Dose area product podczas radiografii stawu łokciowego : doświadczenia własne

• Autorzy: Martonik D. , Nowak P. , Metelska A. , Pasieka E.

Warianty tytułu

EN

Dose area product in radiography of elbow joint : own experiences

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Ocena narażenia w radiografii ogólnej może być prowadzona przez pomiar dose area product (DAP). DAP to parametr charakteryzujący wiązkę, który może posłużyć do szacowania ryzyka działania promieniowania rentgenowskiego na organizm ludzki. Cel: Celem badania jest retrospektywna ocena wartości dose area product podczas radiografii stawu łokciowego w dwóch projekcjach oraz ustalenie wartości DAP przy polu kolimacji mniejszym od wartości referencyjnej. Materiały i metody: Analizie retrospektywnej poddano 338 kolejnych radiogramów stawu łokciowego wykonanych w Zakładzie Radiologii Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego w Białymstoku. Wykonana analiza obejmowała wartości dose area product, napięcia anodowego oraz obciążenia prądowo-czasowego radiografii w projekcji przednio-tylnej i bocznej. Przeprowadzono pomiar długości i szerokości radiogramów na stacji przeglądowej. Na podstawie uzyskanych danych z pomiarów wyliczono pola powierzchni zdjęć rentgenowskich. Wartości uzyskanych pól kolimacji porównano z wartością referencyjną 234 cm2 (13 x 18 cm). O bliczenia s tatystyczne wykonano przy użyciu programu MS Excel 2013 oraz Statistica 12,5. Wyniki: W analizowanym materiale było 170 (50,30%) radiogramów wykonanych mężczyznom oraz 168 (49,70%) kobietom. Wiek pacjentów mieścił się w przedziale od 19 do 92 lat. Średnia wielkość pola kolimacji radiogramu wynosiła 382,88 cm2. Statystycznie najczęściej wybieranymi parametrami przy wykonywaniu radiogramów stawu łokciowego było 57 kV i 2,93 mAs. Dose area product w badanym materiale wyniósł średnio 0,031 Gy·cm2. Dominanta współczynnika DAP to 0,017 Gy·cm2, a jej liczebność 42 (12,43%). Największa odnotowana wartość to 0,073 Gy·cm2, a najniższa 0,016 Gy·cm2. Średnia wartość DAP radiografii, których wielkość pola kolimacji przekraczała wartość referencyjna, wyniosła 0,033 Gy·cm2, natomiast radiografii, których pole nie przekraczało wartości uznanej za graniczną: 0,018 Gy·cm2. Wnioski: Średnie wartości dose area product w projekcji przednio- -tylnej i bocznej stawu łokciowego są podobne. Średnia wartość dose area product w grupie radiogramów o polu powyżej wartości referencyjnej jest prawie dwukrotnie wyższa.

EN

Evaluation exposure in radiography may can lead to measuring the dose area product (DAP). DAP is a parameter, which characterise the beam, and can be used to estimate the risk of X-ray radiation on the human body. Aim: The aim of the study was retrospective result of the dose area product during radiography of the elbow joint in two views and set the value of the DAP at the reference collimation. Materials and methods: We conduct a retrospecitive analisys of subsequent 338 X-ray images of the elbow joint from Radiology Department Medical University Hospital in Bialystok. The analysis included values of the dose area product, tube potential and tube current-time products for radiography in two views: anteroposterior (AP) and lateral (LAT). Length and width measurments of the X-ray fields were carried out on the review station. On the obtained data was calculated surface area radiographs. Collimation field values were compared with a reference value 234 cm2 (13 x 18 cm). Statistical analysis was done of using MS Excel 2013 and Statistica 12.5. Results: In the analyzed material was 170 (50.30%) radiographs which was making to men and 168 (49.70%) women. The age of patients ranged from 19 to 92 years. The average collimation field size of the X-rays was 382.88 cm2. Statistically, the most-selected parameters when making the radiographs of the elbow joint was 57 kV and 2.93 mAs. Dose area product i n t he m aterial was averaged about 0.031 Gy·cm2. The mode factor DAP totalled 0.017 Gy·cm2 and the number was 42 (12.43%). The largest recorded value was 0.073 Gy·cm2 and the lowest value was 0.016 Gy·cm2. The average value of the DAP in radiography, which the size of the field collimation exceeded the reference value was 0.033 Gy·cm2, but under the values limit 0.018 Gy·cm2. Conclusions: The average values of dose area product are similar in the two views elbow joint. The average value of dose area product in the group of radiographs of the field above the reference value is almost twice as high.

Słowa kluczowe

PL

staw łokciowy; rentgenodiagnostyka; zdjęcie rentgenowskie; kolimacja

EN

dose area product; elbow joint; X-ray imaging; radiograph; collimation

• Wydawca: Indygo Zahir Media
• Czasopismo: Inżynier i Fizyk Medyczny
• Rocznik: 2018
• Tom: Vol. 7, nr 1
• Strony: 49--53
• Opis fizyczny: Bibliogr. 24 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Martonik D.

• Studenckie Koło Naukowe „Radioaktywni”, Zakład Radiologii, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, ul. M. Skłodowskiej-Curie 24A, 15-276 Białystok

autor

Nowak P.

• Studenckie Koło Naukowe „Radioaktywni”, Zakład Radiologii, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, ul. M. Skłodowskiej-Curie 24A, 15-276 Białystok

autor

Metelska A.

• Studentka Elektroradiologii, I Wydział Lekarski, Warszawski Uniwersytet Medyczny, ul. Żwirki i Wigury 61, 02-091 Warszawa

autor

Pasieka E.

• Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Białymstoku, ul. M. Skłodowskiej-Curie 24A, 15-276 Białystok

Bibliografia

• 1. A. Bochenek, M. Reicher: Anatomia człowieka, 1, PZWL, Warsza¬wa 2010.
• 2. T.S. Gaździk: Ortopedia i traumatologia, 1-2, PZWL, Warszawa 2010.
• 3. A.D. Singer, T. Hanna, J. Jose, A. Datir: A systematic, multimodality approach to emergency elbow imaging, Clinical Imaging, 40, 2016, 13-22.
• 4. M.D. Bucknor, K.J. Stevens, L.S. Steinbach: Elbow imaging in sport: sports imaging series, Radiology, 279, 2016, 12-28.
• 5. W. Skrzyński: Wczoraj, dziś i jutro polskiej radiologii, Inżynier i Fi¬zyk Medyczny, 4(2), 2013, 207-208.
• 6. A. Samojedny, W. Guz, R. Ramotowski: Zarys historii radiologii polskiej, Przegląd Medyczny Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2, 2006, 99-112.
• 7. M. Urbanik: Odkrycie Roentgena – pierwsze doniesienia prasowe, artykuły naukowe i podręczniki w Krakowie, Przegląd Lekarski, 70(5), 2013, 359-365.
• 8. B. Kordasiewicz: Leczenie złamań końca dalszego kości promieniowej, Postępy Nauk Medycznych, 6, 2007, 248-256.
• 9. W. Trojanowski: Technika konwencjonalnych badań radiologicz¬nych [w:] B. Pruszyński (red.): Diagnostyka obrazowa. Podstawy teoretyczne i metodyka badań, PZWL, Warszawa 2014, 197-320.
• 10. J. Siminska, K. Pietkun, K. Ogórkowi, J. Stocka, J. Dejewska, K. Nowacka, W. Hagner: Schorzenia w obrębie stawu łokciowego. Łokieć tenisisty – schorzenie i współczesne metody leczenia, Journal of Education, Health and Sport, 5(4), 2015, 205-218.
• 11. M. Czerżyńska, E. Pasieka, S. Jakubowska, U. Łebkowska: Wpływ materiału endoprotezy stawu biodrowego na wartość in¬deksu ekspozycji i parametru DAP, Inżynier i Fizyk Medyczny, 4(3), 2014, 199-203.
• 12. M. Tylkowski, M. Kośmider: Bezpieczeństwo radiologiczne w pra¬cowni hemodynamiki, Post Kardiol Interw, 3, 4(10), 2007, 217-223.
• 13. K. You-hyun, C. Jong-hak, K. Chang-kyun, K. Jung-min, K. Sun¬g-soo, O. Yu-whan, L. Chang-yeap, K. Dae-hyun, L. Young-bae, C. Pyong-kon, K. Hyung-chul, K. Chel-min: Patient dose measu¬rements in diagnostic radiology procedures in Korea, Radiation Protection Dosimetry, 123(4), 2007, 540-545.
• 14. M. Bekas, K.A. Pachocki, E. Waśniewska, D. Bogucka, A. Magie¬ra: Dosages of ionizing radiation during limb diagnostic x-ray exa¬minations, Medycyna Pracy, 67(3), 2016, 321-326.
• 15. Obwieszczenie Ministra Zdrowia z dnia 10 listopada 2015 roku w sprawie ogłoszenia wykazu wzorcowych procedur radiologicznych z zakresu radiologii – diagnostyki obrazowej i radiologii zabiegowej (Dz. Urz. Min. Zdrow. 78.2015).
• 16. A.S. Whitley, G. Jefferson, K. Holmes, C. Sloane, C. Anderson, G. Hoadley: Clark’s positioning in radiography, CRC Press Taylor & Francis Group, Boca Raton London New York 2015.
• 17. D. Dowsett, P.A. Kenny, R.E. Johnston: The physics of diagnostic imaging, CRC Press Taylor&Francis Group, Boca Raton 2006.
• 18. D. Hart, B.F. Wall: Radiation exposure of the UK population from medical and dental X-ray examinations, NRPB-W4, National Radiological Protection Board, 2002.
• 19. B.W. Long, E.D. Franc, R.A. Ehrlich: Radiography essentials for limited practice, Elsevier, St. Louis 2013.
• 20. F. Campeau, J. Fleitz: Limited radiography, CENGAGE Learning, Boston 2010.
• 21. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 18 lutego 2011 r. w sprawie warunków bezpiecznego stosowania promieniowania jonizującego dla wszystkich rodzajów ekspozycji medycznej (t. jedn. Dz. U. 2017 r., poz. 884).
• 22. R.C. Evans: Instant access to orthopedic physical assessment, Mosby Elsevier, St. Louis 2009.
• 23. O. Chan: Introduction: ABCs and rules of two [w:] O. Chan (red.): ABC of emergency radiology, Wiley-Blackwell, Oxford 2013, 19-47.
• 24. D.D. Kennedy, M.P. Reiman: Elbow and forearm [w:] MP Reiman (red.): Orthopedic clinical examination, Human Kinetics, Cham¬paign 2015, 585-648.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).