Porównanie wybranych metod analizy dostępności przestrzennej na przykładzie obiektów użyteczności publicznej w Toruniu

• Autorzy: Burdziej J.

Warianty tytułu

EN

Comparison of selected methods of spatial accessibility analysis on the example of public amenities in Toruń

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Zapewnienie odpowiedniej dostępności przestrzennej do podstawowych usług oraz ocena tego poziomu stają się coraz istotniejszymi wyzwaniami współczesnych miast i regionów. Niezbędne są zatem odpowiednie metody kompleksowej oceny zjawiska dostępności, narzędzia do jej symulacji i modelowania, a także systemy pozwalające lokalnym władzom, jak również mieszkańcom, wykorzystać zdobytą wiedzę do podejmowania optymalnych decyzji przestrzennych, na przykład decyzji dotyczących lokalizacji nowych inwestycji lub prowadzenia świadomej polityki przestrzennej. Niniejszy artykuł ma na celu ocenę wybranych metod analizy dostępności przestrzennej i ich wpływu na uzyskiwane wyniki czasów dojazdu. Porównaniu poddano metodę izochron (stref obsługi) oraz metodę pól odniesienia. Obie metody zastosowano do oceny dostępności wybranych obiektów użyteczności publicznej w Toruniu.

EN

Ensuring adequate spatial accessibility to primary services and its assessment are becoming increasingly important challenges for modern cities and regions. Appropriate methods for comprehensive accessibility assessment, tools for simulation and modelling, as well as systems that allow local authorities and residents to use their knowledge to make informed spatial decisions (e.g. location-based decisions or spatial development policies) are essential. This paper aims to evaluate selected methods of spatial accessibility analysis and their impact on calculated travel times. The results obtained from the isochrone map and the hexagonal sampling grid method were compared. Both methods were applied for the analysis of spatial accessibility to selected public amenities in Toruń.

Słowa kluczowe

PL

dostępność przestrzenna; analiza sieciowa; izochrony; siatka heksagonalna

EN

spatial accessibility; network analysis; isochrones; hexagonal sampling grid

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Informacji Przestrzennej
• Czasopismo: Roczniki Geomatyki
• Rocznik: 2018
• Tom: T. 16, z. 3(82)
• Strony: 219--234
• Opis fizyczny: Bibliogr. 36 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Burdziej J.

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Wydział Nauk o Ziemi, Katedra Geomatyki i Kartografii

Bibliografia

• AccessAdvisr, 2017: https://accessadvisr.net/
• Balfour Reuben, Allen Jessica, 2014: Local action on health inequalities: Improving access to green spaces. Public Health England, UCL Institute of Health Equity.
• Bielecka Elżbieta, Filipczak Anna, 2010: Zasady opracowywania map dostępności (Principals of elaborating accessibility maps). Roczniki Geomatyki 8 (6): 29-39, Warszawa, PTIP.
• Chiesura Anna, 2004: The Role of Urban Parks for the Sustainable City. Landscape and Urban Planning 68 (1): 129-38. https://doi.org/10.1016/j.landurbplan.2003.08.003
• Comber, Alexis, Brunsdon Chris, Green Edmund, 2008: Using a GIS-based network analysis to determine urban greenspace accessibility for different ethnic and religious groups. Landscape and Urban Planning 86 (1): 103-114.
• Delamater Paul L., 2013: Spatial Accessibility in Suboptimally Configured Health Care Systems: A Modified Two-Step Floating Catchment Area (M2SFCA) Metric. Health & Place 24 (listopad): 30-43. https://doi.org/10.1016/j.healthplace.2013.07.012.
• Dominiak Joanna, 2015: Dostępność usług publicznych na terenie województwa wielkopolskiego (Accessibility to public services in the wielkopolska Voivodship). http://www.umww.pl/attachments/article/11578/1.Dost%C4%99pno%C5%9B%C4%87%20us%C5%82ug%20publicznych%20na%20terenie%20wojew%C3%B3dztwa%20wielkopolskiego.pdf
• Florczak Maciej, 2013: GIS jako narzędzie badania dostępności przestrzennej transportu zbiorowego (GIS as an tool in analysis of spatial accessibility of the public transport system). Transport Miejski Regionalny 5: 22-27.
• Galton Francis, 1881: On the construction of isochronic passage charts. Proceedings of the Royal Geographical Society 3: 657-658.
• General Transit Feed Specification – Wikipedia, 2017: 24.06.2017. https://en.wikipedia.org/wiki/General_Transit_Feed_Specification
• Google Maps Distance Matrix API, b.d.: Google Developers. 2.08.2017. https://developers.google.com/maps/documentation/distance-matrix/
• Guzik Robert, 2003a: Interpretacja przestrzennej dostępności szkół ponadpodstawowych w oparciu o metodę ilorazu potencjałów (Interpretation of spatial accessibility of secondary schools basing on the potential quotient method). [W:] Problemy interpretacji wyników metod badawczych stosowanych w geografii społeczno-ekonomicznej i gospodarce przestrzennej: 101-110. Poznań, Wydawnictwo Naukowe Bogucki.
• Guzik Robert, 2003b: Przestrzenna dostępność szkolnictwa ponadpodstawowego (Spatial accessibility of secondary schools). Kraków, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Komornicki Tomasz, Śleszyński Przemysław, Pomianowski Wojciech, Rosik Piotr, Siłka Piotr, Stępniak Marcin, 2008: Opracowanie metodologii liczenia wskaźnika międzygałęziowej dostępności transportowej terytorium Polski oraz jego oszacowanie (Devising a methodology for calculating the indicator of intermodal transport accessibility for the territory of Poland, as well as making its assessment). Warszawa, IGiPZ PAN, Google Scholar. http://www.pois.gov.pl/AnalizyRaportyPodsumowania/Documents/2009.01.22_wskaznik_dostepnosci__POIiS_opis.pdf
• Langford Mitchel, Higgs Gary, Fry Richard, 2016: Multi-Modal Two-Step Floating Catchment Area Analysis of Primary Health Care Accessibility. Health & Place 38 (march): 70-81. https://doi.org/10.1016/j.healthplace.2015.11.007
• Lee Gyoungju, Hong Ilyoung, 2013: Measuring Spatial Accessibility in the Context of Spatial Disparity between Demand and Supply of Urban Park Service. Landscape and Urban Planning 119 (november): 85-90. https://doi.org/10.1016/j.landurbplan.2013.07.001
• Lijewski Teofil, 1985: Układy komunikacyjne województw (Communication systems in voivodships). Dokumentacja Geograficzna, Warszawa, IGiPZ PAN.
• Lovett Andrew, Haynes Robin, Sünnenberg Gisela, Gale S., 2002: Car travel time and accessibility by bus to general practitioner services: a study using patient registers and GIS. Social Science & Medicine 55 (1): 97-111.
• Luo Wei, Qi Yi, 2009: An Enhanced Two-Step Floating Catchment Area (E2SFCA) Method for Measuring Spatial Accessibility to Primary Care Physicians. Health & Place 15 (4): 1100-1107. https://doi.org/10.1016/j.healthplace.2009.06.002
• Luo Wei, Wang Fahui, 2003: Measures of Spatial Accessibility to Health Care in a GIS Environment: Synthesis and a Case Study in the Chicago Region. Environment and Planning B: Planning and Design 30 (6): 865-84. https://doi.org/10.1068/b29120
• Mapumental | mySociety, 2015: https://mapumental.com/
• McGrail Matthew R., Humphreys John S., 2014: Measuring Spatial Accessibility to Primary Health Care Services: Utilising Dynamic Catchment Sizes. Applied Geography 54 (october): 182-88. https://doi.org/10.1016/j.apgeog.2014.08.005
• Michniewicz-Ankiersztajn Hanna, 2014: Rola zieleni w kształtowaniu przestrzeni miast europejskich w kontekście jakości życia ich mieszkańców (The role of green areas in European cities’ spaces in the context of the quality of life of inhabitants). https://doi.org/10.5281/zenodo.13264
• Nelson Andrew, 2008: Estimated travel time to the nearest city of 50,000 or more people in year 2000. Global Environment Monitoring Unit – Joint Research Centre of the European Commission, Ispra Italy. http://forobs.jrc.ec.europa.eu/products/gam/
• Nowe dane demograficzne w siatkach kilometrowych dostępne w formacie shp - Start - Portal Geostatystyczny (New demographic data in 1-kilometre grids in the shp format - Start - Geostatistical Portal), b.d.: 2.08.2017. https://geo.stat.gov.pl/start/-/asset_publisher/jNfJiIujcyRp/content/id/45261
• OD cost matrix analysis-Help|ArcGIS Desktop, b.d.: 2.08.2017. http://desktop.arcgis.com/en/arcmap/latest/extensions/network-analyst/od-cost-matrix.htm
• Oh Kyushik, Jeong Seunghyun, 2007: Assessing the spatial distribution of urban parks using GIS. Landscape and urban planning 82 (1-2): 25-32.
• OSRM API Documentation, b.d.: 2.082017. http://project-osrm.org/docs/v5.9.1/api/#table-service
• Peng Zhong-Ren, 1997: The Jobs-Housing Balance and Urban Commuting. Urban Studies 34 (8): 1215-1235. https://doi.org/10.1080/0042098975600
• Pietrusiewicz Witold, 1996: Problemy metodyczne opracowywania map dostępności czasowej (Methodological issues related to development of time accessibility maps). Polski Przegląd Kartograficzny 28 (2): 87-99.
• Stępniak Marcin, 2013: Wykorzystanie metody 2SFCA w badaniach dostępności przestrzennej usług medycznych (The application of the two-step floating catchment area metod to the studies of accessibility of healthcare services). Przegląd Geograficzny 85 (2): 199-218. https://doi.org/10.7163/PrzG.2013.2.3
• Tyrväinen Liisa, Mäkinen Kirsi, Schipperijn Jasper, 2007: Tools for Mapping Social Values of Urban Woodlands and Other Green Areas. Landscape and Urban Planning 79 (1): 5-19. https://doi.org/10.1016/j.landurbplan.2006.03.003
• Wielebski Łukasz, 2013: Wizualizacja kartograficzna dostępności czasowej dla służb ratowniczych (Cartographic visualisation of time accessibility for rescue services). [W:] Pragmatyka w kartografii, Prace i studia kartograficzne 4: 151-62.
• Zhu Xuan, Liu Suxia, 2004: Analysis of the impact of the MRT system on accessibility in Singapore using an integrated GIS tool. Journal of Transport Geography 12 (2): 89-101.
• Zhu Xuan, Liu Suxia, Yeow Mun-Ching, 2006a: A GIS-based multi-criteria analysis approach to accessibility analysis for housing development in Singapore. Retrieved Oct.
• Zhu Xuan, Liu Suxia, Yeow Mun-Ching, 2006b: Accessibility analysis for housing development in Singapore with GIS and multi-criteria analysis methods. Applied GIS 2 (2): 13.1-13.2.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).