Geostatystyczna identyfikacja mechanizmów transportu roztworów w ciekach

• Autorzy: Stach A.

Warianty tytułu

EN

Geostatistical identification of solute transport mechanism in rivers

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The geostatistical structural analysis was used to detect hidden mechanisms of solute transport in two contrasting temperate catchments: low land lakeland one and m ountainous. The data set consist two years of daily measurements of the discharge and two solute components for each catchment. In both catchment dissimilarity structure of analysed data in terms of semivariogram , is much the same: small nugget variance and two spherical components with the range 56 or 68 days first and 34-36 or 25-27 day second for mountainous and low land catchments respectively. With daily sampling interval the water in both river can be treated as mixture of three components, presumably surface, subsurface and ground outflow. Weak relationships between solute concentrations and discharge is mainly result of the share of first time component (quick runoff). Codispersion coefficients rise rapidly up to six days lag between discharge and solute concentration, and reaches its maximum between 15 and 30 days. For the quick runoff component relationship between solute concentration and discharge is positive, probably as an effect of periodic flushing effect of surface and subsuiface runoff (Klein 1981, Stach 2002). Factorial kriging can be used for separation time components both for river hydrogram and chemogram.

Słowa kluczowe

PL

transport; analiza geostatyczna; zlewnia; rzeka

EN

transport; geostatistical analysis; catchment; river; runoff

• Wydawca: Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
• Czasopismo: Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska
• Rocznik: 2002
• Tom: Vol. 11, No. 2
• Strony: 130--143
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Stach A.

• Institute of Quaternary Research and Geoecology UAM ul. Fredry 10 61-710 Poznań Poland

Bibliografia

• BONELL, M., PEARCE, A.J., STEWART, M.K.. 1990: The identification of runoff-production mechanisms using erwironmental isotopes in a tussock grassland catchment, east Otago, New Zealand. Hydrological Process 4, 15-34.
• DUNNE T., MOORE T.R., TAYLOR C.H. 1975: Recognition and prediction of runoff producing zones in humid regions. Hydrological Sciences Bulletin 20(3), 305-326.
• FROEHLICH W. 1982: Mechanizm transportu fluwialnego i dostawy zwietrzelin do koryta w górskiej zlewni fliszowej. Prace Geograficzne IGiPZ PAN 143, 1-144.
• HIRATA T., MURAOKA K. 1988: Separation o f runoff components in a smali mountainous watershed using stream solute data. Verh. Internat. Limnol. 23, 1354-1361.
• GOOVAERTS P. 1997: Geostatistics for natural resources evaluation. Oxford University Press, 1-369, 1-483.
• GR1NGARTEN E., DEUTSCH C.V. 2001: Teacher’s aide. Variogram interpretation and modeling. Mathematical Geology, vol. 33, no 4, 507-534.
• KLEIN M. 1981: Dissolved materiał transportthe flushing effect in surface and subsurface flow. Earth Surface Processes and Landform s 6, 173-178.
• KOSTRZEWSKI A., MAZUREK M., ZWOLIŃSKI Z. 1994a: Dynamika transportu fluwialnego górnego Parsęty jako odbicie funkcjonowania systemu zlewni. Stowarzyszenie Geomorfologów Polskich, Poznań, 1-165.
• KOSTRZEWSK1 A., MAZUREK M., ZWOLIŃSKI Z. 1994b: Monitoring hydrologiczny i hydrochemiczny w Stacji Geoekologicznej w Storkowie w latach 1986-1993. [W:] A. Kostrzewski (red.). Zintegrowany monitoring środowiska przyrodniczego. Stacja Bazowa Storkowo, Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa, 45-68.
• PANNATIER Y. 1996: VARIOWlN. Software for Spatial Data Analysis in 2D. Springer-Verlag, New York, 1-91.
• PEARCE A.J., STEWART M.K., SKLASH M.G. 1986: Storm runoff generation in humid headwater catchments. 1. Where does the water come from? Water Resources Research 22(8), 1263-1272.
• SOJA R. 1981: Analiza odpływu z fliszowych zlewni Bystrzanki i Ropy (Beskid Niski). Dokumentacja Geograficzna IGiPZ PAN, z. 1, 1-91.
• STACH A. 2002: Uwarunkowania i funkcjonowanie procesów denudacji chemicznej i ich wpływ na morfodynamikę stoków mikrozlewni na obszarze mlodoglacjalnym (zlewnia górnej Parsęty, Pomorze Zachodnie). Zeszyty Naukowe U AM, seria Geografia, w druku.
• STARKEL L., GIL E. (red.). 1994: Zintegrowany monitoring środowiska przyrodniczego. Stacja bazowa Szymbark (Karpaty Fliszowe). Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa, 1-169.
• TANAKA T. 1988: Residence time of water in humid headwater basins. Annual Report of Institute o f Geosciences, University Tsukuba, 14, 4-7.
• WALLING D.E., OWENS P.N. LEEKS G.J.L. 1999: Fingerprinting suspended sediment sources in the catchment of the River Ouse, Yorkshire, UK. Hydrological Processes 13, 955-975.
• WELC A. 1985: Zmienność denudacji chemicznej w Karpatach Fliszowych (na przykładzie zlewni potoku Bystrzanka. Dokumentacja Geograficzna IGiPZ PAN, z. 5, 1-102.
• WELS C., CORNETT, R.J., LAZERTE B.D. 1991: Hygrograph separation: a comparison of geochemical and isotopic tracers. Journal of Hydrology 122, 253-274.