Tetrakonchos NMP (św. św. Feliksa i Adaukta) na Wawelu jako przykład dziedzictwa antycznego w architekturze wczesnośredniowiecznej. Problemy interpretacyjne

• Autorzy: Stala K.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Rotunda NMP została fragmentarycznie odsłonięta w trakcie prac rewaloryzacyjnych Wzgórza Wawelskiego w rejonie tzw. Kuchni Królewskich przez Zygmunta Hendla w 1911 roku. Badania architektoniczno- archeologiczne prowadzone były w tym miejscu od 1917 roku przez Adolfa Szyszko-Bohusza, który jako pierwszy podjął próbę rekonstrukcji budowli wawelskiej.

EN

Rotunda of the Virgin was fragmented exposed during the work revaluation of Wawel Hill in the area of the so-called. Royal Cuisine by Zygmunt Hendel in 1911. Architectural and archaeological studies were conducted at the site since 1917 by Adolf Szyszko-Bohusz, who first attempted to reconstruct the building Wawel.

Słowa kluczowe

PL

architektura wczesnośredniowieczna; Kraków; Wawel; Wzgórze Wawelskie; Rotunda NMP

EN

Early Medieval architecture; Kraków; Wawel; Wawel Hill; Rotunda of the Virgin

• Wydawca: Zarząd Główny Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków
• Czasopismo: Wiadomości Konserwatorskie
• Rocznik: 2007
• Tom: Nr 21
• Strony: 20--27
• Opis fizyczny: Bibliogr. 34 poz., rys.

Twórcy

autor

Stala K.

Bibliografia

• 1. Z. Pianowski, „Sedes regni principal es”, Wawel i inne rezydencje piastowskie do połowy XIII wieku na tle europejskim, Kraków 1994, s.14.
• 2. U progu chrześcijaństwa w Polsce. Ostrów Lednicki. Praca zbiorowa pod red. K. Żurowskiej, 1-2, Kraków 1993.
• 3. Wczesna architektura murowana na ziemiach polskich - jak dawna?, [w:] Początki architektury monumentalnej w Polsce, Materiały z sesji naukowej, Gniezno, 20-21 listopada 2003 roku, Gniezno 2004, s. 13-14.
• 4. P. Urbańczyk, Wczesnośredniowieczna architektura polska w kontekście archeologicznym, [w:] Początki architektury monumentalnej w Polsce, Materiały z sesji naukowej, Gniezno, 20-21 listopada 2003 roku, Gniezno 2004, s. 29.
• 5. J.P. Caillet, Architecture et décor monumental, [w:] L’Europe de l’an mil, 2000/2001, s. 208; G. Binding, Deutsche Königspflazen von Karl dem Grossen bis Friedrich II (765-1240), Darmstadt 1996, s. 168-177.
• 6. A. Szyszko-Bohusz, Rotunda .w. .w. Feliksa i Adaukta (Najśw. Panny Maryi) na Wawelu, „Rocznik Krakowski”, t. XVIII, 1918, s. 79-80.
• 7. Z historii romańskiego Wawelu, „Rocznik Krakowski”, t. XIX, 1923.
• 8. Wawel średniowieczny, „Sprawozdania PAU”, t. 35, 1930.
• 9. K. Żurowska, Rotunda wawelska, studia nad centralną architekturą epoki wczesnopiastowskiej, [w:] Studia do dziejów Wawelu, t. III, Kraków 1968.
• 10. Studia nad architekturą wczesnopiastowską, .Zeszyty Naukowe UJ., DCXLII, Prace z historii sztuki, z. 17, Kraków 1983.
• 11. T. Węcławowicz, Rekonstrukcja rotundy wawelskiej Najświętszej Panny Marii, [w:] Studia., s. 55-67.
• 12. Z. Pianowski, Przemiany architektury rezydencji monarszej oraz katedry na Wawelu w świetle nowych badań, „Kwartalnik Architektury i Urbanistyki”, t. XLIV, z. 4, Wrocław 2000, s. 211.
• 13. A. Bukowska, Masyw zachodni benedyktyńskiego kościoła klasztornego w Lubiniu, zagadnienie formy i funkcji w świetle materiału porównawczego, [w:] Lapides Viventes. Zaginiony Kraków wieków średnich, Kraków 2005, s. 325-343.
• 14. S. Kozieł, M. Fraś, Stratygrafia kulturowa w rejonie przedromańskiego kościoła B na Wawelu, Wrocław - Warszawa - Kraków - Gdańsk 1979.
• 15. A. Żaki, Nowo odkryte ruiny budowli przedromańskiej na Wawelu, [w:] Studia do dziejów Wawelu, tom I, Kraków 1955, s. 71-111
• 16. A. Bukowska, Masyw zachodni w architekturze wczesnopiastowskiej, [w:] Początki architektury monumentalnej w Polsce, Materiały z sesji naukowej, Gniezno, 20-21 listopada 2003 roku, Gniezno 2004, s. 351.
• 17. S. Kozieł, Tajemnice budowli wczesnośredniowiecznych, „Z otchłani wieków”, XLIII, 1977, nr 4, s. 267.
• 18. M. Graczyńska, Krypta w dobie pierwszych Piastów - typologia i geneza formalno-stylowa, [w:] Początki architektury monumentalnej w Polsce, Materiały z sesji naukowej, Gniezno, 20-21 listopada 2003 roku, Gniezno 2004, s. 367-368.
• 19. Z. Pianowski, Architektura monumentalna Wawelu od 1000 do ok. 1300 roku, [w:] Civitates Principales. Wybrane ośrodki władzy w Polsce wczesnośredniowiecznej, Gniezno 1998, s. 61.
• 20. Dlugossi Ioannis, Annalesseu Cronicae Incliti Regni Poloniae, Varsaviae 1975, VII, s. 32, non vidi.
• 21. V. Molé, Nowy pogląd na genezę rotundy .w. Feliksa i Adaukta na Wawelu, „Przegląd Historii Sztuki., 3, 1932/33, s. 23-30
• 22. A. Merhautov á, Ranì støedovìká architektura w Èechách, Praha 1971.
• 23. J. Frolik, J. Maøikova-Kubková, E. Ruzicková, A. Zeman, Najstarsi sakralna architektura Prazského hradu, Praha 2000
• 24. Z. Pianowski, Uwagi o początkach architektury na ziemiach czeskich, [w:] Polska na przełomie I i II tysiąclecia. Materiały sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Poznań 2000, s. 359.
• 25. „Który Bolesław?” - problem początku architektury monumentalnej w Małopolsce, [w:] Początki architektury monumentalnej w Polsce, Materiały z sesji naukowej, Gniezno, 20-21 listopada 2003 roku, Gniezno 2004, s. 273.
• 26. „Archeologické Rozhledy”, 53, 2001, s. 164;
• 27. B. Filarska, Początki architektury chrześcijańskiej, Lublin 1983, s. 197-203.
• 28. T. Rodzińska-Chorąży, Rozważania nad genezą rotund prostych - w świetle nowych odkryć archeologicznych, Studia i Materiały do Dziejów Pałuk UAM,
• 29. J. Poulík, Mikulèice. Sídlo a pevnost kníźat velkomoravských, Praha 1975, s. 113-116.
• 30. K. Stala, Starochorwacka sakralna architektura wybrzeża dalmatyńskiego. Przykład ciągłości kulturowo-artystycznej od schyłku antyku po wczesne średniowiecze, „Czasopismo Techniczne”, z. 12-A/2004, s. 155.
• 31. V. Mole, Sztuka Słowian Południowych, Wrocław - Warszawa – Kraków 1962, s. 146-162
• 32. T. Marasović, V. Gvozdanović, S. Sekulić-Gvozdanović, A. Mohorovièić, Prilozi Istraśivanju Starohrvatske Arhitekture, Split 1978
• 33. S. Sekulic-Gvozdanovic, Przyczynek ilustracyjny do typologii chorwackiej architektury sakralnej protoromanizmu i wczesnego romanizmu, ”Teka Komisji Urbanistyki i Architektury”, t. XVII, 1983, s. 233-242.
• 34. T. Węcławowicz, Krakowski kościół katedralny w wiekach średnich. Funkcje i możliwości interpretacji, Kraków 2005.