas of the Lubelskie and Świętokrzyskie voivodeships in the light of a scientific and teaching experiment

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Województwa prowadzą obecnie intensywne prace nad sporządzeniem audytów krajobrazowych. Zanim jednak powstaną oficjalne dokumenty, prowadzone są również próby zastosowania metodyki sporządzania audytu na poziomie lokalnym. Celem artykułu jest przedstawienie wyników eksperymentu dydaktyczno-naukowego przeprowadzonego na UMCS w Lublinie. Założeniem eksperymentu było zapoznanie studentów z instrukcją audytu krajobrazowego i wskazanie możliwości jej zastosowania w skali lokalnej. Przeprowadzone badania wykazały jak postrzegana jest przez studentów związanych z gospodarowaniem przestrzenią instrukcja audytu krajobrazowego. Zaproponowane im zadania umożliwiły poznanie instrukcji oraz pomogły w wykształceniu ich kompetencji w zakresie studiów krajobrazowych. Dodatkowo pozwoliły zidentyfikować trudności jakie napotkali studenci stosując elementy instrukcji w skali lokalnej, co może być przydatne w jej doskonaleniu i tworzeniu nowej instrukcji dostosowanej do tej skali.

EN

Currently voivodeships across Poland are intensively preparing landscape audits. However, until official documents are produced, attempts are being made to apply the audit methodology at the local level. The aim of this article is to present the results of a didactic and scientific experiment carried out at Maria Curie-Skłodowska University in Lublin. The aim of the experiment was to familiarise students with the landscape audit manual and its applicability on a local scale. The research showed how the landscape audit instruction is perceived by students involved in spatial management. The proposed tasks gave them an opportunity to learn about the instruction and helped to develop their competencies in landscape studies. Additionally, the given tasks made it possible to identify difficulties encountered by students when applying elements of the instruction at the local scale, which may be useful in improving it and creating a new instruction adapted to that scale.

Słowa kluczowe

PL

krajobraz; audyt krajobrazowy; planowanie krajobrazu; Polska

EN

landscape; landscape audit; landscape planning; Poland

• Wydawca: Komisja Krajobrazu Kulturowego Polskiego Towarzystwa Geograficznego
• Czasopismo: Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
• Rocznik: 2021
• Tom: nr 45 (1)
• Strony: 93--116
• Opis fizyczny: Bibliogr. 44 poz., ryc.

Twórcy

autor

Bernat Sebastian

• Maria Curie-Sklodowska University in Lublin, Faculty of Earth Sciences and Spatial Management, Poland

• https://orcid.org/0000-0001-7224-6534

autor

Trykacz Karolina

• Maria Curie-Sklodowska University in Lublin, Faculty of Earth Sciences and Spatial Management, Poland

• https://orcid.org/0000-0002-6427-4460

Bibliografia

• Antolak M., 2016: Krajobraz miasta Ostródy – Perły Oberlandu (stan i perspektywy). Przestrzeń i Forma, 26: 165-176.
• Antolak M., 2017: Analiza i waloryzacja krajobrazu gminy wiejskiej Ostróda. Studia Obszarów Wiejskich, t. 45:141-155.
• Badora K., Jakubiec U., 2018: Zastosowanie metodyki audytu krajobrazowego do identyfikacji krajobrazów w skali lokalnej na przykładzie gminy Szczyrk. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego, nr 39 (1) 2018: 25-40.
• Böhm A., 2008: Między mandatem a partycypacją społeczną [in:] Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego PTG nr 10, Komisja Krajobrazu Kulturowego PTG, Sosnowiec: 515-524.
• Bródka S., Macias A., Płaczek P., 2017: Jednostki krajobrazowe miasta Poznania. Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, nr 38: 143-170.
• Buraczyński J., 2002: Roztocze. Środowisko Przyrodnicze. Wydawnictwo Lubelskie, Lublin.
• Chmielewski S., Chmielewski T.J., Kułak A., 2018: Presja wizualna jako problem audytu krajobrazowego. WUP w Lublinie.
• Czałczyńska-Podolska M., Rzeszotarska-Pałka., 2017: Use of landscape audit methodology for the cultural-aesthetic values evaluation (case study). Architektura Krajobrazu nr 4/2017: 54-69.
• Czyńska K., Marzęcki W., Rubinowicz P.,, 2011, Studium wartości widokowych miasta Lublin. https://bip.lublin.eu/gfx/bip/userfiles/_users/h--bieniaszkiewicz/studium_wartosci_widokowych.pdf
• Dankowska M., 2016: Krajobraz i obraz miasta – Studium przypadku, Łódź. Biuletyn Polska Akademia Nauk. Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju, nr 261: 73-100.
• Europejska Konwencja Krajobrazowa sporządzona we Florencji dnia 20 października 2000 r. Dz.U. nr 14, poz. 98.
• Forczek-Brataniec U., 2021: Assessment of Visual Values as a Tool Supporting the Design Decisions of the Cultural Park Protection Plan. The Case of Kazimierz and Stradom in Kraków. Sustainability, 13(13): 1-23.
• Górka A., 2020: Visual Capacity Assessment of the Open Landscape in Terms of Protection and Shaping: Case Study of a Village in Poland. Sustainability, 12: 1-20.
• Iwko A., 2019: Ocena walorów i zagrożeń krajobrazu Chełma. Praca dyplomowa. Wydział Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej UMCS, Lublin.
• Kamiński J., Podgórska A., 2016: Krajobraz w poznańskim obszarze metropolitalnym – delimitacja, typologia i zasady ochrony. Metropolitan, 2(6)/2016: 46-63.
• Kowalewska A., Dankiewicz K., 2016: Studium krajobrazowe dla Łodzi. Przegląd Urbanistyczny XII: 30-32.
• Krajewski P., Mrozik K., 2017: Audyt krajobrazowy a realizacja zapisów europejskiej konwencji krajobrazowej w Polsce na przykładzie wybranego obszaru podmiejskiego Wrocławia. Studia i Prace WNEiZ US, T.2., nr 47: 207-218.
• Królewski P., Lidke K., Majchrowska A., 2016: Identyfikacja i charakterystyka krajobrazów w skali gminy- przykłady z województwa łódzkiego. Problemy Ekologii Krajobrazu, T. XLI: 129-145.
• Lublin. Historia dzielnic. W 700. rocznicę lokacji miasta. https://lublin.eu/kultura/program-dzielnice-kultury/publikacje/[access: 26.10.2021].
• Majchrowska A., Papińska E., 2018: Audyt krajobrazowy narzędziem innowacji społecznej. Acta Universitatis Lodzienis, Folia Geographica Socio-Oeconomica, nr 32: 51-67.
• Myczkowski Z., 2016: Parki kulturowe – krakowskie doświadczenia w ochronie krajobrazu kulturowego. Przegląd Urbanistyczny, t. 8, nr. 12: 18-24.
• Myga-Piątek U., 2016: Wartości krajobrazowe i walory turystyczne [in:] Dąbrowa Górnicza. Monografia. Tom 1. Środowisko geograficzne. Muzeum Miejskie Sztygarka, Dąbrowa Górnicza: 319-357.
• Myga-Piątek U., Nita J., Pukowiec-Kurda K., Sobala M. 2016: Audyt krajobrazowy dla Częstochowy. Przegląd Urbanistyczny, nr XII: 25-27.
• Nowak P., 2018: Delimitacja jednostek architektoniczno-krajobrazowych kluczem do efektywnego zarządzania krajobrazem miasta. Teka Komisji Urbanistyki i Architektury PAN w Krakowie, t. XLVI: 335-342.
• Oleszko A., 2020: Studium krajobrazowe dla gm. Godziszów (powiat janowski). Praca dyplomowa. Wydział Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej UMCS, Lublin.
• Ośrodek „Brama Grodzka-Teatr NN”. https://teatrnn.pl/[access: 26.10.2021].
• Polska A., 2011: Walory widokowe dróg. http://edroga.pl/drogi-i-mosty/inne/4809walory-widokowe-drog-i-problem-estetyki-przestrzeni
• Polit K., 2020: Studium krajobrazowe dla gm. Klimontów (powiat sandomierski). Praca dyplomowa. Wydział Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej UMCS, Lublin.
• Popek E., 2019: Ochrona i zagrożenia walorów krajobrazowych doliny Bugu w gminach Dubienka, Dorohusk, Wola Uhruska w kontekście rozwoju funkcji turystycznej. Praca dyplomowa. Wydział Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej UMCS, Lublin.
• Richling A., 2008: Z problematyki podziałów krajobrazowych terenów zurbanizowanych. Problemy Ekologii Krajobrazu, T. XXII: 165-177.
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 stycznia 2019 r. w sprawie sporządzania audytów krajobrazowych. Dz.U. 2019 poz. 394.
• Sas-Bojarska A., 2017: Wielkie inwestycje w kontekście zagrożeń i ochrony krajobrazu. Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej Gdańsk.
• Sochacka-Sutkowska E., 2016: Identyfikacja jednostek krajobrazu miejskiego w planowaniu przestrzennym a metodologia audytu krajobrazowego Biuletyn PAN. Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju., 261: 50-72.
• Solecka I., Raszka B., Krajewski P., 2018: Landscape analysis for sustainable land use policy: A case study in the municipality of Popielów, Poland. Land Use Policy, 75: 116-126.
• Solon J., Borzyszkowski J., Bidłasik M., Richling A., Badora K., Balon J., Brzezińska-Wójcik T., Chabudziński Ł., Dobrowolski R. Grzegorczyk I., Jodłowski M., Kistowski M., Kot R., Krąż., Lechnio J., Macias A., Majchrowska A., Malinowska E., Migoń P., Myga-Piątek U., Nita J., Papińska E., Rodzik J., Strzyż M., Terpiłowski S., Ziaja W., 2018: Physico-geographical mesoregions of Poland: verification and adjustment of boundaries on the basis of contemporary spatial data. Geographia Polonica T. 91, z. 2: 143-170.
• Superson J., Demczuk P., Reder J., 2018: Regionalne uwarunkowania rozwoju rzeźby terenu Lublina. Annales UMCS, Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia Nr 73: 107-124.
• Szewczak N., 2020: Audyt krajobrazowy projektowanego Nadwiślańskiego Parku Kulturowego jako instrument ochrony krajobrazu kulturowego. Praca dyplomowa. Wydział Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej UMCS, Lublin.
• Szklarczyk K., 2020: Studium krajobrazowe dla gm. Adamów (powiat łukowski). Praca dyplomowa. Wydział Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej UMCS, Lublin.
• Szkutnik D., 2021: Koncepcja planu ochrony walorów krajobrazowych Wrzelowieckiego Parku Krajobrazowego. Praca dyplomowa. Wydział Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej UMCS, Lublin.
• Ustawa z dnia 24 kwietnia 2015 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze wzmocnieniem narzędzi ochrony krajobrazu. Dz.U. 2015 poz. 774
• Ustawa z dnia 27 marca o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Dz.U. 2003 nr 80 poz. 717
• Walczak M., 2007: Analiza krajobrazowa w planach ochrony parków krajobrazowych. Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych nr 30: 61-72.
• Ziółek A., 2020: Ochrona i zagrożenia walorów krajobrazowych Nadwieprzańskiego Parku Krajobrazowego. Praca dyplomowa. Wydział Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej UMCS, Lublin.
• Żemła-Siesicka A., 2018: Wykorzystanie analizy walorów estetyczno-widokowych w audycie krajobrazowym i waloryzacji gmin. Studium przypadku Jaworzna, Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego, nr 40: 209-224.